1 00:00:00,560 --> 00:00:03,560 Igual que a IFC se mide en profesión física para determinar estas cosas, 2 00:00:03,680 --> 00:00:08,359 aquí podes tener una cierta información sobre como son las descripciones estas de los cuadros. 3 00:00:08,779 --> 00:00:10,480 Pero insisto que no se hace física de precisión, 4 00:00:10,599 --> 00:00:13,480 por eso tampoco se pone mucho énfasis en este tipo de medidas. 5 00:00:13,939 --> 00:00:15,900 Pero sirvo lindo, por ejemplo, cuando uno hace estas medidas, 6 00:00:16,059 --> 00:00:19,000 darse cuenta de que si me das, si haces un gráfico 7 00:00:19,719 --> 00:00:24,780 de esta simetría de carga, por ejemplo, el cociente de positivos a negativos, 8 00:00:24,780 --> 00:00:28,219 Se pones el número de mugones positivos 9 00:00:28,219 --> 00:00:30,120 Partido por los niveles negativos 10 00:00:30,120 --> 00:00:32,280 En un cierto rango de energías 11 00:00:32,280 --> 00:00:33,700 Podemos ponerlo en 12 00:00:33,700 --> 00:00:35,340 No sé 13 00:00:35,340 --> 00:00:36,759 En el electro-moltios 14 00:00:36,759 --> 00:00:39,320 En el 0 a 1 electro-moltios 15 00:00:39,320 --> 00:00:40,320 Que es la base del motor 16 00:00:40,320 --> 00:00:43,539 Más o menos, la energía del mugón en este caso 17 00:00:43,539 --> 00:00:44,259 De secundario 18 00:00:44,259 --> 00:00:48,039 Pues uno ve que realmente esto es 19 00:00:48,039 --> 00:00:49,859 1.3 hasta 20 00:00:49,859 --> 00:00:51,820 La energía aproximadamente 0.4 21 00:00:51,820 --> 00:00:54,340 E a partir de ahí 22 00:00:54,340 --> 00:00:55,020 Isto sube 23 00:00:55,020 --> 00:00:57,399 E se hace máis alto 24 00:00:57,399 --> 00:00:59,539 E isto, bueno, durante o tempo 25 00:00:59,539 --> 00:01:01,140 Ha sido un dilema porque isto aumenta 26 00:01:01,140 --> 00:01:01,979 Porque 27 00:01:01,979 --> 00:01:07,000 Estes mesones son os máis ligeros 28 00:01:07,000 --> 00:01:08,599 E nesta zona a maior parte dos lunes 29 00:01:08,599 --> 00:01:09,500 Vienen dos piones 30 00:01:09,500 --> 00:01:11,060 Que os piones, además, 31 00:01:11,219 --> 00:01:12,939 Tens positivos e negativos 32 00:01:12,939 --> 00:01:14,060 Uno é 33 00:01:14,060 --> 00:01:16,920 Anti-down 34 00:01:16,920 --> 00:01:18,519 O outro é anti-up-down 35 00:01:18,519 --> 00:01:20,140 Isto é unha cosa bastante simétrica 36 00:01:20,140 --> 00:01:21,840 non contribuían ahí e tal 37 00:01:21,840 --> 00:01:23,340 pero, cando 38 00:01:23,340 --> 00:01:25,500 está dominado por os diqueis 39 00:01:25,500 --> 00:01:27,200 de los piones 40 00:01:27,200 --> 00:01:28,920 junto con el de los protones 41 00:01:28,920 --> 00:01:31,500 e unhas sete cosas, te dá un punto 3 42 00:01:31,500 --> 00:01:32,859 tamén tened en cuenta que aquí salen 43 00:01:32,859 --> 00:01:34,480 muchísimas partículas, entón, claro 44 00:01:34,480 --> 00:01:37,000 esa relación de 2 a 1 se ve diluída 45 00:01:37,000 --> 00:01:38,540 porque la carga se reparte 46 00:01:38,540 --> 00:01:40,060 entón, bueno, é un punto a saber 47 00:01:40,060 --> 00:01:42,959 os cuas al final quedan 48 00:01:42,959 --> 00:01:44,480 en algunas de las partículas 49 00:01:44,480 --> 00:01:46,939 pero, claro, se uno se va a más altas 50 00:01:46,939 --> 00:01:48,599 energías de los muones, esos muones 51 00:01:48,599 --> 00:01:49,359 poden venir 52 00:01:49,359 --> 00:01:51,939 poden venir 53 00:01:51,939 --> 00:01:53,359 das inversiones de Caones 54 00:01:53,359 --> 00:01:55,739 de Oneslanta, cosas que son máis masivas 55 00:01:55,739 --> 00:01:57,620 as que son máis masivas ten enerxía 56 00:01:57,620 --> 00:01:59,680 ten unha composición diferente de Quarks 57 00:01:59,680 --> 00:02:01,959 isto tamén é un triplo de Quarks 58 00:02:01,959 --> 00:02:06,040 tres apps, por exemplo, ou cosas así 59 00:02:06,040 --> 00:02:08,159 e entonces 60 00:02:08,159 --> 00:02:09,520 aí 61 00:02:09,520 --> 00:02:12,520 como hai máis particular deste tipo 62 00:02:12,520 --> 00:02:13,860 que son todas positivas 63 00:02:13,860 --> 00:02:14,919 ou todas negativas 64 00:02:14,919 --> 00:02:16,120 se acentúa 65 00:02:16,120 --> 00:02:20,020 a simetría entre positivos e negativos 66 00:02:20,020 --> 00:02:20,840 curiosamente 67 00:02:20,840 --> 00:02:22,759 entón, bueno, unha pode saber 68 00:02:22,759 --> 00:02:25,080 sobre que proporción de partículas deste tipo 69 00:02:25,080 --> 00:02:26,099 se producen as cascadas 70 00:02:26,099 --> 00:02:28,699 todo isto é unha introducción para justificar 71 00:02:28,699 --> 00:02:30,699 que hai física interesante 72 00:02:30,699 --> 00:02:32,300 ou profesional, se queres 73 00:02:32,300 --> 00:02:34,800 en esto do organismo cósmico, tanto os primarios 74 00:02:34,800 --> 00:02:35,580 como os secundarios 75 00:02:35,580 --> 00:02:38,360 os primarios son tan importantes como que 76 00:02:38,360 --> 00:02:42,259 hai experimentos en espacio como AMS 77 00:02:42,259 --> 00:02:43,039 que los miden 78 00:02:43,039 --> 00:02:45,879 e non solamente para conocer o espectro de energia 79 00:02:45,879 --> 00:02:47,719 sino que algo que é moi importante 80 00:02:47,719 --> 00:02:49,379 esencialmente hai dous cosas 81 00:02:49,379 --> 00:02:52,060 esta función interesa conocerlo 82 00:02:52,060 --> 00:02:54,000 para protones e antiprotones 83 00:02:54,000 --> 00:02:55,340 e saber o cociente 84 00:02:55,340 --> 00:02:57,819 entón os cocientes protón-antiprotón 85 00:02:57,819 --> 00:03:00,439 ou os cocientes 86 00:03:00,439 --> 00:03:01,479 de más e menos 87 00:03:01,479 --> 00:03:03,900 en diferentes formas 88 00:03:03,900 --> 00:03:05,060 son exactamente así 89 00:03:05,060 --> 00:03:07,259 son interesantes porque 90 00:03:07,259 --> 00:03:09,539 sobre todo nos límites de unidade de energia 91 00:03:09,539 --> 00:03:11,360 uno é sensible a certos procesos 92 00:03:11,360 --> 00:03:13,180 por exemplo, se uno tuviera 93 00:03:13,180 --> 00:03:14,759 partículas de materia oscura 94 00:03:14,759 --> 00:03:19,879 podemos poner un símbolo 95 00:03:19,879 --> 00:03:21,020 arbitrario 96 00:03:21,020 --> 00:03:22,939 que interacciona 97 00:03:22,939 --> 00:03:26,159 en el halo de nuestra galaxia 98 00:03:26,159 --> 00:03:28,000 e pode producir 99 00:03:28,000 --> 00:03:30,379 pares en as enenos 100 00:03:30,379 --> 00:03:31,300 o protón 101 00:03:31,300 --> 00:03:32,340 podría 102 00:03:32,340 --> 00:03:36,379 e entón, se estas partículas son muy masivas 103 00:03:36,379 --> 00:03:38,280 se un WIMP 104 00:03:38,280 --> 00:03:38,879 tiene una masa 105 00:03:38,879 --> 00:03:41,780 que es del orden 106 00:03:41,780 --> 00:03:43,919 de cien o mil veces 107 00:03:43,919 --> 00:03:45,680 la masa del protón 108 00:03:45,680 --> 00:03:48,240 estas partículas 109 00:03:48,240 --> 00:03:49,259 tienen energías 110 00:03:49,259 --> 00:03:49,939 de ese orden 111 00:03:49,939 --> 00:03:50,520 de los mínimos 112 00:03:50,520 --> 00:03:51,379 de la masa del protón 113 00:03:51,379 --> 00:03:53,120 entonces 114 00:03:53,120 --> 00:03:54,800 si este proceso 115 00:03:54,800 --> 00:03:56,300 existe en la naturaleza 116 00:03:56,300 --> 00:03:56,740 realmente 117 00:03:56,740 --> 00:03:57,680 uno esperaría 118 00:03:57,680 --> 00:04:00,020 cuando mira los cocientes 119 00:04:00,020 --> 00:04:00,659 pues 120 00:04:00,659 --> 00:04:02,360 voy a cerrar un poquito 121 00:04:02,360 --> 00:04:03,259 así un poco 122 00:04:03,259 --> 00:04:03,840 para que no 123 00:04:03,840 --> 00:04:06,020 se deslocente el calor 124 00:04:06,020 --> 00:04:08,080 y así puedo 125 00:04:08,080 --> 00:04:08,780 ponerlo así 126 00:04:08,780 --> 00:04:11,020 los distintos cocientes 127 00:04:11,020 --> 00:04:11,560 en general 128 00:04:11,560 --> 00:04:13,360 son cosas 129 00:04:13,360 --> 00:04:16,660 En el caso de protón, el protón es una cosa bastante próxima a la unidad 130 00:04:16,660 --> 00:04:22,689 Y electrones y positrones es igual 131 00:04:22,689 --> 00:04:24,329 Pero si cuando uno mira, por ejemplo 132 00:04:24,329 --> 00:04:26,889 El cociente de positrones 133 00:04:26,889 --> 00:04:29,129 Dividido por electrones más positrones 134 00:04:29,129 --> 00:04:31,509 Esto es una cosa que va bajando 135 00:04:31,509 --> 00:04:35,430 Tiene un límite, por lo que os he comentado 136 00:04:35,430 --> 00:04:37,569 Pero en un momento dado 137 00:04:37,569 --> 00:04:40,089 Se espera que esto tenga un resurgir 138 00:04:40,089 --> 00:04:41,490 Esto es como resurgir de la fuerza 139 00:04:41,490 --> 00:04:42,870 Entonces 140 00:04:42,870 --> 00:04:46,850 Este resurgimiento puede ser por varias razones 141 00:04:46,850 --> 00:04:48,490 porque 142 00:04:48,490 --> 00:04:51,870 hai electrones e positores moi energéticos 143 00:04:51,870 --> 00:04:53,209 que provienen dos púlsares 144 00:04:53,209 --> 00:04:54,610 os púlsares 145 00:04:54,610 --> 00:04:56,310 que se colapsan 146 00:04:56,310 --> 00:04:59,290 como ten monta angular, se pon a girar aí a toda velocidade 147 00:04:59,290 --> 00:05:00,970 tínen un momento angular 148 00:05:00,970 --> 00:05:02,750 e, bueno, por diferentes razones 149 00:05:02,750 --> 00:05:05,009 se forman choros de partículas 150 00:05:05,009 --> 00:05:06,769 cargadas por los polos a celebrar as energías 151 00:05:06,769 --> 00:05:07,329 moi enormes 152 00:05:07,329 --> 00:05:10,970 unha fonte importante da parte alta do espectro 153 00:05:10,970 --> 00:05:11,889 proviene dos púlsares 154 00:05:11,889 --> 00:05:14,490 e iso contribuye a esta zona 155 00:05:14,490 --> 00:05:16,430 entón, se tenemos púlsares cercanos 156 00:05:16,430 --> 00:05:19,370 poden facer que aumente o número de partículas 157 00:05:19,370 --> 00:05:22,110 á altas energías 158 00:05:22,110 --> 00:05:24,470 pero, por exemplo, se é este tipo de procesos 159 00:05:24,470 --> 00:05:25,310 tamén aumentaría 160 00:05:25,310 --> 00:05:27,910 e, de hecho, as medidas son moi precisas 161 00:05:27,910 --> 00:05:29,089 cando estás abaixo do espectro 162 00:05:29,089 --> 00:05:30,790 porque hai moitos, o que os he dicho ao principio 163 00:05:30,790 --> 00:05:32,709 cando unha vai acercándose aquí 164 00:05:32,709 --> 00:05:33,990 e as granas de oro son máis grandes 165 00:05:33,990 --> 00:05:36,589 e aquí já son máis grandes 166 00:05:36,589 --> 00:05:38,470 pero, bueno, por exemplo, AMS é a indicación 167 00:05:38,470 --> 00:05:39,689 de que aquí ten un pico 168 00:05:39,689 --> 00:05:42,350 e, bueno, e os clavan que ten unha materia 169 00:05:42,350 --> 00:05:44,949 materia oscura en forma de estas partículas 170 00:05:44,949 --> 00:05:47,029 que son compatibles con un tera-electro-voltios 171 00:05:47,029 --> 00:05:48,089 que son un tera-electro-voltios 172 00:05:48,089 --> 00:05:49,670 tera-10 a la 12 173 00:05:49,670 --> 00:05:51,449 de electro-voltios 174 00:05:51,449 --> 00:05:55,310 y bueno, pues 175 00:05:55,310 --> 00:05:57,550 de ser cierto, sería un descubrimiento 176 00:05:57,550 --> 00:05:59,069 muy importante, de lo más importante 177 00:05:59,069 --> 00:06:00,629 pero bueno, esto hay que confirmarlo porque 178 00:06:00,629 --> 00:06:02,250 el problema de los púlsares 179 00:06:02,250 --> 00:06:04,730 los púlsares tú miras y los ves 180 00:06:04,730 --> 00:06:06,670 bueno, depende 181 00:06:06,670 --> 00:06:08,889 porque los púlsares 182 00:06:08,889 --> 00:06:11,050 tú cuando haces física 183 00:06:11,050 --> 00:06:13,490 de retomada de cosas de inmediata energía 184 00:06:13,490 --> 00:06:15,269 tú ves púlsares 185 00:06:15,269 --> 00:06:17,709 si el chorro apunta a la Tierra 186 00:06:17,709 --> 00:06:20,470 el chorro apunta aquí a la Tierra 187 00:06:20,470 --> 00:06:22,810 tú ves las 188 00:06:22,810 --> 00:06:23,610 en el coro 189 00:06:23,610 --> 00:06:24,589 está bien 190 00:06:24,589 --> 00:06:26,209 pero 191 00:06:26,209 --> 00:06:28,149 si el púlsares 192 00:06:28,149 --> 00:06:31,569 apunta en otra dirección 193 00:06:31,569 --> 00:06:33,529 tú no vas a verlo 194 00:06:33,529 --> 00:06:34,750 igual está cerca y no lo ves 195 00:06:34,750 --> 00:06:37,189 dices, ya, pero entonces los electrones y los positrones 196 00:06:37,189 --> 00:06:37,930 no nos llegan 197 00:06:37,930 --> 00:06:40,069 bueno, llegan porque se están a cierta distancia 198 00:06:40,069 --> 00:06:42,550 como hay carros magnéticos galácticos 199 00:06:42,550 --> 00:06:52,000 e non tens moita información sobre o origen 200 00:06:52,000 --> 00:06:53,620 se son de moi alta regia 201 00:06:53,620 --> 00:06:55,379 tampouco dan tantas voltas como posto aí 202 00:06:55,379 --> 00:06:56,339 van máis derechitos 203 00:06:56,339 --> 00:06:57,800 pero non tens 204 00:06:57,800 --> 00:06:59,579 podes ser más veloz de que zona viene 205 00:06:59,579 --> 00:07:00,600 pero non é fácil 206 00:07:00,600 --> 00:07:03,100 non é fácil tener direccionalidade con os pulsares 207 00:07:03,100 --> 00:07:04,779 e é unho dos problemas que hai 208 00:07:04,779 --> 00:07:07,379 así que, fijaros, todo o que dá en sí 209 00:07:07,379 --> 00:07:08,759 estudiar os rayos cósmicos 210 00:07:08,759 --> 00:07:11,639 todo isto, además, aunque non tenga unha actuación directa 211 00:07:11,639 --> 00:07:13,339 con el experimentillo 212 00:07:13,339 --> 00:07:15,439 de la medida que vais a hacer 213 00:07:15,439 --> 00:07:17,540 está bien saberlo porque en un momento dado 214 00:07:17,540 --> 00:07:19,279 cuando veo que hay que hacer en clase, o explicar en clase 215 00:07:19,279 --> 00:07:21,819 o que veis estudiantes, si profundicéis en estas cosas 216 00:07:21,819 --> 00:07:23,620 en estas cosas podéis motivar mucho más 217 00:07:23,620 --> 00:07:26,120 a la gente joven 218 00:07:26,120 --> 00:07:26,879 a parte del privado 219 00:07:26,879 --> 00:07:30,939 y bueno, o sea, aquí hay problemas muy fundamentales 220 00:07:30,939 --> 00:07:32,800 que tienen que ver realmente con los medios 221 00:07:32,800 --> 00:07:35,339 y bueno 222 00:07:35,339 --> 00:07:36,740 como os he dicho, pues otras medidas 223 00:07:36,740 --> 00:07:38,620 que son interesantes, experimentos 224 00:07:38,620 --> 00:07:40,100 que están construidos 225 00:07:40,100 --> 00:07:42,139 o no a tal efecto 226 00:07:42,139 --> 00:07:44,100 antes de dibujar 227 00:07:44,100 --> 00:07:45,480 hai a acción espacial 228 00:07:45,480 --> 00:07:46,819 onde dice que hai experimentos aquí 229 00:07:46,819 --> 00:07:49,139 subterráneos ou de superficie 230 00:07:49,139 --> 00:07:52,180 é o experimento típico 231 00:07:52,180 --> 00:07:54,740 de superficie de ideas de modas 232 00:07:54,740 --> 00:07:59,939 esta é a parte dos rayos cosmicosos 233 00:07:59,939 --> 00:08:01,180 agora vou empezar a falar un pouco máis 234 00:08:01,180 --> 00:08:02,420 do experimento en sí 235 00:08:02,420 --> 00:08:05,540 pero vou seguir a falar de física de partículas 236 00:08:05,540 --> 00:08:06,839 unha coisa boa de todas estas medidas 237 00:08:06,839 --> 00:08:08,680 é que al final o mundo é unha partícula elemental 238 00:08:08,680 --> 00:08:09,819 non ten estructura interna 239 00:08:09,819 --> 00:08:14,079 Y a uno le vale, entre otras cosas, para entender cosas de física de partículas 240 00:08:14,079 --> 00:08:17,300 O para aplicar lo que ha aprendido en diferentes cursos 241 00:08:17,300 --> 00:08:21,740 Lo que ha aprendido de física de partículas 242 00:08:21,740 --> 00:08:25,819 Por ejemplo, como interaccionar las partículas con la materia 243 00:08:25,819 --> 00:08:31,459 Y bueno, mi idea es continuar con esto de una forma abierta 244 00:08:31,459 --> 00:08:34,220 En el sentido de que no voy a guardar secretos para que luego digáis 245 00:08:34,220 --> 00:08:35,340 O que os descubráis vosotros 246 00:08:35,340 --> 00:08:37,559 Voy a intentar interaccionar un poco 247 00:08:37,559 --> 00:08:39,879 Pero tampouco, bueno, probamos vídeo 248 00:08:39,879 --> 00:08:43,139 Que ahora habéis volvido a decir 249 00:08:43,139 --> 00:08:45,100 Bueno, unha das primeras 250 00:08:45,100 --> 00:08:47,200 Cuestiones, primero trabo las cosas 251 00:08:47,200 --> 00:08:52,129 Trabo las cosas 252 00:08:52,129 --> 00:08:54,230 Que me van a hacer mucha, demasiada falta 253 00:08:54,230 --> 00:09:00,840 Por eso lo estamos grabando 254 00:09:00,840 --> 00:09:02,179 Lo estamos grabando 255 00:09:02,179 --> 00:09:03,840 Como podéis 256 00:09:03,840 --> 00:09:05,639 Denunciarme por mentir 257 00:09:05,639 --> 00:09:07,299 Porque no consiento muchas mentiras 258 00:09:07,299 --> 00:09:08,580 Y 259 00:09:08,580 --> 00:09:14,250 Errores más que mentiras 260 00:09:14,250 --> 00:09:15,809 Pero bueno 261 00:09:15,809 --> 00:09:18,950 Yo tomo los errores también como algo positivo 262 00:09:18,950 --> 00:09:20,009 Eso también es importante 263 00:09:20,009 --> 00:09:21,789 Supongo que en el caso pasará algo parecido 264 00:09:21,789 --> 00:09:24,169 En los errores hay que tomarlos 265 00:09:24,169 --> 00:09:25,629 Como un sitio para 266 00:09:25,629 --> 00:09:26,509 Pues eso 267 00:09:26,509 --> 00:09:29,250 Para indagar un poco más y darse cuenta 268 00:09:29,250 --> 00:09:30,309 De que se ha equivocado 269 00:09:30,309 --> 00:09:32,610 Es una oportunidad más que una 270 00:09:32,610 --> 00:09:34,370 Bueno 271 00:09:34,370 --> 00:09:42,440 Vamos a olvidar 272 00:09:42,440 --> 00:09:44,460 Unas de las medidas profesionales 273 00:09:44,460 --> 00:09:45,960 De los tóxicos 274 00:09:45,960 --> 00:09:46,940 Y vamos a empezar por lo que 275 00:09:46,940 --> 00:09:52,049 Que podemos sacar de ciencia 276 00:09:52,049 --> 00:09:53,850 Digamos, a nivel de instituto 277 00:09:53,850 --> 00:09:55,029 Para nosotros 278 00:09:55,029 --> 00:09:58,820 Sobre las medidas de los medios 279 00:09:58,820 --> 00:10:00,779 Para mi, lo más interesante 280 00:10:00,779 --> 00:10:02,360 De ese tipo de medidas 281 00:10:02,360 --> 00:10:05,279 Es que es una demostración de la actividad especial 282 00:10:05,279 --> 00:10:07,480 Eso creo que lo sabéis 283 00:10:07,480 --> 00:10:10,299 A veces digo cosas 284 00:10:10,299 --> 00:10:11,379 Suponiendo que la tenéis 285 00:10:11,379 --> 00:10:12,399 Si a alguien no lo sabéis 286 00:10:12,399 --> 00:10:14,460 Me tenéis que decir 287 00:10:14,460 --> 00:10:16,220 Oye, pues esto que dices a mi me suena un poco raro 288 00:10:16,220 --> 00:10:18,419 No tenéis que tener vergüenza porque unos lo sabrán y otros no 289 00:10:18,419 --> 00:10:20,639 y bueno, pues yo no sé 290 00:10:20,639 --> 00:10:21,299 tampoco lo que 291 00:10:21,299 --> 00:10:24,059 porque sale todo lo que yo 292 00:10:24,059 --> 00:10:25,240 creo 293 00:10:25,240 --> 00:10:28,259 pero es importante porque 294 00:10:28,259 --> 00:10:30,919 es una demostración directa 295 00:10:30,919 --> 00:10:31,759 de una actividad esencial 296 00:10:31,759 --> 00:10:36,039 y sobre todo porque cuando queremos 297 00:10:36,039 --> 00:10:37,460 explicarlo, utilizamos 298 00:10:37,460 --> 00:10:40,179 la fórmula de Einstein 299 00:10:40,179 --> 00:10:42,600 que eso siempre a un estudiante 300 00:10:42,600 --> 00:10:44,700 le gusta verlo 301 00:10:44,700 --> 00:10:46,220 y sobre todo verlo 302 00:10:46,220 --> 00:10:48,220 aparte llevarlo a misetas para 303 00:10:48,220 --> 00:10:48,600 repararlo 304 00:10:48,600 --> 00:10:50,720 pero bueno 305 00:10:50,720 --> 00:10:51,960 e 306 00:10:51,960 --> 00:10:54,840 e esa para mi 307 00:10:54,840 --> 00:10:56,019 é a principal motivación 308 00:10:56,019 --> 00:10:56,580 vamos a aprender 309 00:10:56,580 --> 00:10:57,220 outras cosas 310 00:10:57,220 --> 00:10:58,639 e iso 311 00:10:58,639 --> 00:11:01,960 lo voy a comentar 312 00:11:01,960 --> 00:11:02,519 porque por exemplo 313 00:11:02,519 --> 00:11:02,919 a mi a veces 314 00:11:02,919 --> 00:11:03,620 me hacen preguntas 315 00:11:03,620 --> 00:11:04,379 estudiantes 316 00:11:04,379 --> 00:11:05,000 estudiantes que están 317 00:11:05,000 --> 00:11:06,080 pensando en ese mismo carácter 318 00:11:06,080 --> 00:11:07,759 me llamo un coche 319 00:11:07,759 --> 00:11:08,700 un chaval de bachillato 320 00:11:08,700 --> 00:11:09,379 que ha hecho un trabajo 321 00:11:09,379 --> 00:11:09,940 sobre isto 322 00:11:09,940 --> 00:11:12,000 e bueno 323 00:11:12,000 --> 00:11:12,700 a veces un trabajo 324 00:11:12,700 --> 00:11:13,759 de bachillato internacional 325 00:11:13,759 --> 00:11:14,500 porque me llama a atención 326 00:11:14,500 --> 00:11:15,580 es que me escribió 327 00:11:15,580 --> 00:11:16,700 unha semana antes de entregarlo 328 00:11:16,700 --> 00:11:18,480 seis meses antes 329 00:11:18,480 --> 00:11:22,000 y me dio las conclusiones de su trabajo 330 00:11:22,000 --> 00:11:25,299 y quedaban cuatro o cinco días 331 00:11:25,299 --> 00:11:25,899 y yo le dije 332 00:11:25,899 --> 00:11:27,179 bueno, es que si es asunto 333 00:11:27,179 --> 00:11:29,659 tus conclusiones son erróneas en gran medida 334 00:11:29,659 --> 00:11:31,139 entonces la llevé por teléfono 335 00:11:31,139 --> 00:11:32,440 porque no podía ir al CIEVAT 336 00:11:32,440 --> 00:11:34,419 y le estuve explicando por teléfono una serie de cosas 337 00:11:34,419 --> 00:11:37,299 pero serie de cosas de lo que es importante saberlo 338 00:11:37,299 --> 00:11:38,799 nos podemos contar que también 339 00:11:38,799 --> 00:11:41,460 tienen que ver con la interacción de los mueres con la materia 340 00:11:41,460 --> 00:11:42,059 y demás 341 00:11:42,059 --> 00:11:43,779 entonces 342 00:11:43,779 --> 00:11:46,580 propiedades de estos mueres 343 00:11:46,580 --> 00:11:47,799 estos mueres 344 00:11:47,799 --> 00:11:50,139 é unha partícula 345 00:11:50,139 --> 00:11:51,580 cargada 346 00:11:51,580 --> 00:11:53,840 que ten carga eléctrica 347 00:11:53,840 --> 00:11:54,940 e tamén ten carga de líquido 348 00:11:54,940 --> 00:11:57,080 que interacciona con os quarks e con os neutrinos 349 00:11:57,080 --> 00:11:58,799 e 350 00:11:58,799 --> 00:12:01,039 ten unha certa masa 351 00:12:01,039 --> 00:12:03,659 o número concreto non é que saia a súa memoria 352 00:12:03,659 --> 00:12:04,500 pero máis ou menos 353 00:12:04,500 --> 00:12:07,000 100 veces a masa 354 00:12:07,000 --> 00:12:08,940 do electrón 355 00:12:08,940 --> 00:12:09,259 200 356 00:12:09,259 --> 00:12:12,820 200 veces a masa do electrón 357 00:12:12,820 --> 00:12:14,419 205 358 00:12:14,419 --> 00:12:15,820 é o que é máis exacto 359 00:12:15,820 --> 00:12:17,779 As lecciones 0,5 360 00:12:17,779 --> 00:12:20,879 son 500 kV 361 00:12:20,879 --> 00:12:21,980 pois a del 1 362 00:12:21,980 --> 00:12:24,620 é 105, se non me equivoco 363 00:12:24,620 --> 00:12:34,549 0,5 M 364 00:12:34,549 --> 00:12:37,610 0,5 M 365 00:12:37,610 --> 00:12:40,450 e son 105 MV 366 00:12:40,450 --> 00:12:41,029 está valendo 367 00:12:41,029 --> 00:12:42,129 vale 368 00:12:42,129 --> 00:12:45,350 unha dúa de cosas 369 00:12:45,350 --> 00:12:46,169 que no escribí en la lente 370 00:12:46,169 --> 00:12:47,230 non é unha dúa nunca 371 00:12:47,230 --> 00:12:48,490 por unha razón 372 00:12:48,490 --> 00:12:52,690 Bueno, el pión tiene 140 M 373 00:12:52,690 --> 00:12:53,389 Y el mol 374 00:12:53,389 --> 00:12:55,529 Tiene un poquito menos 375 00:12:55,529 --> 00:12:56,470 Y eso lo sabes 376 00:12:56,470 --> 00:12:58,529 Porque el pión va al mol 377 00:12:58,529 --> 00:13:07,639 Y el mol es 105 378 00:13:07,639 --> 00:13:09,820 Y el pión 379 00:13:09,820 --> 00:13:12,299 Es 105,6 380 00:13:12,299 --> 00:13:15,120 Si queremos ser fijos 381 00:13:15,120 --> 00:13:16,480 Hay que dividir por el cuadrado 382 00:13:16,480 --> 00:13:20,240 Porque esto pone la velocidad cuadrada 383 00:13:20,240 --> 00:13:21,480 Entonces 384 00:13:21,480 --> 00:13:22,779 Bueno 385 00:13:22,779 --> 00:13:24,000 é relevante 386 00:13:24,000 --> 00:13:24,500 a mí que se hace 387 00:13:24,500 --> 00:13:25,279 os números de memoria 388 00:13:25,279 --> 00:13:27,360 pero é relevante 389 00:13:27,360 --> 00:13:28,340 e agora veremos por qué 390 00:13:28,340 --> 00:13:29,679 porque ya 391 00:13:29,679 --> 00:13:31,159 se habéis estado 392 00:13:31,159 --> 00:13:32,220 en un curso de partículas 393 00:13:32,220 --> 00:13:33,159 la frase de simples 394 00:13:33,159 --> 00:13:34,320 las partículas masivas 395 00:13:34,320 --> 00:13:36,100 siempre se desintegran 396 00:13:36,100 --> 00:13:36,779 bueno 397 00:13:36,779 --> 00:13:38,120 que define que se llama 398 00:13:38,120 --> 00:13:38,720 sigla o no 399 00:13:38,720 --> 00:13:39,659 en que parte 400 00:13:39,659 --> 00:13:40,360 del carno de identidad 401 00:13:40,360 --> 00:13:40,799 bueno pues 402 00:13:40,799 --> 00:13:42,740 mientras tú tengas 403 00:13:42,740 --> 00:13:43,519 una partícula 404 00:13:43,519 --> 00:13:44,580 más ligera que tú 405 00:13:44,580 --> 00:13:46,460 con las mismas simetrías 406 00:13:46,460 --> 00:13:48,000 esencial que decir 407 00:13:48,000 --> 00:13:49,360 con las mismas propiedades cuánticas 408 00:13:49,360 --> 00:13:50,779 tú te podes desintegrar 409 00:13:50,779 --> 00:13:52,419 un modo se desintegra 410 00:13:52,419 --> 00:13:54,960 porque é masivo e está debaixo do electrón 411 00:13:54,960 --> 00:13:56,480 que ten carga eléctrica, ten carga débil 412 00:13:56,480 --> 00:13:58,879 e, esencialmente, os números cuánticos son os mesmos 413 00:13:58,879 --> 00:14:00,279 e se desintegra 414 00:14:00,279 --> 00:14:01,980 o electrón non se desintegra 415 00:14:01,980 --> 00:14:04,120 no minitrón 416 00:14:04,120 --> 00:14:06,200 que ten menos base, porque non existe 417 00:14:06,200 --> 00:14:08,059 se existiera, já o habría feito 418 00:14:08,059 --> 00:14:09,340 entón 419 00:14:09,340 --> 00:14:13,059 a cadena de desintegración 420 00:14:13,059 --> 00:14:14,399 de partículas termina 421 00:14:14,399 --> 00:14:16,500 cando tens partículas elementares 422 00:14:16,500 --> 00:14:18,820 as máis ligeras dos seus grupos de simetría 423 00:14:18,820 --> 00:14:20,100 no caso 424 00:14:20,100 --> 00:14:21,860 de los neutrones 425 00:14:21,860 --> 00:14:22,639 es el electrón 426 00:14:22,639 --> 00:14:25,039 los neutrones son una fauna 427 00:14:25,039 --> 00:14:27,740 los neutrinos son una fauna aparte 428 00:14:27,740 --> 00:14:29,639 y luego los quarks son el A 429 00:14:29,639 --> 00:14:30,960 y el Down 430 00:14:30,960 --> 00:14:34,159 y no tiene que sorprendernos 431 00:14:34,159 --> 00:14:35,340 entonces que en la materia 432 00:14:35,340 --> 00:14:37,740 convencional los átomos estén hechos de SARS 433 00:14:37,740 --> 00:14:40,200 cuatro partículas, no están hechas de neutrinos 434 00:14:40,200 --> 00:14:41,360 pero aparecen frecuentemente 435 00:14:41,360 --> 00:14:43,500 en las transiciones nucleares 436 00:14:43,500 --> 00:14:44,559 entonces 437 00:14:44,559 --> 00:14:46,840 tenemos protones y neutrones 438 00:14:46,840 --> 00:14:49,159 y estas partículas se han quedado en colos claros 439 00:14:49,159 --> 00:14:51,440 Bueno 440 00:14:51,440 --> 00:14:54,840 O protón non pode ir ao neutrón 441 00:14:54,840 --> 00:14:55,480 Cando é libre 442 00:14:55,480 --> 00:14:59,440 Así porque sí 443 00:14:59,440 --> 00:15:02,259 Isto iría, un protón é positivo 444 00:15:02,259 --> 00:15:03,960 Ao neutrón, ao positrón 445 00:15:03,960 --> 00:15:05,000 E ao neutrón 446 00:15:05,000 --> 00:15:08,220 Isto en libertad non ocorre 447 00:15:08,220 --> 00:15:10,279 Porque 448 00:15:10,279 --> 00:15:12,399 O neutrón é un poquito 449 00:15:12,399 --> 00:15:14,000 Máis pesado que o protón 450 00:15:14,000 --> 00:15:16,120 Dices, ya, pero non son partículas elementales 451 00:15:16,120 --> 00:15:18,220 Especialmente, aquí tenemos un 452 00:15:18,220 --> 00:15:18,940 UQD 453 00:15:18,940 --> 00:15:21,720 e aquí tenemos un U de D 454 00:15:21,720 --> 00:15:23,120 e é que 455 00:15:23,120 --> 00:15:24,419 a masa de D 456 00:15:24,419 --> 00:15:27,139 é un poquito maior 457 00:15:27,139 --> 00:15:28,399 un poquito maior 458 00:15:28,399 --> 00:15:30,879 que a masa de U 459 00:15:30,879 --> 00:15:34,059 entón, isto para allá 460 00:15:34,059 --> 00:15:34,759 non pode pasar 461 00:15:34,759 --> 00:15:35,919 ao revés, é que pasa 462 00:15:35,919 --> 00:15:39,659 o neutro fácilmente va a positron 463 00:15:39,659 --> 00:15:41,460 bueno, cada poco feo 464 00:15:41,460 --> 00:15:43,700 protón, electrón 465 00:15:43,700 --> 00:15:44,340 e 466 00:15:44,340 --> 00:15:44,360 e 467 00:15:44,360 --> 00:15:48,179 isto pasa 468 00:15:48,179 --> 00:15:49,360 De hecho, un neutrón teña unha vida media 469 00:15:49,360 --> 00:15:51,100 En orden de 15 minutos, 900 segundos 470 00:15:51,100 --> 00:15:56,340 Bueno, se o app fuera máis ligero que o down 471 00:15:56,340 --> 00:15:58,220 Pois a batería habría sido un problema 472 00:15:58,220 --> 00:16:02,820 Sería un saco, seguramente 473 00:16:02,820 --> 00:16:05,419 Habría moitos máis electrones en el universo 474 00:16:05,419 --> 00:16:07,840 Volando por ahí, no tendríamos ni un poquito de saco 475 00:16:07,840 --> 00:16:11,639 Pero bueno, estas cosas pasan en los núcleos 476 00:16:11,639 --> 00:16:13,340 Cando o protón está acompañado de otros neutrones 477 00:16:13,340 --> 00:16:15,840 Pois sí, porque ya tiene otros estados de energía y demás 478 00:16:15,840 --> 00:16:17,600 Pero no ocurre en particular 479 00:16:17,600 --> 00:16:19,700 Bueno, todas estas cosas 480 00:16:19,700 --> 00:16:20,700 Tenen algúnas formas 481 00:16:20,700 --> 00:16:22,700 Todo isto para explicar que o mol 482 00:16:22,700 --> 00:16:23,899 Se pode desintegrar 483 00:16:23,899 --> 00:16:26,159 E se desintegrar, pues, bueno 484 00:16:26,159 --> 00:16:28,240 Só tiene unha vida media que depende da masa 485 00:16:28,240 --> 00:16:34,500 E o truco é inversamente proporcional 486 00:16:34,500 --> 00:16:35,360 De hecho, a vida media 487 00:16:35,360 --> 00:16:37,700 É o que chamamos 488 00:16:37,700 --> 00:16:40,259 A anchura parcial de desintegración de unha partícula 489 00:16:40,259 --> 00:16:40,960 Con unha gama 490 00:16:40,960 --> 00:16:42,679 Tipo con el aquí mu 491 00:16:42,679 --> 00:16:46,419 É algo partido 492 00:16:46,419 --> 00:16:48,379 por la masa del mol 493 00:16:48,379 --> 00:16:50,399 y este algo 494 00:16:50,399 --> 00:16:52,279 es, no me sé, los factores 495 00:16:52,279 --> 00:16:53,559 puedo poner que es proporcional 496 00:16:53,559 --> 00:16:55,539 hay un H 497 00:16:55,539 --> 00:16:58,240 creo que es H a secas, creo que es H partido en corta 498 00:16:58,240 --> 00:16:59,080 pero no es un seguro 499 00:16:59,080 --> 00:17:01,820 para llegar de casa 500 00:17:01,820 --> 00:17:02,759 H partido en corta 501 00:17:02,759 --> 00:17:05,640 las unidades y sal 502 00:17:05,640 --> 00:17:09,519 y 503 00:17:09,519 --> 00:17:11,940 si de hecho, bueno, si esto es una acción 504 00:17:11,940 --> 00:17:14,000 que es energía por tiempo 505 00:17:14,000 --> 00:17:15,819 y la masa la ponemos en unidades de energía 506 00:17:15,819 --> 00:17:17,200 luego esto te queda en unidades de tiempo 507 00:17:17,200 --> 00:17:19,140 entonces podemos poner las anchuras en medidas de tiempo 508 00:17:19,140 --> 00:17:21,279 por lo menos las unidades, no saldrían bien 509 00:17:21,279 --> 00:17:23,259 otra cosa también, cuando uno cuenta 510 00:17:23,259 --> 00:17:25,200 la definición de partículas, es interesante tener 511 00:17:25,200 --> 00:17:27,339 esta personalmente y hablar de física 512 00:17:27,339 --> 00:17:29,400 dimensional, yo no sé si en institutos se hace o no se hace 513 00:17:29,400 --> 00:17:31,079 pero si se hace muy bien 514 00:17:31,079 --> 00:17:32,880 y si no se hace, hay que hacerlo porque es interesante 515 00:17:32,880 --> 00:17:35,339 y por lo menos, aunque haya aquí un factor 516 00:17:35,339 --> 00:17:37,539 tres medios en algún sitio, pues tampoco es tan importante 517 00:17:37,539 --> 00:17:39,180 pero que haya un h ahí, pues sí es importante 518 00:17:39,180 --> 00:17:42,019 bueno, pues el modo se desinterra 519 00:17:42,019 --> 00:17:43,880 y salemos 520 00:17:43,880 --> 00:17:45,579 porque hemos medido en el laboratorio 521 00:17:45,579 --> 00:17:46,480 que la mía no era igual 522 00:17:46,480 --> 00:17:52,160 ¿Quién se sabe cuánto es la vida media del muón? 523 00:17:52,339 --> 00:17:53,579 ¿Eh? 524 00:17:53,819 --> 00:17:56,079 ¿Dos microsegundos? 525 00:17:56,500 --> 00:17:57,779 ¿Todos los artes lo sabéis? 526 00:17:58,579 --> 00:17:58,740 No 527 00:17:58,740 --> 00:18:01,400 Nunca te acostarás 528 00:18:01,400 --> 00:18:03,079 Sin saber una cosa más 529 00:18:03,079 --> 00:18:04,400 Aquí lo que no se sepa 530 00:18:04,400 --> 00:18:06,279 La vida media del muón 531 00:18:06,279 --> 00:18:07,720 Es más o menos 532 00:18:07,720 --> 00:18:11,019 2,2 por ahí 533 00:18:11,019 --> 00:18:11,960 2 microsegundos 534 00:18:11,960 --> 00:18:14,900 2 microsegundos 535 00:18:14,900 --> 00:18:16,420 Pues la parte del neutrino 536 00:18:16,420 --> 00:18:17,819 has puesto el nuón 537 00:18:17,819 --> 00:18:19,359 el nuón 538 00:18:19,359 --> 00:18:20,279 el nuón 539 00:18:20,279 --> 00:18:20,759 el nuón 540 00:18:20,759 --> 00:18:21,119 he puesto 541 00:18:21,119 --> 00:18:23,519 entonces 542 00:18:23,519 --> 00:18:24,960 la dinamía 543 00:18:24,960 --> 00:18:25,359 más o menos 544 00:18:25,359 --> 00:18:26,460 dos microsegundos 545 00:18:26,460 --> 00:18:28,359 la primera 546 00:18:28,359 --> 00:18:28,819 que bueno 547 00:18:28,819 --> 00:18:29,859 esto lo sabéis seguramente 548 00:18:29,859 --> 00:18:30,500 pero lo voy a contar 549 00:18:30,500 --> 00:18:31,640 o sabéis a algunas personas 550 00:18:31,640 --> 00:18:32,500 dependiendo 551 00:18:32,500 --> 00:18:33,859 de los cursos 552 00:18:33,859 --> 00:18:34,640 por los que habéis pasado 553 00:18:34,640 --> 00:18:36,359 que distancia 554 00:18:36,359 --> 00:18:37,359 viaja un nuón 555 00:18:37,359 --> 00:18:38,400 con 556 00:18:38,400 --> 00:18:39,980 como dos microsegundos 557 00:18:39,980 --> 00:18:40,500 pues esto es 558 00:18:40,500 --> 00:18:41,359 el ejercicio típico 559 00:18:41,359 --> 00:18:42,660 y por eso es importante 560 00:18:42,660 --> 00:18:43,480 la relatividad especial 561 00:18:43,480 --> 00:18:44,039 porque bueno 562 00:18:44,039 --> 00:18:45,599 si yo utilizo física clásica 563 00:18:45,599 --> 00:18:47,259 Para calcular isto digo 564 00:18:47,259 --> 00:18:49,940 Bueno, a ver, ¿cuánto viaja el muón? 565 00:18:51,380 --> 00:18:52,299 Si el muón 566 00:18:52,299 --> 00:18:54,119 Bueno, la velocidad 567 00:18:54,119 --> 00:18:56,200 Un muón que sea 568 00:18:56,200 --> 00:18:57,559 En una colisión de muy alta energía 569 00:18:57,559 --> 00:18:58,339 ¿Vale? 570 00:18:59,759 --> 00:19:01,440 Unos cuantos, cierto, muertos de protón 571 00:19:01,440 --> 00:19:02,859 O sea, un muón con una gran velocidad 572 00:19:02,859 --> 00:19:04,579 Y 573 00:19:04,579 --> 00:19:07,559 Podemos pensar que es prácticamente la velocidad de la luz 574 00:19:07,559 --> 00:19:09,420 Pues este, tal vez el muón este 575 00:19:09,420 --> 00:19:12,039 Y esto es el espacio que recorre el muón 576 00:19:12,039 --> 00:19:12,880 Aquí lo recorre 577 00:19:12,880 --> 00:19:14,880 ¿Vale? 578 00:19:14,880 --> 00:19:27,140 Entón, o volumen corre, c por c, c é 3 por 10 a la 8 metros por segundo, 579 00:19:28,119 --> 00:19:36,480 a vida media é 2 por 10 a la menos 6 segundos, metros por segundo, 580 00:19:36,480 --> 00:19:42,680 que nos queda metros, número 8 de base global, 3 por 2, 6, 8 menos 6, 2, 600. 581 00:19:44,880 --> 00:19:47,819 entón, a distancia que recorre un mol 582 00:19:47,819 --> 00:19:49,559 que vai a 12 a 11 583 00:19:49,559 --> 00:19:50,880 é 600 metros 584 00:19:50,880 --> 00:19:53,019 esta é a primeira cosa que conviene además 585 00:19:53,019 --> 00:19:55,200 en cuenta de clase para sorprender 586 00:19:55,200 --> 00:19:56,460 a los estudiantes 587 00:19:56,460 --> 00:19:59,279 sabemos que é falso, pero é unha forma de plantear 588 00:19:59,279 --> 00:20:01,779 con o que hemos aprendido de la cinemática clásica 589 00:20:01,779 --> 00:20:03,440 pues 590 00:20:03,440 --> 00:20:04,339 ocurre isto 591 00:20:04,339 --> 00:20:06,559 bueno, primeira pregunta 592 00:20:06,559 --> 00:20:07,859 como é posible 593 00:20:07,859 --> 00:20:11,180 que se tenemos estas cascadas 594 00:20:11,180 --> 00:20:13,119 que crucen a kilómetros, non importa cuantos 595 00:20:13,119 --> 00:20:14,140 kilómetros de altura 596 00:20:14,140 --> 00:20:15,319 sobre o suelo 597 00:20:15,319 --> 00:20:17,119 somos capaces de verlo 598 00:20:17,119 --> 00:20:18,440 en detectores 599 00:20:18,440 --> 00:20:21,960 que están en la superficie da Tierra 600 00:20:21,960 --> 00:20:23,619 uno pode buscar explicaciones 601 00:20:23,619 --> 00:20:25,480 máis ou menos exóticas 602 00:20:25,480 --> 00:20:27,700 que vienen de procesos del aire 603 00:20:27,700 --> 00:20:29,859 pero bueno, tú podes hacer un experimento 604 00:20:29,859 --> 00:20:31,019 en un laboratorio con aire 605 00:20:31,019 --> 00:20:32,039 que de ahí non viene ninguno 606 00:20:32,039 --> 00:20:38,099 máis ou menos en todas as partes da Tierra 607 00:20:38,099 --> 00:20:39,539 tú detectas máis 608 00:20:39,539 --> 00:20:43,180 menos cando estás a nivel del mar 609 00:20:43,180 --> 00:20:45,519 e máis cando estás na montaña 610 00:20:45,519 --> 00:20:47,220 hai unha serie de características 611 00:20:47,220 --> 00:20:49,299 que nos indican 612 00:20:49,299 --> 00:20:51,039 que os demores realmente se están produciendo 613 00:20:51,039 --> 00:20:53,059 nas capas altas da atmosfera 614 00:20:53,059 --> 00:20:57,220 e é o momento de introducirla 615 00:20:57,220 --> 00:20:58,019 na actividad especial 616 00:20:58,019 --> 00:21:00,240 entón sabemos 617 00:21:00,240 --> 00:21:01,440 que 618 00:21:01,440 --> 00:21:05,140 as partículas 619 00:21:05,140 --> 00:21:06,920 que se mueven nas velocidades próximas 620 00:21:06,920 --> 00:21:07,619 ás de la luz 621 00:21:07,619 --> 00:21:10,039 perceben unha 622 00:21:10,039 --> 00:21:12,440 contracción das distancias 623 00:21:12,440 --> 00:21:15,099 e a magnitud 624 00:21:15,099 --> 00:21:16,339 desa contracción 625 00:21:16,339 --> 00:21:18,900 é a gamba 626 00:21:18,900 --> 00:21:19,579 de Lórez 627 00:21:19,579 --> 00:21:21,900 se chama gamba por os fotones 628 00:21:21,900 --> 00:21:23,440 tampou nos importa moito 629 00:21:23,440 --> 00:21:27,240 e esta é a forma sencilla de escribirlo 630 00:21:27,240 --> 00:21:27,779 é 631 00:21:27,779 --> 00:21:30,859 1 menos veta cuadrado elevado a 632 00:21:30,859 --> 00:21:34,740 x, que non esperaría máis para 633 00:21:34,740 --> 00:21:37,220 a transformación, que é 1 partido 634 00:21:37,220 --> 00:21:39,119 por a raíz cuadrada de 1 menos 635 00:21:39,119 --> 00:21:41,559 v cuadrado partido por c 636 00:21:41,559 --> 00:21:44,480 v partido por c 637 00:21:44,480 --> 00:21:45,859 se suele chamar veta 638 00:21:45,859 --> 00:21:47,440 normalmente, que é a velocidade 639 00:21:47,440 --> 00:21:49,279 da partícula normalizada na luz. 640 00:21:49,559 --> 00:21:50,240 Va de 0 a 1. 641 00:21:51,559 --> 00:21:52,539 De hecho, a fracción 642 00:21:52,539 --> 00:21:55,019 respecto a velocidade da luz 643 00:21:55,019 --> 00:21:56,680 e lo podemos poner así. 644 00:21:57,319 --> 00:21:58,119 Que quere dicir isto? 645 00:21:58,440 --> 00:22:01,839 Isto, se unha dibuja en un gráfico 646 00:22:01,839 --> 00:22:05,480 Vamos a quitar aquí 647 00:22:05,480 --> 00:22:06,680 os átomos. 648 00:22:08,990 --> 00:22:11,650 Isto, se unha dibuja en un gráfico 649 00:22:11,650 --> 00:22:13,529 en función de la energía 650 00:22:13,529 --> 00:22:14,690 de las partículas 651 00:22:14,690 --> 00:22:16,190 ten este comportamiento 652 00:22:16,190 --> 00:22:19,930 Aquí pongo la velocidad de la partícula 653 00:22:19,930 --> 00:22:20,630 Beta 654 00:22:20,630 --> 00:22:22,869 Aquí pongo 655 00:22:22,869 --> 00:22:25,609 Se me ha torcido, pero no importa 656 00:22:25,609 --> 00:22:27,289 Que sale el factor S gamma 657 00:22:27,289 --> 00:22:28,849 Aquí está el cero 658 00:22:28,849 --> 00:22:30,130 Aquí está el uno 659 00:22:30,130 --> 00:22:33,470 Nada puede ir más rápido que la velocidad de la luz 660 00:22:33,470 --> 00:22:35,490 Beta tiene que ser menor o igual que uno 661 00:22:35,490 --> 00:22:37,349 Y bueno 662 00:22:37,349 --> 00:22:39,009 Esto explica la dimensión 663 00:22:39,009 --> 00:22:41,329 La unha partícula a raíz de 1,6 al cuadrado 664 00:22:41,329 --> 00:22:43,710 Esto, cuando la velocidad 665 00:22:43,710 --> 00:22:44,509 Es muy pequeña 666 00:22:44,509 --> 00:22:46,730 1 x cuadrado 667 00:22:46,730 --> 00:22:48,750 Pois isto é esencialmente 1 668 00:22:48,750 --> 00:22:52,250 Esta asíntota 669 00:22:52,250 --> 00:22:55,769 Entón para velocidades 670 00:22:55,769 --> 00:22:57,789 Bajas isto é 1 671 00:22:57,789 --> 00:22:59,950 Cando a velocidade 672 00:22:59,950 --> 00:23:01,910 Tiende a la de la luz isto tende a 1 673 00:23:01,910 --> 00:23:03,450 Isto 674 00:23:03,450 --> 00:23:05,670 Tiende a 0 675 00:23:05,670 --> 00:23:07,529 E isto diverge 676 00:23:07,529 --> 00:23:09,650 Entón 677 00:23:09,650 --> 00:23:12,109 Non me acordo da expansión 678 00:23:12,109 --> 00:23:13,329 Pero isto me parece que é 679 00:23:13,329 --> 00:23:15,230 1 más, no sé qué 680 00:23:15,230 --> 00:23:20,680 1 más o menos 1 681 00:23:20,680 --> 00:23:22,500 y un momento dado, empiezo a notarse 682 00:23:22,500 --> 00:23:23,559 y luego va a explotar