1 00:00:00,000 --> 00:00:07,500 E agora temos a David Martínez, Ender, que é o jefe do sistema da red social Twenty. 2 00:00:07,500 --> 00:00:09,000 Obrigada, David. 3 00:00:09,000 --> 00:00:13,500 Buenos días e moitas gracias por vir a todos vosotros. 4 00:00:16,000 --> 00:00:21,000 Intentaré que, bueno, isto seja máis ou menos animado. 5 00:00:22,000 --> 00:00:26,500 En cualquier momento me gustaría que, si non entendéis algo, 6 00:00:26,500 --> 00:00:32,500 ou se me está empezando a ir la olla e estou empezando a falar 7 00:00:32,500 --> 00:00:35,500 de unha forma un pouco abstracta ou rara, 8 00:00:35,500 --> 00:00:39,500 que me interrumpierais ou, simplemente, si tenéis algún tipo de dúda, 9 00:00:39,500 --> 00:00:43,500 que me interrumpáis en cualquier momento. 10 00:00:43,500 --> 00:00:46,500 De hecho, para premiarlo, 11 00:00:47,500 --> 00:00:49,500 he traído unos caramelos 12 00:00:52,000 --> 00:00:58,000 Así que, nada, el que pregunte, premio. 13 00:01:01,000 --> 00:01:04,000 No, esto son azúcar, nada más. 14 00:01:05,000 --> 00:01:10,000 Bien, en principio, la charla que vamos a dar é sobre software libre 15 00:01:10,000 --> 00:01:15,000 e sobre como llevar ese software libre a grandes plataformas. 16 00:01:15,000 --> 00:01:23,000 Ahora mesmo, Twenty é un jogador moi importante en internet en España. 17 00:01:23,000 --> 00:01:26,000 Hai uns números un pouco máis adelante. 18 00:01:26,000 --> 00:01:32,000 Pero, bueno, con isto, lo que intentamos é daros un pouco unha visión 19 00:01:32,000 --> 00:01:35,000 de lo que nosotros hemos tenido que abordar 20 00:01:35,000 --> 00:01:38,000 e dos problemas a los que nosotros nos hemos enfrentado 21 00:01:38,000 --> 00:01:42,000 cando hemos utilizado software libre para construir unha plataforma 22 00:01:42,000 --> 00:01:45,000 moi grande como é Twenty. 23 00:01:46,000 --> 00:01:51,000 Bueno, lo primero de todo, llevo un montón de tempo trabajando en isto. 24 00:01:51,000 --> 00:01:54,000 Soy el responsable de sistemas de Twenty, 25 00:01:54,000 --> 00:01:58,000 además, soy desarrollador de Debian, me flipa la horchata, en fin. 26 00:01:58,000 --> 00:02:03,000 Son unhas cuantas cosas que son bastante importantes sobre mi carácter 27 00:02:03,000 --> 00:02:10,000 que, al final, son los que han conformado al final lo de la horchata en gran medida. 28 00:02:10,000 --> 00:02:14,000 Mi visión sobre o software libre en general. 29 00:02:14,000 --> 00:02:19,000 Debian, como imagino que sabéis todos, é un sistema operativo 30 00:02:19,000 --> 00:02:22,000 basado todo en software libre. 31 00:02:22,000 --> 00:02:27,000 E, bueno, iso tamén, de hecho, te condiciona a tomar determinadas cosas, 32 00:02:27,000 --> 00:02:30,000 a ver o mundo de unha certa maneira. 33 00:02:30,000 --> 00:02:36,000 Y, bueno, es lo que al final luego ha ido permeando 34 00:02:36,000 --> 00:02:41,000 ou entrando en varias de las decisiones que hemos tomado a continuación 35 00:02:41,000 --> 00:02:45,000 de las que yo he sido, en este caso, el responsable. 36 00:02:48,000 --> 00:02:52,000 La frase, en principio, la vamos a tratar, vamos a hablar un poco de software libre, 37 00:02:52,000 --> 00:02:57,000 vamos a hablar de escalabilidad y de grandes plataformas, en este caso Twenty. 38 00:02:57,000 --> 00:03:01,000 Es más o menos como lo vamos a estructurar. 39 00:03:01,000 --> 00:03:09,000 Al final, el software libre en educación lo que tiene son unos cuantos parámetros 40 00:03:09,000 --> 00:03:13,000 que son importantes sobre todo en el ámbito de la educación 41 00:03:13,000 --> 00:03:16,000 y yo creo que es importante también citarlos aquí. 42 00:03:16,000 --> 00:03:19,000 Es un modelo colaborativo en todos los aspectos. 43 00:03:19,000 --> 00:03:24,000 Tanto ofrece herramientas de colaboración como el desarrollo mismo del software libre. 44 00:03:24,000 --> 00:03:29,000 Es un modelo vivo de colaboración y la muestra de que un montón de personas, 45 00:03:29,000 --> 00:03:33,000 incluso que no se conozcan, son capaces de hacer algo tremendamente grande, 46 00:03:33,000 --> 00:03:42,000 tremendamente exitoso y con unos niveles de calidad que, en muchos casos, 47 00:03:42,000 --> 00:03:46,000 no tienen nada que envidiar al software comercial tradicional. 48 00:03:46,000 --> 00:03:48,000 En sí es muy importante. 49 00:03:48,000 --> 00:03:55,000 Es muy importante porque, al final, el software libre básicamente ha crecido 50 00:03:55,000 --> 00:04:01,000 y se ha desarrollado y es lo que es gracias a un modelo colaborativo basado en internet, 51 00:04:01,000 --> 00:04:08,000 en una red de comunicaciones que ha conseguido comunicar y conectar 52 00:04:08,000 --> 00:04:13,000 a un montón de personas que tienen un ideal común pero que no se conocen de nada 53 00:04:13,000 --> 00:04:17,000 o que simplemente están absolutamente desperdigados de forma geográfica. 54 00:04:18,000 --> 00:04:23,000 También es una herramienta educativa porque permite, por ejemplo, 55 00:04:23,000 --> 00:04:31,000 a los profesores o a cualquier docente trazar o demostrar como se hacen las cosas, 56 00:04:31,000 --> 00:04:34,000 por ejemplo, en el mundo de ahí fuera. 57 00:04:34,000 --> 00:04:41,000 Si estamos pensando en un modelo tradicional en el que tenemos unas clases de ciencias e informática 58 00:04:41,000 --> 00:04:46,000 o lo que sea, en el que estamos intentando demostrar como se hacen las cosas 59 00:04:46,000 --> 00:04:50,000 o como funciona un sistema operativo, en el caso de un sistema operativo propietario, 60 00:04:50,000 --> 00:04:53,000 como puede ser Windows, no tenemos esas herramientas. 61 00:04:53,000 --> 00:04:57,000 En el caso de Linux o de software libre, sabemos como funciona una suite oficina, 62 00:04:57,000 --> 00:05:02,000 como funciona un núcleo de sistema operativo, como funciona un navegador por dentro, 63 00:05:02,000 --> 00:05:03,000 como funciona lo que sea. 64 00:05:03,000 --> 00:05:06,000 Y no solo eso, sino que permite además adaptar muchas de esas cosas, 65 00:05:06,000 --> 00:05:10,000 muchos de esos productos, a la educación en sí misma. 66 00:05:10,000 --> 00:05:17,000 Permite, pues como tienen, por ejemplo, en la comunidad extremeña, 67 00:05:17,000 --> 00:05:23,000 tienen sistemas todos basados en software libre y pueden controlar, por ejemplo, 68 00:05:23,000 --> 00:05:27,000 todos los ordenadores de los niños desde la mesa del profesor. 69 00:05:27,000 --> 00:05:29,000 Pueden apagar y encender equipos. 70 00:05:29,000 --> 00:05:33,000 En fin, todas esas cosas indudablemente se pueden conseguir siempre con software propietario, 71 00:05:33,000 --> 00:05:35,000 pero también se pueden conseguir por software libre. 72 00:05:35,000 --> 00:05:40,000 Y si no están exactamente, se puede hacer un pequeño desarrollo patrocinado por un ayuntamiento, 73 00:05:40,000 --> 00:05:44,000 un colegio, un instituto, una universidad, lo que sea, para fomentarlo. 74 00:05:44,000 --> 00:05:46,000 Ahí son dos vertientes diferentes. 75 00:05:46,000 --> 00:05:48,000 También está basado en licencias libres. 76 00:05:48,000 --> 00:05:53,000 Eso es algo que a veces, o quizá, en ciertos momentos se ha perdido en norte, 77 00:05:53,000 --> 00:05:56,000 pero para la gente que viene del ámbito universitario, 78 00:05:56,000 --> 00:06:00,000 el conocimiento, básicamente, siempre ha sido libre. 79 00:06:00,000 --> 00:06:01,000 Siempre ha estado ahí. 80 00:06:01,000 --> 00:06:08,000 Siempre ha habido tesis, ha habido un código experimental, de investigación. 81 00:06:08,000 --> 00:06:12,000 Todos esos desarrollos, al final, son también muy importantes 82 00:06:12,000 --> 00:06:17,000 y están tremendamente reforzados por el hecho de que existen ciertas licencias 83 00:06:17,000 --> 00:06:22,000 en las cuales la gente se puede apoyar para luego producir ese software libre. 84 00:06:22,000 --> 00:06:26,000 Asimismo, dado el modelo colaborativo del software libre, 85 00:06:26,000 --> 00:06:35,000 también tenemos un modelo de seguridad más eficiente que en muchos otros casos 86 00:06:35,000 --> 00:06:42,000 en los que son dos o tres personas los que se encargan de auditar un código 87 00:06:42,000 --> 00:06:47,000 o de responsabilizarse de que ese código no haga cosas extrañas. 88 00:06:47,000 --> 00:06:51,000 Y no sólo eso, sino que además tenemos la posibilidad de ver 89 00:06:51,000 --> 00:06:53,000 si el código está haciendo alguna cosa extraña. 90 00:06:53,000 --> 00:06:58,000 Si está llamando a casa para enviar datos personales o lo que sea. 91 00:06:58,000 --> 00:07:05,000 Dicho esto, al final lo que tenemos es un montón de características 92 00:07:05,000 --> 00:07:13,000 que ofrece el software libre para crear algo, una plataforma que sea realmente interesante. 93 00:07:13,000 --> 00:07:27,000 Esas características son que tenemos con unas estructuras que normalmente se denominan distribuciones 94 00:07:27,000 --> 00:07:35,000 que son un conglomerado de software puesto de una forma determinada y mantenido 95 00:07:35,000 --> 00:07:38,000 que es lo que realmente a la gente, como yo, nos interesa. 96 00:07:38,000 --> 00:07:43,000 A alguien que tiene en su caso un equipo, a mí lo que me interesa es que si yo instalo algo, 97 00:07:43,000 --> 00:07:45,000 ese algo esté mantenido. 98 00:07:45,000 --> 00:07:54,000 Que si sale un problema de seguridad, si sale un agujero que permite ganar privilegios, 99 00:07:54,000 --> 00:07:59,000 que permite robar información, que todo eso se repare y se distribuya lo más rápidamente posible 100 00:07:59,000 --> 00:08:03,000 y que yo tenga que hacer lo menos posible para disponer de esas actualizaciones. 101 00:08:04,000 --> 00:08:17,000 Eso en sistemas operativos o en distribuciones Linux avanzadas como pueden ser Debian, Ubuntu, Red Hat, Nobel o SUSE. 102 00:08:17,000 --> 00:08:21,000 Bueno, he dicho Nobel y SUSE, realmente son la misma. 103 00:08:21,000 --> 00:08:29,000 Al final lo que provocan es que tengan esas líneas, ellos hacen tabula rasa 104 00:08:29,000 --> 00:08:33,000 y a partir de ese momento separan el desarrollo de una distribución 105 00:08:33,000 --> 00:08:41,000 y solamente emiten paquetes de seguridad para esa distribución, para esa versión de la distribución. 106 00:08:41,000 --> 00:08:47,000 Eso me permite, desde el punto de vista de un mantenedor de una gran infraestructura, 107 00:08:47,000 --> 00:08:52,000 el tener todas mis máquinas unificadas con los últimos parches de seguridad, etc. 108 00:08:52,000 --> 00:08:55,000 Eso es tremendamente importante. 109 00:08:55,000 --> 00:09:02,000 Porque no olvidemos que cuando vosotros tenéis 4 máquinas u 8 es muy fácil mantenerlas, muy fácil. 110 00:09:02,000 --> 00:09:06,000 Si lo que tenéis son 40 u 80 empieza a ser complicado. 111 00:09:06,000 --> 00:09:10,000 Si tenéis 4.000 u 8.000 es un absoluto reto. 112 00:09:10,000 --> 00:09:17,000 Si tenéis 40.000 u 80.000 entonces es algo que se sale de la escala completamente. 113 00:09:17,000 --> 00:09:25,000 Entonces, lógicamente, hay ciertas cosas que sí que nos aportan determinadas distribuciones. 114 00:09:25,000 --> 00:09:29,000 En este caso, las distribuciones clásicas y más consolidadas. 115 00:09:29,000 --> 00:09:32,000 Y que nos ofrecen, por ejemplo, un soporte de seguridad que es muy importante. 116 00:09:32,000 --> 00:09:40,000 Además de eso, el software libre es extremadamente versátil. 117 00:09:40,000 --> 00:09:42,000 Es extremadamente versátil porque... 118 00:09:42,000 --> 00:09:45,000 Me voy a cambiar de sitio porque así pueden ver los demás. 119 00:09:45,000 --> 00:09:54,000 Es extremadamente versátil porque el hecho de ser libre permite su modificación sin ningún tipo de tapujo ni problema. 120 00:09:54,000 --> 00:10:04,000 Eso también permite que nosotros podamos modificar a nuestro antojo ciertas cosas que a lo mejor no nos gustan. 121 00:10:04,000 --> 00:10:08,000 Que queremos capar las características de una aplicación, lo que sea. 122 00:10:08,000 --> 00:10:13,000 Y obtener sistemas que vuelvan a funcionar tranquilamente pero sin determinadas características. 123 00:10:13,000 --> 00:10:16,000 O extender esas características para que hagan lo que nosotros queremos. 124 00:10:16,000 --> 00:10:18,000 Eso también es muy importante. 125 00:10:18,000 --> 00:10:34,000 Al final, como todo requiere que tengamos muy claro por qué usamos software libre, por qué necesitamos software libre y qué es lo que nos va a aportar. 126 00:10:35,000 --> 00:10:38,000 Hay que pensar una serie de cosas. 127 00:10:38,000 --> 00:10:44,000 Aquí he puesto lo que yo puedo decidir que me parece interesante. 128 00:10:44,000 --> 00:10:53,000 Es hasta dónde quiero llegar, qué quiero poner en cada capa, qué es una capa para mí, cómo tengo que optimizarla, 129 00:10:53,000 --> 00:10:58,000 si tengo que modificar o no ciertos tipos de software o de características. 130 00:10:59,000 --> 00:11:05,000 Si voy a tener un problema de interoperabilidad y cómo resuelve, si el software libre me va a resolver ese problema. 131 00:11:05,000 --> 00:11:14,000 Pongamos el caso de una plataforma en la que yo tenga que hablar con sistemas Windows, por ejemplo. 132 00:11:14,000 --> 00:11:19,000 O tengo que hablar con sistemas propietarios de streaming de vídeo. 133 00:11:19,000 --> 00:11:25,000 Entonces me dan un vídeo de una determinada forma o con una determinada codificación. 134 00:11:25,000 --> 00:11:29,000 Hay un montón de cosas que tenemos que conocer de nuestro entorno. 135 00:11:29,000 --> 00:11:32,000 También, el software libre no nos engañemos. 136 00:11:32,000 --> 00:11:34,000 El software libre es gratis. 137 00:11:34,000 --> 00:11:38,000 Eso no significa, aparte de ser libre, es gratis. 138 00:11:38,000 --> 00:11:46,000 Eso no significa que esto sea jauja y el coste de implantación sea cero. 139 00:11:46,000 --> 00:11:51,000 El coste de implantación es algo que normalmente no se tiene en cuenta en empresas muy pequeñitas, 140 00:11:51,000 --> 00:11:53,000 pero que al final es algo que hay que tener en cuenta. 141 00:11:53,000 --> 00:12:07,000 Hay que tenerlo en cuenta porque supone una cantidad lógicamente muy apreciable del presupuesto que vas a destinar a la plataforma, 142 00:12:07,000 --> 00:12:10,000 básicamente porque no estás pagando nada por la licencia. 143 00:12:10,000 --> 00:12:15,000 Entonces los costes se te van en el hierro, es decir, en los servidores, 144 00:12:15,000 --> 00:12:20,000 y también se te van a ir en las horas que vas a dedicar para dejar el sistema a tu gusto, 145 00:12:21,000 --> 00:12:27,000 para verificar que todo está bien, que está limpio, las actualizaciones de seguridad, etc. 146 00:12:27,000 --> 00:12:28,000 ¿Vale? 147 00:12:28,000 --> 00:12:29,000 Chequear flujo de aire. 148 00:12:29,000 --> 00:12:32,000 Ah, ese no soy yo. 149 00:12:32,000 --> 00:12:34,000 Eso sí. 150 00:12:34,000 --> 00:12:36,000 Flujo de aire. 151 00:12:36,000 --> 00:12:39,000 Me ha asustado. 152 00:12:39,000 --> 00:12:42,000 Entonces, bueno. 153 00:12:42,000 --> 00:12:45,000 Claro, me estaría moviendo el pelo. 154 00:12:45,000 --> 00:12:56,000 Entonces, al final lo que necesitamos es un acierto lo más cercano posible a lo que nosotros buscamos. 155 00:12:56,000 --> 00:12:58,000 ¿De acuerdo? 156 00:12:58,000 --> 00:13:03,000 Además de esto, indudablemente si entramos ya dentro de la escalabilidad, 157 00:13:03,000 --> 00:13:14,000 podemos ver que Linux puede y es capaz de escalar desde cosas exageradamente grandes hasta cosas que son tremendamente pequeñas. 158 00:13:14,000 --> 00:13:16,000 ¿Vale? 159 00:13:16,000 --> 00:13:17,000 Grande. 160 00:13:17,000 --> 00:13:19,000 Tenemos el Roadrunner. 161 00:13:19,000 --> 00:13:20,000 ¿Vale? 162 00:13:20,000 --> 00:13:22,000 Es una auténtica barbaridad. 163 00:13:22,000 --> 00:13:27,000 Tiene 12.000 procesadores PowerC, los que lleva la Playstation 3, 164 00:13:27,000 --> 00:13:31,000 que aunque no lo sepáis es un procesador increíblemente potente. 165 00:13:31,000 --> 00:13:33,000 Y 6.900 ópterons de AMD. 166 00:13:33,000 --> 00:13:34,000 ¿Vale? 167 00:13:34,000 --> 00:13:38,000 92 kilómetros de fibra óptica, 3 megavatios. 168 00:13:38,000 --> 00:13:42,000 Eso significa que son un montón de calefacciones eléctricas. 169 00:13:42,000 --> 00:13:47,000 1.100 metros cuadrados, 226 toneladas, en fin, es un auténtico monstruo. 170 00:13:47,000 --> 00:13:49,000 Y esto lleva Linux. 171 00:13:49,000 --> 00:13:54,000 De ahí podemos pasar a algo tremendamente pequeño. 172 00:13:54,000 --> 00:13:56,000 Es así. 173 00:13:56,000 --> 00:13:57,000 Así y así. 174 00:13:57,000 --> 00:13:59,000 Es así de chiquitito. 175 00:13:59,000 --> 00:14:00,000 ¿Vale? 176 00:14:00,000 --> 00:14:05,000 Se llama Picotux, por ejemplo, y esto tiene 55 megavatios, 8 megas, 177 00:14:05,000 --> 00:14:09,000 lleva una versión específica compilada de Linux, ¿vale? 178 00:14:09,000 --> 00:14:11,000 Muy recortada para que quepa. 179 00:14:11,000 --> 00:14:14,000 Y, vamos, es capaz de reservar páginas. 180 00:14:14,000 --> 00:14:16,000 Y recibir tenets y tal. 181 00:14:16,000 --> 00:14:22,000 Linux es capaz de funcionar en esa pieza o de funcionar en un cacharro con 18.000 nodos. 182 00:14:22,000 --> 00:14:23,000 ¿Vale? 183 00:14:23,000 --> 00:14:29,000 Entonces, en principio, nadie tendría muchas dudas de que eso es así. 184 00:14:29,000 --> 00:14:30,000 ¿Vale? 185 00:14:32,000 --> 00:14:37,000 Al final, si nos ponemos a echar cuentas, el éxito de Linux es indudable. 186 00:14:37,000 --> 00:14:38,000 ¿Vale? 187 00:14:38,000 --> 00:14:44,000 Dado que, por ejemplo, hay una lista de los 500 superordenadores más... 188 00:14:44,000 --> 00:14:48,000 Lógicamente, los 500 superordenadores ordenados por potencia. 189 00:14:48,000 --> 00:14:52,000 Bueno, pues al menos el 85% de ellos, la última vez que lo miré, 190 00:14:52,000 --> 00:14:54,000 llevaban Linux. 191 00:14:54,000 --> 00:14:55,000 Directamente. 192 00:14:55,000 --> 00:14:56,000 ¿Vale? 193 00:14:57,000 --> 00:15:01,000 Casi todos los gobiernos están empezando a utilizar, si no usan ya, 194 00:15:01,000 --> 00:15:14,000 Linux en muchísimos sistemas de despliegue, tanto internos o llegando al usuario final en ayuntamientos, administraciones, lo que sea. 195 00:15:14,000 --> 00:15:16,000 Y dale, con flujo de aire. 196 00:15:21,000 --> 00:15:22,000 ¿Vale? 197 00:15:22,000 --> 00:15:31,000 También Linux está integrado dentro de sistemas multimedia, de teléfonos móviles. 198 00:15:32,000 --> 00:15:37,000 Al final, tenemos Linux en un montón de sitios. 199 00:15:37,000 --> 00:15:48,000 Realmente, lo único que, digamos, pretendo demostrar es que Linux es capaz de funcionar en un montón de arquitecturas, en sistemas muy chiquititos o en sistemas tremendamente grandes. 200 00:15:49,000 --> 00:15:50,000 ¿Vale? 201 00:15:50,000 --> 00:15:51,000 Salta a la otra. 202 00:15:53,000 --> 00:16:02,000 Precisamente por ello, me parece interesante el citar un ejemplo de gran plataforma, como puede ser 20. 203 00:16:07,000 --> 00:16:09,000 Esto empieza a ser molesto. 204 00:16:15,000 --> 00:16:16,000 Toma. 205 00:16:19,000 --> 00:16:20,000 Vale. 206 00:16:23,000 --> 00:16:28,000 20, como imagino que alguno de vosotros sabrá, 207 00:16:34,000 --> 00:16:37,000 es la red social más grande en España. 208 00:16:42,000 --> 00:16:43,000 ¿Qué significa eso? 209 00:16:43,000 --> 00:16:47,000 Pues eso significa tener datos como estos. 210 00:16:47,000 --> 00:16:51,000 Estamos sirviendo del orden de 14.000 millones de páginas al mes. 211 00:16:53,000 --> 00:16:54,000 ¿Y eso cuánto es? 212 00:16:54,000 --> 00:17:05,000 Pues eso es aproximadamente, pues alrededor de 5 por 3, 15, unos 500 millones de páginas al día. 213 00:17:06,000 --> 00:17:07,000 ¿Vale? 214 00:17:07,000 --> 00:17:17,000 Que eso significa que en pico podemos servir a lo mejor, pues podéis echar las cuentas, pero en pico, que es cuando más servimos, a lo mejor servimos 40 millones de páginas por hora. 215 00:17:18,000 --> 00:17:19,000 ¿Vale? 216 00:17:20,000 --> 00:17:23,000 Para tener algo así, y eso lleva Linux. 217 00:17:23,000 --> 00:17:24,000 ¿Vale? 218 00:17:24,000 --> 00:17:26,000 Todo el chiringuito que hay detrás lleva Linux. 219 00:17:26,000 --> 00:17:27,000 Prometido. 220 00:17:27,000 --> 00:17:32,000 Al final eso, eso requiere un montón de tiempo. 221 00:17:32,000 --> 00:17:42,000 Requiere un montón de tiempo, un montón de tiempo no solo trabajando en las máquinas, sino devanándose los sesos sobre como narices conseguir que todas esas máquinas se pongan de acuerdo. 222 00:17:42,000 --> 00:17:52,000 Que todas esas máquinas no se estampen unas con otras, ni te colapsen un enlace de red, te colapsen varios discos duros, no se colapsen ellas mismas de la carga. 223 00:17:52,000 --> 00:17:55,000 Que la carga se distribuya entre todas. 224 00:17:55,000 --> 00:18:01,000 Que si se te cae una no te pase nada, si se te caigan dos no te pase nada, si se te caigan tres no te pase nada. 225 00:18:02,000 --> 00:18:03,000 En fin. 226 00:18:05,000 --> 00:18:06,000 Números. 227 00:18:06,000 --> 00:18:07,000 ¿Vale? 228 00:18:07,000 --> 00:18:12,000 Números, un montón de fotos, subidas, hora de usuario. 229 00:18:12,000 --> 00:18:15,000 De hecho, según Nielsen estamos delante de Google. 230 00:18:15,000 --> 00:18:24,000 Si cogéis a Google, todo el conglomerado de Google con Gmail, google.com, google.es, los feeds que tiene, los alimentadores, en fin. 231 00:18:24,000 --> 00:18:28,000 Todas las páginas asociadas a Google tienen menos. 232 00:18:28,000 --> 00:18:37,000 La última vez, yo creo que Nielsen les daba como 18 o 20.000 páginas y según Nielsen, yo sé mis medidas. 233 00:18:37,000 --> 00:18:40,000 Nielsen daba más, daba más medidas. 234 00:18:40,000 --> 00:18:42,000 Vamos, de hecho estas son las públicas. 235 00:18:42,000 --> 00:18:44,000 Si son más o menos ya no puedo decirlas. 236 00:18:44,000 --> 00:18:46,000 Estas son las últimas públicas. 237 00:18:48,000 --> 00:18:56,000 Al final, bueno, en Twenty la verdad es que eso que explicaba antes de devanarse los sesos, como veis en esta foto, es absolutamente cierto. 238 00:18:57,000 --> 00:19:08,000 Creemos que tenemos que estar la mayor parte del día delante de nuestros escritorios trabajando y pensando como resolver todos los problemas que tenemos. 239 00:19:08,000 --> 00:19:19,000 También es verdad que tenemos ciertos ratos de esparcimiento y al final nos relajamos poniendo servidores. 240 00:19:21,000 --> 00:19:23,000 En fin, correcto. 241 00:19:26,000 --> 00:19:33,000 El software que nosotros usamos en Twenty es todo software libre. 242 00:19:33,000 --> 00:19:34,000 Todo software libre. 243 00:19:34,000 --> 00:19:37,000 Twenty es una plataforma al uso. 244 00:19:37,000 --> 00:19:55,000 Es una plataforma que está creada en PHP, basada en Linux, utiliza por detrás MySQL, utiliza varios aceleradores y un montón de trucos sucios o menos sucios para sacar cuanto antes esa cantidad de páginas que todos vosotros, que sois culpables todos vosotros. 245 00:19:56,000 --> 00:20:11,000 Le pedís todos los días, entonces, al final todas las partes que componen Twenty están bajo software libre, todas. 246 00:20:11,000 --> 00:20:22,000 Entre ellas, hay Linux, lógicamente en la parte más abajo, todo el código de Twenty está escrito en PHP, la mayoría de él está todo escrito en PHP, es lo que se ejecuta. 247 00:20:23,000 --> 00:20:47,000 Las bases de datos son MySQL, se utilizamos un software que se utiliza en sistemas muy grandes, o bueno, no tan grandes, pero cuando empiezas a querer ahorrarte consultas a base de datos, que se llama Memcached, y usamos LightTpd como servidor web. 248 00:20:48,000 --> 00:20:57,000 Realmente, ninguno de todos estos trucos son ningún secreto per se. 249 00:20:57,000 --> 00:21:02,000 Al final, la mayoría de la gente apuesta por unas soluciones de este estilo. 250 00:21:02,000 --> 00:21:06,000 La mayoría de la gente utiliza estas soluciones. 251 00:21:06,000 --> 00:21:08,000 ¿Por qué? 252 00:21:09,000 --> 00:21:15,000 Lógicamente, porque es una solución que se suele llamar LAMP, en nuestro caso no es exactamente LAMP, sería LLMP. 253 00:21:15,000 --> 00:21:18,000 LAMP es Linux, Apache, MySQL y PHP. 254 00:21:18,000 --> 00:21:25,000 En nuestro caso no usamos Apache, usamos LightTpd, que es un servidor más pequeño y que se adecuaba a lo que nosotros buscábamos. 255 00:21:25,000 --> 00:21:34,000 Y bueno, tan sencillo como cambiar ciertas piezas, si realmente te dan la funcionalidad que deseas. 256 00:21:34,000 --> 00:21:36,000 ¿Cuánto es el tiempo? 257 00:21:38,000 --> 00:21:39,000 ¿Tenéis hora? 258 00:21:39,000 --> 00:21:43,000 Es que no me quiero yo aquí enrollar malamente, ni nada. 259 00:21:43,000 --> 00:21:44,000 ¿Y 25? 260 00:21:44,000 --> 00:21:47,000 Ah, vale, menos 25. 261 00:21:47,000 --> 00:21:53,000 La decía yo, que lento pasa el tiempo cuando uno se lo pasa bien. 262 00:21:53,000 --> 00:21:59,000 Bueno pues, usamos más otras piezas de software en 20. 263 00:21:59,000 --> 00:22:04,000 Usamos Perl, usamos GraphicsMagick, usamos Bash y usamos Resync. 264 00:22:04,000 --> 00:22:06,000 En fin, ahí por citar unas cuantas. 265 00:22:06,000 --> 00:22:15,000 Al final lo que usamos es un montón de scripts, guiones automáticos para que realicen un montón de tareas por nosotros. 266 00:22:15,000 --> 00:22:33,000 Utilizamos un montón de automatismos y de cosas hechas a lo largo de muchos meses para que la administración de todas esas máquinas sea lo más liviana posible. 267 00:22:34,000 --> 00:22:41,000 Eso provoca que aparecen, bueno pues como citaba antes un poco ¿no? 268 00:22:41,000 --> 00:22:44,000 Hay varios retos. 269 00:22:44,000 --> 00:22:52,000 La mantenibilidad, el precio por plataforma, la capacidad de modificación y el rendimiento que podemos usar de ella. 270 00:22:52,000 --> 00:23:00,000 La mantenibilidad, bueno pues la mantenibilidad es algo que tiene que ser obvio. 271 00:23:00,000 --> 00:23:09,000 Y tiene que ser obvio por la sencilla razón de que el día tiene 24 horas, todo el mundo tiene una familia, todo el mundo tiene que descansar 272 00:23:09,000 --> 00:23:21,000 y no tiene sentido estar todos los días decidiendo que tienes que borrar, yo que sé, varios registros de actividad de cada una de las máquinas porque se llenan o lo que sea. 273 00:23:21,000 --> 00:23:33,000 Tiene mucho más sentido que tú directamente pongas una alarma que o bien te avise o bien que borre cuando se pase de no sé qué, que borre los registros adecuados, etc. 274 00:23:33,000 --> 00:23:37,000 Al final necesitas, tienes un gravísimo problema de mantenibilidad. 275 00:23:37,000 --> 00:23:41,000 Eso es un problema que os encontraréis en grandes plataformas seguro, seguro. 276 00:23:42,000 --> 00:24:01,000 El problema de la mantenibilidad además significa que cuanto más divergéis de los paquetes principales o del software principal, más difícil o más tiempo tenéis normalmente que dedicarle y más difícil es volver al original. 277 00:24:01,000 --> 00:24:14,000 Es decir, si a vosotros os interesa parchear, yo que sé, pongamos por caso la ITPD porque necesitáis una u otra característica, no hay ningún problema, lo podéis hacer. 278 00:24:14,000 --> 00:24:23,000 El software libre os permite y no sólo os permite, os promueve el que vosotros lo cambiéis, perfecto. 279 00:24:23,000 --> 00:24:29,000 Pero también el software libre tiene una ventaja y un inconveniente, es que el software libre sigue avanzando. 280 00:24:29,000 --> 00:24:44,000 Lo que sucede es que si de pronto hay un fallo de seguridad para una versión de la ITPD que es la que tú tienes parcheada, tendrás que migrar ese arreglo de seguridad a tu sistema, volver a compilar unos paquetes, etc. 281 00:24:44,000 --> 00:24:57,000 O directamente coger los cambios que tienes, entregárselos a los desarrolladores principales del software que sea y entonces olvidarte porque directamente podrás seguir aprovechando el resto de versiones. 282 00:24:57,000 --> 00:25:13,000 Eso es algo tremendamente importante y que muchas veces supone que te pienses dos veces antes de modificar un software o decidir si me merece la pena o directamente cojo el parche y lo envío a los desarrolladores principales o lo que sea. 283 00:25:13,000 --> 00:25:21,000 También hay otro componente muy importante que es el software que tenemos, en el que hablaré un poco más adelante. 284 00:25:21,000 --> 00:25:29,000 El precio por plataforma. El precio por plataforma viene un poco a la sazón de lo que estaba comentando antes. 285 00:25:29,000 --> 00:25:35,000 Al final el precio por plataforma es cuánta pasta me dejo por cada servidor pero no sólo en el hierro. 286 00:25:35,000 --> 00:25:41,000 El hierro me viene sin instalar, tengo que instalarlo... ¿Qué pasó? 287 00:25:41,000 --> 00:25:45,000 Es que ya lo veo parpadear y me pongo muy nervioso. 288 00:25:46,000 --> 00:25:48,000 Al final el precio... Mira, ¿ves? 289 00:25:56,000 --> 00:26:14,000 Bueno, el precio por plataforma al final lo que nos provoca es que tengamos que pensar cuánto tiempo, cuánto tiempo y eso es súper importante porque en el software libre no tenéis que pensar en el método tradicional de me cuesta tanta pasta el servidor y me cuesta tanta pasta el Windows más el SQL Server. 290 00:26:15,000 --> 00:26:41,000 No, el modelo es completamente diferente. El modelo es, pongo este servidor y ahora tengo que instalarlo, tengo que encenderlo, tengo que adecuarlo y meterlo dentro de la granja, tengo que actualizarlo cuando el resto de máquinas se actualicen, etc. 291 00:26:41,000 --> 00:26:50,000 Más luego tengo que desarrollar todas las cosas que a lo mejor el software tradicional no me da, o sea, me daba y que el software libre a lo mejor en este caso no me da. 292 00:26:51,000 --> 00:27:11,000 Al final se trata de hacer números. Si vais a estar cuatro meses desarrollando una cosa y a lo mejor en dos semanas podéis comprarla de un sitio pues a lo mejor tiene sentido hacer una pequeña compra o patrocinar un desarrollo a una persona para que lo haga porque ese tío ya se sabe, yo que sé. 293 00:27:12,000 --> 00:27:31,000 Imaginaos que tenéis, vamos a volver al mismo caso, tenéis la ITPD y queréis un cambio pero para hacer ese cambio tendréis que conocer el código de la ITPD, conocer si la vais a cagar o no con ese cambio, vais a romper algo, etc. 294 00:27:32,000 --> 00:27:40,000 Lo que a lo mejor podéis hacer directamente es contratar a alguien de la ITPD y decirle quiero que me desarrolles esta característica, punto. 295 00:27:41,000 --> 00:28:03,000 Ese tipo de cosas son las que también hay que sopesar si al final me sale a cuenta o no, si realmente me sale a cuenta el echar y echar horas de la gente que está trabajando en el equipo o directamente contratar un consultor externo que me resuelva la papeleta de la configuración de las bases de datos y punto. 296 00:28:03,000 --> 00:28:24,000 Ese tipo de cosas son muy importantes, muy importantes. La capacidad de modificación hemos hablado hasta la saciedad y seguiréis oyendo hablar de ella, es una de las principales razones por las que yo por ejemplo instalo software libre y es el tener siempre la capacidad de alterar una pieza del software si no me gusta como esta. 297 00:28:25,000 --> 00:28:50,000 Y el rendimiento pues bueno pues mal no va, mal no va. Pero si que es cierto que el rendimiento indudablemente es un reto porque si esto le condiciona la capacidad de modificación, el precio por plataforma y puede que la mantenibilidad entonces al final esto es un resumen de todas estas cosas. 298 00:28:51,000 --> 00:29:10,000 Significa que probablemente para conseguir mejor rendimiento tenga que hacer mi sistema menos mantenible porque estoy aumentando el precio por plataforma dado que estoy modificando mi software o estoy investigando y haciendo modificaciones o configurando especialmente mi software. 299 00:29:10,000 --> 00:29:29,000 Eso provoca que el precio por plataforma es más alto pero claro si empiezo a sacar mucho más rendimiento de mis máquinas de pronto tengo que pagar, o sea no necesito 10 para servir lo que antes, o sea lo que ahora puedo servir con 5 y hay veces que esos números existen. 300 00:29:29,000 --> 00:29:55,000 Yo os lo digo por experiencia porque recuerdo un cambio que hicimos en un sistema en los light, te acuerdas el numero de hijos en php? Estabamos en un nivel de ancho de banda, estabamos sacando un numero determinado de paginas, pongamos que estabamos sacando yo que se 100 paginas por segundo. 301 00:29:56,000 --> 00:30:10,000 Y entonces al final yo creo que desarrollas una especie de instinto raro en el que dices aquí hay algo que no va bien, esto yo creo que debería poder dar más, unos cambios de configuración, plon, 200 inmediatamente. 302 00:30:10,000 --> 00:30:28,000 El sistema no estaba suficientemente bien configurado y le faltaba un poco de, estaba esperando a que le dieras un poco más de alas, bueno pues durante esa semana pasamos de 100 a 400 paginas para que os hagáis una idea más o menos, de 100 a 300 o de 100 a 400, solo con tocar un fichero de configuración, fue así de sencillo. 303 00:30:29,000 --> 00:30:52,000 Al final lo que requiere y lo que yo siempre defiendo es que yo solo pongo cosas en la plataforma que conozco, solo. Eso de, llega un punto además en el que google tampoco te ayuda demasiado porque hay un montón de gente que tiene cositas pequeñas, luego bastante gente que tiene cosas medianas y cosas grandes hay muy pocos que las tienen. 304 00:30:52,000 --> 00:31:01,000 Y entonces cuando te pones a leer después de meses pegándote con cosas te das cuenta de que este, anda que este, anda que este, bueno lo que me está diciendo, bueno y este. 305 00:31:02,000 --> 00:31:17,000 Siempre al final tienes que quitar muchísima paja porque todos esos problemas tú ya te has enfrentado a ellos, los has quitado y al final llega un punto en el que no tenemos forma de seguir adelante sino ser capaces de escalar. 306 00:31:18,000 --> 00:31:28,000 ¿Qué pasa cuando tenemos que escalar? Pues cuando tenemos que escalar o tenemos un sistema que es mantenible o nos volvemos majaras y os lo digo completamente en serio. 307 00:31:28,000 --> 00:31:43,000 Cuando yo llegué a 20 por ejemplo, así como anécdota, todas las máquinas se instalaban desde cero, se metía un CD, se instalaban, se respondían a las preguntas, si, si, si, si no, instalame este, este, este tal y el pack de juegos me lo quitas. 308 00:31:43,000 --> 00:31:56,000 Y al final se perdía un montón de tiempo, no demasiado pero un montón de tiempo. Bueno pues lo que nosotros tenemos es chequear flujo de aire, es algo muy importante en 20. 309 00:31:57,000 --> 00:32:17,000 Lo que tenemos es una versión estable de Debian por ejemplo, eso fue una de las primeras cosas que yo como responsable de sistemas puse en 20 porque lo que había era un sistema, una distribución de estas que no tiene versión estable, es una distribución que se llamaba Arch y entonces es una distribución que está actualizándose continuamente. 310 00:32:18,000 --> 00:32:38,000 A mí no me sirve nada porque si instalas el día 1 un sistema no te sirve, no es completamente diferente al que instalas el día 10 y al que instalas el día 20, con lo que tienes que empezar a utilizar sistemas de imágenes en el que tu dejas una imagen como te gusta, plum, le haces una foto digamos, plan y luego empiezas a plancharlas, plas, plas, plas, plas, plas. 311 00:32:39,000 --> 00:32:52,000 Que tienes 5 servidores iguales, perfecto, de pronto haces una modificación porque quieres añadir este paquete y hay que actualizarlo, bueno pues actualizas tu imagen, actualizas tus 5 servidores y a partir del sexto todos estarán bien copiados, plas, plas, plas, plas. 312 00:32:53,000 --> 00:33:01,000 Desde mi punto de vista si os vais a meter en una gran plataforma necesitáis un sistema de imágenes, de sistema operativo, no hay forma de hacerlo si no, es absolutamente imposible. 313 00:33:01,000 --> 00:33:30,000 Las actualizaciones de seguridad son muy importantes, por eso utilizamos por ejemplo Devian, podríamos haber usado Red Hat, tienen al menos 2 años de soporte de seguridad, el software está todo ensamblado e integrado entre sí y hay una versión como decía antes estable de la plataforma, hubo un señor que dijo hasta aquí y todos los desarrolladores de Devian dijimos vale, a sus órdenes, aquí paramos y se acabó, se congelan los paquetes, no se añade más, empezamos a estabilizar la distribución 314 00:33:31,000 --> 00:33:36,000 y adelante y entonces eso es lo que acabamos teniendo en este caso, bueno pues es hecho. 315 00:33:36,000 --> 00:34:04,000 Al final ahondando un poco donde iba antes, bueno pues el precio es como decía es una cosa es el precio directo por plataforma, por hierro y cosas que metes dentro y no es lo mismo que sea absolutamente gratis, tenéis que pagar a unos ingenieros, unos administradores como los queréis llamar para que realicen todo ese trabajo. 316 00:34:04,000 --> 00:34:33,000 Al final no es una cosa tan rara, ni es un modelo que funcione tan mal, al fin y al cabo hay granjas gigantescas, tenéis la NASA, tenéis Google, tenéis Amazon, Facebook, Yahoo, todos los grandes sitios tienen, casi todos tienen granjas basadas en Linux y además cumpliendo este tipo de cosas, tienen sus propias distribuciones, al final todos nos movemos y si no lo aprendes o sea si no lo lees en un sitio u otro al final te acabas convenciendo de verdad, te acabas convenciendo todo el mundo. 317 00:34:35,000 --> 00:35:00,000 Necesitas desplegar máquinas lo más rápidamente posible porque si de pronto a Google le llegan 400 máquinas o 2000 máquinas nuevas, no puede tener a un señor o a 10 señores allí, a 10 paisanos con el CD y poniéndolo, es ridículo, necesita que si hay 4000 máquinas en 10 minutos las 4000 máquinas están instaladas. 318 00:35:01,000 --> 00:35:19,000 Es perfectamente posible, perfectamente posible, yo soy capaz de instalar máquinas en 2 minutos, cada máquina, entonces puedes, ras, saturas toda la red con conexiones y a la porra, se acabó, puedes hacerlo sin ningún problema, pero necesitas seguir ciertos patrones o ciertas guías, una de ellas es el flujo de aire de las narices. 319 00:35:20,000 --> 00:35:21,000 ¡Ay! 320 00:35:25,000 --> 00:35:27,000 ¡Lo mato, eh! ¡Lo mato! 321 00:35:28,000 --> 00:35:29,000 ¡Y es un chupachús! 322 00:35:35,000 --> 00:35:38,000 Vale, al final, modificable, modificable es... 323 00:35:39,000 --> 00:36:06,000 Modificable, bueno, pues, como decía antes, el código es libre, el código es abierto, me permite hacer cualquier tipo de modificación, recordad que las modificaciones son algo, es un lastre que luego vamos a ir llevando y hay veces que es muy doloroso el acabar manteniendo esas modificaciones a nuestro software. 324 00:36:07,000 --> 00:36:30,000 Hay muchísimas cosas, muchísimas cosas que, como decía ahí en internet, hay muchas cosas que pueden ser interesantes, hay veces que ya estás a vuelta de todo y realmente lo que sigues es la versión absolutamente inestable del software porque te interesa y lo que muchas veces haces es o bien modificas tú a mano o coges ciertas cositas que saldrán en las siguientes estables o tal porque te resuelven perfectamente la papeleta que tienes ahora mismo. 325 00:36:31,000 --> 00:36:52,000 Entonces, en general, por ejemplo, en Twenty las modificaciones que tenemos en general son cositas pequeñas, tenemos modificaciones pequeñas a software, pues, el servidor web cuando yo le pido una página y no está el PHP disponible para no sé qué necesitamos, bueno, pues entonces se añaden varias líneas de código, se recompila todo el software, plus, lo instalas y se acabó, ¿vale? 326 00:36:52,000 --> 00:37:19,000 Rendimiento, pues, al final el rendimiento, ahora, por ejemplo, uno se apoya mucho en la virtualización, por ejemplo, la virtualización es una de esas soluciones que son muy bonitas, la gente ahora está extremadamente excitada sobre la virtualización y la virtualización sirve para lo que sirve. 327 00:37:19,000 --> 00:37:33,000 Igual que Apache sirve para lo que sirve o Perl sirve para lo que sirve, son muy flexibles pero no resuelven todos los problemas, ¿vale? Entonces, en el caso de la virtualización, por ejemplo, nosotros no virtualizamos, ¿para qué? 328 00:37:33,000 --> 00:38:01,000 Yo no voy a usar una máquina para cuatro cosas a la vez y entonces voy a tener un montón de sistemas, no, yo uso máquinas muy potentes o bueno, bastante potentes, no son auténticos cañones pero son máquinas bastante potentes y las uso para todo lo que me dé la máquina, no uso un trocito para una, otro trocito para otra, al final uso todo en todos. 329 00:38:02,000 --> 00:38:21,000 Ya está, ni virtualizo ni leches porque es como si a Google le dijeras, bueno, tienes cuatro servidores muy grandotes pero es que con cuatro servidores muy grandotes no le sirve, ¿no? Google tiene cientos de miles de máquinas y cada máquina intenta aprovechar lo más posible la arquitectura de cada una de las máquinas. 330 00:38:22,000 --> 00:38:48,000 ¿Qué más cosas necesitáis en una arquitectura de gran rendimiento? Estadísticas, eso es, pero vamos, básico, básico, hacer estadísticas de todo, de todo, de red, de CPU, de memoria, de disco, de conexiones, de operaciones por segundo, de todo lo que podáis, de todo lo que podáis. 331 00:38:49,000 --> 00:39:06,000 Porque al final cuando pase algo miraremos y nunca hemos mirado las estadísticas de memoria en la base de datos pim pam pum o nunca hemos mirado el enlace que une esta u otra máquina pero al final ese tipo de estadísticas son las que os van a resolver la papeleta, de verdad, de verdad. 332 00:39:06,000 --> 00:39:35,000 Cuando digo estadísticas, ahí se me olvidó reflejarlo, también son alarmas, lógicamente, las estadísticas es una forma de mantener cosas funcionando y ver cómo andan, pero si hay algo, por ejemplo, dado que lo estáis midiendo podéis inmediatamente mandar una alarma a ello, ¿vale?, mandar una alarma al administrador y decir atiende porque te acabas de pasar de conexiones en la base de datos y ya no se puede conectar nadie. 333 00:39:36,000 --> 00:39:51,000 Bueno, pues en ese momento es cuando el administrador actúa, pero antes no, antes no, pero necesitamos saber o necesitáis saber como administradores de esa plataforma que hay algo que está yendo mal, a la vez, ¿cómo sabemos que hay algo que está yendo bien o que está yendo mal? 334 00:39:51,000 --> 00:40:13,000 Bueno, pues una parte de las estadísticas son lo que yo llamo métricas, por ejemplo, las estadísticas de CPU os pueden decir parte de las cosas, las estadísticas de red os pueden decir parte, pero a lo mejor lo que os interesa es ¿por qué no divido cuánto consumo de CPU tengo entre cuántas páginas saco? 335 00:40:13,000 --> 00:40:42,000 Por ejemplo, yo, imaginaos que tengo una gráfica de páginas por segundo y tengo otra gráfica de CPU, inmediatamente si yo divido la CPU entre las páginas por segundo que estoy sacando, sé cuánta CPU estoy gastando por cada página, entonces, si ese número de pronto empieza a incrementarse, significa que hay algo que los programadores están haciendo terriblemente mal porque están pasando, están gastando muchísima más CPU de lo normal. 336 00:40:43,000 --> 00:40:56,000 O cuánto tiempo tarda en procesarse una página y entonces, de pronto, si veis que ese tiempo tarda en procesarse un montón, o sea, empieza a crecer, pues entonces hay algo que está mal, o tengo un problema de base de datos o tengo un problema de... y entonces es cuando acudimos. 337 00:40:57,000 --> 00:41:09,000 Por tanto, una parte muy importante de las estadísticas son también las métricas, es decir, ¿cómo narices relacionamos? Pues yo que sé, ¿este gráfico ancho de banda está bien? Sí, pero ¿lo has comparado con el de la semana pasada? 338 00:41:09,000 --> 00:41:38,000 Y entonces, a lo mejor, es interesante que pintéis el gráfico de la semana pasada sobre impreso, que se puede hacer perfectamente con software libre, con NRTool, por ejemplo, y tener una idea de si estamos creciendo o estamos decreciendo, o a lo mejor es, vaya, una cosa, por ejemplo, que observamos, así, ahora que no nos oye nadie, es que, por ejemplo, los sábados la gente se conecta mayoritariamente por la noche, se conecta, pues, a la... después de... a la hora de comer o por ahí, 339 00:41:39,000 --> 00:41:52,000 y luego por la noche, cuando tiene un rato y se pone delante del ordenador, es cuando más se conecta la gente. Curiosamente, los viernes y los sábados, a mí hay un trozo de esas gráficas que me falta. 340 00:41:53,000 --> 00:42:09,000 Si yo veo una gráfica que es así, con un par de chepas, ¿no?, en... pues, a la hora de comer y a la noche, y los viernes yo veo que eso baja. Y yo, de pronto, veo las gráficas y digo, ostras, esto... esto... ¿qué le pasa? ¿qué le pasa a la gente? Hay algo. 341 00:42:09,000 --> 00:42:31,000 Bueno, para empezar, nos afectan los partidos. Hay partido del Real Madrid-Barcelona y, de pronto, Twenty hace así, plas, plas, y sigue. Cuando empieza, soy capaz de decir el minuto en el que empieza y el minuto en el que acaba. Es más, en el descanso hace pip, luego baja otra vez, lo cual es absolutamente increíble. 342 00:42:31,000 --> 00:42:49,000 Es absolutamente increíble, ¿no? La gente está viendo fotos y mira un rato a la pantalla. Pasa otra foto y sigue mirando a la pantalla, y claro, en cuanto llega el descanso, pa, pa, pa, pa, pa, pa, pa, pa, pa, pa, pa. Sí, sí, estoy aquí viendo el partido, sí, sí, ¿qué tal?, pa, pa. Ya ha empezado, plas. 343 00:42:49,000 --> 00:43:01,000 Es inmediato, es automático, la verdad es que es muy interesante. Los viernes y los sábados, por ejemplo, no se produce esa chepa, esa subida, ¿por qué? Por las tendencias sociales de la gente, también tienes que conocer tu producto. 344 00:43:01,000 --> 00:43:18,000 Al final lo que estás hablando es de gente que, los viernes y los sábados, en general es gente joven, que sale. Y entonces lo acusas muchísimo. Por ejemplo, los picos, cuando la gente empieza a ver páginas, empieza a verlas mucho más tarde, un domingo que un martes. 345 00:43:18,000 --> 00:43:28,000 Porque el martes está en el trabajo, en el colegio, en el instituto, en la universidad, y está a lo mejor desde las 8 o las 9 de la mañana, y se pasa un rato por donde sea, o donde tenga un ordenador, y mira su perfil de 20. 346 00:43:28,000 --> 00:43:40,000 Sin embargo, un domingo es mucho más tarde. Bueno, pues esas cosas forman parte, digamos, más del universo de métricas, en el que, esto que ha pasado hoy es normal, no lo sé, vamos a ver la del viernes pasado. 347 00:43:40,000 --> 00:44:02,000 Ah, sí, sí, mira, pasaba lo mismo. Bueno, ya puedo relajar un poquito el paquete, porque no es tan raro. ¿Vale? Eso es uno de los ejemplos, ¿vale? Uno de los ejemplos que tenemos. Esto, a vosotros no os diré nada, yo lo veo y digo, está bien, está bien. 348 00:44:02,000 --> 00:44:30,000 Así, ya está, ya está, bien. ¿Esta máquina está funcionando? Ah, que sí, está funcionando perfectamente. Por ejemplo, aquí estoy simplemente, esto es una gráfica de MySQL, que yo me he inventado, y que es el número de conexiones que tiene, esto es un día, y esto son el número de conexiones, las medias, el número máximo de conexiones que tuvo, las conectadas, y las que se están ejecutando ahora mismo, algún tipo de consulta, ya está. 349 00:44:30,000 --> 00:44:54,000 Si esto de pronto me sube, como podéis ver, es muy leve, pero a las 4 de la mañana no está ni el tate, aquí, y sin embargo, hay unas ligeras curvas que pueden apreciarse, ¿vale? Y que al final son, bueno, pues, lo que me definen un poco, si yo aquí empiezo a ver un montón de gráfico, pues me asusto, son las 4 de la mañana. ¿Quién narices está haciendo algo en las bases de datos? 350 00:44:55,000 --> 00:45:16,000 Al fin, al final, hay muchas opciones, tenéis, no tenéis que perder el norte sobre todas las cosas que hay, ni os emocionéis. Para la mayoría de las soluciones hay una respuesta o un par de respuestas que os sirvan, lo que pasa es que hay veces, sobre todo en el software libre, que hay tanta variedad, es difícil desbrozar y al final quedarse con la opción. 351 00:45:17,000 --> 00:45:33,000 De hecho, es posible que haya un par de soluciones, una a lo mejor os va a dar un poco más de trabajo, u otra menos, o las dos os van a dar igual de trabajo, pero una diferente que otra, ¿vale? Joder, joder. Tenéis que ser bastante analíticos con qué problema tenéis y cómo podéis solucionarlo. 352 00:45:33,000 --> 00:46:02,000 Y si las cosas que yo estoy haciendo van a valerme para otra cosa, o si voy a poder utilizarla, ¿no? Pasa, a ver si se puede ver. Vale, pasa. Vale, al final sobre la versatilidad hay una cita muy buena, que a mí me gusta mucho, de Robert Heinlein, en el que dice que, bueno, que un ser humano debería ser capaz de cambiar un pañal, planear una invasión, descuartizar un cerdo, dirigir un barco, diseñar un edificio, escribir un libro. 353 00:46:03,000 --> 00:46:22,000 Escribir un soneto, cuadrar cuentas, construir un muro, encajar un hueso, reconfortar al moribundo, recibir órdenes, dar órdenes, cooperar, actuar solo, resolver ecuaciones, analizar un novo problema, preparar abono, programar un ordenador, preparar unha cena deliciosa, pelear eficientemente, morir dignamente, y todo esto siendo un hombre. 354 00:46:22,000 --> 00:46:36,000 ¿Por qué la especialización es para los insectos? Vale, es una cita que yo creo que es muy válida para el administrador de sistemas, pero es completamente lo contrario de lo que deben hacer los sistemas desde mi punto de vista. 355 00:46:36,000 --> 00:46:46,000 Un sistema debe hacer aquello para lo que está diseñado, y por eso las máquinas, por ejemplo, que están en 20 o en redes muy grandes, al final utilizan el mismo símil que utiliza la naturaleza. 356 00:46:46,000 --> 00:47:02,000 Hay sistemas muy especializados para servir páginas, sistemas muy especializados para servir consultas de base de datos, sistemas muy especializados para almacenar datos, sistemas muy especializados para encaminar tráfico, etc. 357 00:47:02,000 --> 00:47:16,000 Entonces, al final, lo que os daréis cuenta es que normalmente, si hay una cosa que os está intentando servir para dos servicios, a veces tiene máis sentido partirlo en dos y especializar cada unha das partes por separado. 358 00:47:16,000 --> 00:47:44,000 Por tanto, los insectos nos demuestran que esa especialización es válida, porque para los hombres está muy bien ese párrafo, o para los administradores de sistemas, pero para los insectos, porque tenemos que ser electricistas, transportistas, programadores, administradores de sistemas, psicólogos, en fin. 359 00:47:44,000 --> 00:47:50,000 Por tanto, Apache no vale para todo, MySQL no vale para todo, PHP no vale absolutamente para todo. 360 00:47:50,000 --> 00:47:54,000 Un ejemplo muy rápido de análisis. 361 00:47:54,000 --> 00:48:00,000 Si os vais a servir HTTP, ¿qué es lo que voy a servir? 362 00:48:00,000 --> 00:48:06,000 ¿Voy a servir unas páginas o voy a servir ficheros? 363 00:48:06,000 --> 00:48:09,000 Si es contenido estático, ¿me tengo que preocupar por qué? 364 00:48:09,000 --> 00:48:15,000 Me tengo que preocupar por la entrada-salida, es decir, por el acceso que voy a tener al sistema donde están esos datos. 365 00:48:15,000 --> 00:48:34,000 Si lo que tengo es contenido estático, me va a interesar probablemente, como ese contenido no varía, por definición es estático, cachearlo y entonces no llegar hasta el fondo y entonces sacarlo, todo el contenido que llamamos caliente, es decir, todo el contenido que se está sirviendo todo el rato. 366 00:48:34,000 --> 00:48:48,000 Es decir, si uno de vosotros sube una foto a Twenty y esa foto no cambia, una vez que está subida, esa foto no cambia y resulta que, lógicamente, todos sus amigos reciben una notificación de que esa foto aparece. 367 00:48:48,000 --> 00:49:01,000 Lo que a mí me interesa no es servir cada foto cada vez desde el fondo de mis servidores, sino intentar cachearla adelante porque yo sé que en cuanto se la empiecen a descargar unos cuantos usuarios, se la van a estar descargando un montón. 368 00:49:01,000 --> 00:49:11,000 Luego, a mí me interesa dejar ese contenido lejos de mis servidores. ¿También por qué me voy a tener que preocupar? Probablemente por el ancho de banda porque el contenido estático normalmente es mucho más grande que el contenido dinámico. 369 00:49:11,000 --> 00:49:19,000 En el contenido dinámico, las variables son completamente diferentes. Me tengo que preocupar, por ejemplo, por la CPU que voy a gastar, si voy a ser capaz de sacar páginas o no. 370 00:49:19,000 --> 00:49:43,000 Por eso utilizo sistemas como FastGI en el que todos mis PHPs, mis Perls, mis Rubis, lo que sea, están levantados todo el rato y en vez de nacer, ejecutar y morir, lo único que hacen es estar esperando y lo único que hacen es reciben conexiones y reciben conexiones, sacan datos, pero no tienes toda esa sobrecarga de nacer, prepararse y morir. Ese tipo de cosas. 371 00:49:43,000 --> 00:50:03,000 ¿Y ya está? ¿Pasa? Así que bueno, no hay mucho más. Como introducción ha sido un poco larga, pero básicamente es lo que tenemos. Espero que haya sido de vuestro agrado. 372 00:50:03,000 --> 00:50:19,000 Espero que, a pesar del flujo de aire que hemos tenido durante toda la charla, haya sido razonablemente clara y nada más. Ahora espero que os ganéis los chupachusos y me preguntéis. 373 00:50:19,000 --> 00:50:47,000 ¿Por qué Python en otro lenguaje de programación? 374 00:50:47,000 --> 00:51:09,000 Así entre tú y yo realmente el Python no es tan importante. El Python se usa en algunas piezas o en algunas partes, pero de hecho no es tan importante. Por ejemplo, para mí es más importante el Perl o el Bash. 375 00:51:09,000 --> 00:51:23,000 Es mucho más importante. ¿Y por qué? Normalmente es una cuestión de gusto o de elección. Yo no sé Python. No me avergüenza el decirlo. Bueno, yo no sé Python. 376 00:51:23,000 --> 00:51:43,000 Y por ejemplo, si vas para administración de sistemas, en principio es interesante que sepas Python porque normalmente utilizar en vez de Python Perl o PHP o tal no va a ser tan difícil, pero al final no hay ninguna decisión oscura detrás de eso. 377 00:51:43,000 --> 00:52:05,000 Piruleta, chupachus, con chicle ou sin chicle. Venimos aquí a to confort. 378 00:52:05,000 --> 00:52:19,000 El otro día estuve echando cuentas y a mí me salen por lo menos quince. Dos frontales, dos servidores de base de datos, no sea que uno se me caiga. Dos frontales, dos bases de datos, un servidor de subida de fotos, cinco. 379 00:52:19,000 --> 00:52:48,000 Dos servidores de imágenes, siete. ¿Qué más contamos el otro día? Ah, el correo, ocho. Un repartidor de carga, nueve. No, eran dos frontales de subida de fotos, diez. Dos servidores de estáticos, doce. Hay otra cosa que se me olvida. Ah, dos mencaches y el blog. Como mínimo me salen quince. 380 00:52:49,000 --> 00:53:07,000 Google son miles y miles. De hecho, ellos ocultan el número exacto, pero son centros de datos absolutamente monstruosos. Te pierdes en ellos y son muchas, muchas máquinas. 381 00:53:07,000 --> 00:53:31,000 Nosotros no tenemos tantas máquinas, supongo que gracias a Dios, pero bueno, sí, o sea, tenemos menos de un millón y más de quince. Eso lo sé seguro. O sea, tengo que decir que alguien por lo menos me permite decir que es confidencial. No puedo decirlo, es confidencial. Me morían ganas de decirlo. 382 00:53:32,000 --> 00:53:34,000 Más preguntas. 383 00:53:34,000 --> 00:53:47,000 ¿Qué tenéis para protección de datos? ¿Replicación, duplicación? ¿Rights? ¿Utilizáis para protección de datos? 384 00:53:48,000 --> 00:53:55,000 Entiendo que no estás hablando de protección de datos de la LOPD. 385 00:53:56,000 --> 00:54:09,000 ¿Los datos que almacenáis, fotografías, perfiles? ¿Cómo se protegen frente a pérdida de datos? 386 00:54:10,000 --> 00:54:27,000 Depende. La respuesta que te puedo dar es depende. Depende de lo que tengas que proteger. Por ejemplo, en el caso de las bases de datos, las bases de datos de Twenty son monstruosamente grandes, son muy grandes. 387 00:54:27,000 --> 00:54:41,000 Ten en cuenta que tenemos que guardar cada uno de los mensajes, comentarios, comentarios en foto, fotos, etiquetas, usuarios, ¿qué me dejo? Gustos, redes, en fin, todo. 388 00:54:42,000 --> 00:54:59,000 Y eso son muchos datos. Eso está repartido en varias bases de datos, dos al menos, que de hecho he estado poniendo dos en todo el rato porque realmente están todas replicadas. 389 00:54:59,000 --> 00:55:08,000 Están todas replicadas, entre otras cosas porque es prácticamente imposible que sirvas ese volumen de datos sin utilizar un modelo de maestro y esclavo. 390 00:55:09,000 --> 00:55:20,000 Tienes un maestro que recibe todas las inserciones y las modificaciones, que propaga a sus veces o a los esclavos, y son los esclavos a los que realmente se les zurra haciéndoles las consultas. 391 00:55:21,000 --> 00:55:35,000 Entonces, en principio, hacer esa copia de seguridad o hacer esas copias de seguridad es tremendamente difícil. De vez en cuando las hacemos, pero son una vez al mes o una vez cada dos meses. 392 00:55:36,000 --> 00:55:46,000 Es decir, que si pasa algo terrible y cae un meteorito donde tengamos el centro de datos, pues bueno, por lo menos podrías vivir con lo que tienes hace dos meses. 393 00:55:46,000 --> 00:56:01,000 Pero realmente, en un sistema distribuído, si está bien montado, te aprovechas de tener varias copias de esos datos en varias máquinas, en al menos dos máquinas. 394 00:56:05,000 --> 00:56:09,000 Vale, es que puedo desgraciar a alguien. Este es para él. 395 00:56:17,000 --> 00:56:22,000 ¿Cuándo y cómo planeasteis hacer la página web de Twenty? 396 00:56:23,000 --> 00:56:40,000 Bueno, ahí tendría que estar probablemente Joaquín o Félix, algunos de los fundadores. Twenty está basada en otra red social, que se llama Wish Hub, y decidieron que no había nada parecido. 397 00:56:41,000 --> 00:57:00,000 Crearon Wish Hub, vieron que funcionaba y que realmente existía ese potencial de conexión entre un montón de personas y que había esa necesidad, y entonces construyeron sobre eso, reescribieron todo el código, llamaron a un par de personas más y empezaron a construir eso. 398 00:57:00,000 --> 00:57:25,000 Realmente aquí en España no existía nada parecido. En Estados Unidos, por ejemplo, que siempre nos lleva ventaja en muchas de estas cosas, había habido hace un par de años algo como Facebook, por ejemplo, que había realizado cosas similares, y entonces simplemente en España no existía y empezó a crecer y luego ya fue el boca a boca de gente. 399 00:57:26,000 --> 00:57:30,000 Voy a descabezar a alguien. 400 00:57:39,000 --> 00:57:42,000 Al muchacho de la camiseta amarilla está a punto de doblarle la cabeza. 401 00:57:43,000 --> 00:57:45,000 Había otra pregunta por allí. 402 00:57:46,000 --> 00:58:06,000 Ya que han mencionado el pasado lo de la LOPD, lo de la Ley de Protección de Datos, que supongo que aparte de lo que has comentado del hierro, de la gente trabajando, pues os supone un coste adicional, y yo quería preguntar si eso os da mucho la lata o cómo lo lleváis, lo del tema legal. 403 00:58:06,000 --> 00:58:07,000 Sí. 404 00:58:13,000 --> 00:58:15,000 ¿Dónde está Ícaro cuando le necesito? 405 00:58:16,000 --> 00:58:33,000 A ver, la protección de datos es una cosa muy delicada en Tuenti, y sin querer ahondar mucho en el tema, porque tampoco soy el más idóneo para responder, ten en cuenta que al final con lo que estás tratando es con menores. 406 00:58:34,000 --> 00:58:45,000 Por un lado, un menor, lo que llamamos menor, es decir, menor de 18 años, según la legislación española tiene derecho a ceder sus datos a partir de los 14. 407 00:58:46,000 --> 00:58:52,000 Entonces, desde ese punto, digamos que ahí se apoya Tuenti y se apoyan muchos otros. 408 00:58:53,000 --> 00:59:01,000 Si tú leas nuestras condiciones generales, a partir de 14 años tú tienes derecho a ceder tus datos a terceros, no tienes ningún problema. 409 00:59:01,000 --> 00:59:08,000 A su vez, el tutor legal de esa persona tiene derecho a revocar el acceso a Tuenti porque al fin y al cabo es su tutor legal. 410 00:59:09,000 --> 00:59:20,000 Con lo que tienes que tener mucho cuidado con los procedimientos, cosa que nos ha costado porque muchas veces es delicado y tienes que ser muy estricto con el procedimiento. 411 00:59:20,000 --> 00:59:30,000 Por ejemplo, cuando alguien te notifica que no quiere un perfil, no puedes coger esa petición, procesarla y luego borrarlo o tirar el papel. 412 00:59:31,000 --> 00:59:43,000 Te tienes que quedar con todo por si luego alguien pide cuentas sobre eso, un juez o lo que sea, hay un montón de falsificaciones realmente porque no nos engañemos. 413 00:59:44,000 --> 00:59:50,000 Esa es una conversación que hemos mantenido con un montón de gente y al final todo el mundo estamos igual. 414 00:59:51,000 --> 00:59:54,000 No hay ninguna forma clara ni sencilla de certificar que tú eres tú. 415 00:59:55,000 --> 01:00:04,000 Entonces, ahora este señor se abre una cuenta con el nombre de un profesor y realmente no hay nada que se lo impida. 416 01:00:05,000 --> 01:00:12,000 No hay nada que se lo impida hasta que de pronto el profesor se entera y nosotros automáticamente revocamos la identidad. 417 01:00:13,000 --> 01:00:23,000 Ahí hay un montón de problemas que son inherentes a la plataforma en sí pero hasta ahora no hay absolutamente ninguna forma de lidiar con esos problemas 418 01:00:24,000 --> 01:00:30,000 que no sean las buenas maneras, los procedimientos y ser lo más ágiles posibles. 419 01:00:31,000 --> 01:00:34,000 Nosotros, como mucho en 24 horas, borramos un perfil. 420 01:00:35,000 --> 01:00:39,000 Nosotros programamos los perfiles para borrar y por las noches normalmente se borran todos. 421 01:00:40,000 --> 01:00:46,000 Entonces, como mucho nosotros bloqueamos el acceso a ese perfil a partir de recibir la notificación y certificar que esa persona es quien dice ser, 422 01:00:47,000 --> 01:00:49,000 el profesor nos ha escrito o a través de un despacho de abogados, lo que sea. 423 01:00:50,000 --> 01:00:55,000 Y entonces, bueno, eso. Tienes menores de 14 años que se inscriben en Tuenti. 424 01:00:56,000 --> 01:01:05,000 Es complicado, pero por la sencilla razón de que no tienes forma de hacer una relación biunívoca entre una identidad y una cuenta de Tuenti. 425 01:01:06,000 --> 01:01:07,000 Vamos, de nada. 426 01:01:07,000 --> 01:01:08,000 Gracias. 427 01:01:17,000 --> 01:01:19,000 Fui lanzador de chupachusos en mi juventud. 428 01:01:22,000 --> 01:01:26,000 ¿Hola, pensabais que Tuenti iba a tener tanto éxito habiendo como ya estaba por ahí Facebook? 429 01:01:31,000 --> 01:01:34,000 Vamos a restringir la pregunta si pensabais que Tuenti iba a tener tanto éxito. 430 01:01:35,000 --> 01:01:36,000 Mis respuestas no. 431 01:01:37,000 --> 01:01:40,000 Yo llevo un año y medio trabajando en Tuenti. 432 01:01:41,000 --> 01:01:43,000 Tuenti tiene dos y pico. 433 01:01:46,000 --> 01:01:48,000 Yo venía del mundo.es. 434 01:01:50,000 --> 01:01:56,000 En el mundo.es servíamos alrededor de 300 millones de páginas al mes. 435 01:01:57,000 --> 01:01:58,000 De acuerdo que no son las mismas. 436 01:01:59,000 --> 01:02:06,000 Una cosa es una página del mundo.es en la que tú estás leyendo un montón de tiempo, delitándote con el artículo o lo que sea. 437 01:02:07,000 --> 01:02:10,000 En Tuenti normalmente el ritmo de páginas es mucho más rápido. 438 01:02:11,000 --> 01:02:14,000 Cuando yo llegué a Tuenti servíamos 300 millones o 200 millones al día. 439 01:02:16,000 --> 01:02:18,000 Era 20 veces lo que yo servía en el mundo. 440 01:02:19,000 --> 01:02:20,000 Y además todo dinámico. 441 01:02:21,000 --> 01:02:28,000 No es un artículo que escriba un periodista, lo vuelca al servidor y entonces ya se sirve de forma casi estática. 442 01:02:29,000 --> 01:02:31,000 En nuestro caso era todo dinámico. 443 01:02:31,000 --> 01:02:39,000 Si tú subías una foto, a los tres segundos tu compañero Alberto que se conectaba a su perfil veía que se había conectado a otra persona. 444 01:02:40,000 --> 01:02:41,000 Y que había subido una foto. 445 01:02:42,000 --> 01:02:44,000 Eso es un reto extraordinario. 446 01:02:45,000 --> 01:02:47,000 Y desde entonces no hemos hecho más que crecer. 447 01:02:48,000 --> 01:02:49,000 La respuesta corta es no. 448 01:02:50,000 --> 01:02:52,000 Yo desde luego no sabía dónde me metía. 449 01:03:02,000 --> 01:03:03,000 ¡Aplausos! 450 01:03:22,000 --> 01:03:23,000 ¿Más preguntas? 451 01:03:23,000 --> 01:03:25,000 Bueno, a ver, te hago yo la última. 452 01:03:26,000 --> 01:03:33,000 Supongo que tenéis, bueno, con la barbaridad de imágenes que tenéis que tener, la barbaridad de perfiles que tenéis, la barbaridad de todo. 453 01:03:34,000 --> 01:03:37,000 O sea, me imagino el volumen de máquinas que tiene que ser a lo bestia. 454 01:03:38,000 --> 01:03:42,000 Por lo que has explicado la replicación y demás tienen que ser barbaridades de servidores. 455 01:03:43,000 --> 01:03:44,000 Pero bueno, no te voy a preguntar por el número. 456 01:03:45,000 --> 01:03:48,000 Lo que sí te quería preguntar es si usáis software libre para sistema de almacenamiento en red. 457 01:03:48,000 --> 01:03:53,000 Seguro que utilizáis uno porque en esos sistemas tenéis que utilizar algo o muy similar o propietario o tal. 458 01:03:54,000 --> 01:03:57,000 Pero, ¿utilizáis alguna solución de software libre para almacenar todo eso? 459 01:04:07,000 --> 01:04:09,000 No pienses tanto que se te nota luego al final. 460 01:04:11,000 --> 01:04:13,000 No, es que estoy pensando qué es lo que puedo decir y qué no. 461 01:04:14,000 --> 01:04:18,000 En principio, no uso ningún almacenamiento centralizado. 462 01:04:20,000 --> 01:04:22,000 Mi almacenamiento es distribuido. 463 01:04:23,000 --> 01:04:30,000 Eso significa que el almacenamiento está distribuido en un montón de máquinas. 464 01:04:32,000 --> 01:04:37,000 Eso significa que si yo quiero una foto me la puedo bajar de varios servidores. 465 01:04:38,000 --> 01:04:42,000 Eso significa que si yo quiero una foto me la puedo bajar de varios servidores. 466 01:04:46,000 --> 01:04:47,000 Y ya. 467 01:04:48,000 --> 01:04:51,000 No, quiero decir, no es tampoco ningún secreto. 468 01:04:52,000 --> 01:05:05,000 Puedes, al final, realmente tienes un compromiso entre tener una máquina que sea central pero que tenga muchísimo ancho de banda hacia afuera para poder sacar todo eso y un montón de lo que serían frontales para sacar todo ese tráfico. 469 01:05:06,000 --> 01:05:09,000 O puedes dejar a cada máquina que tenga un trozo y que la sirva por ella misma. 470 01:05:11,000 --> 01:05:13,000 Es más cercano a ese segundo caso que al primero. 471 01:05:14,000 --> 01:05:21,000 Por ejemplo, si hablamos de GoogleFS, el sistema de ficheros de Google, ellos te garantizan que para cada objeto tú tienes al menos dos copias de él en la red. 472 01:05:22,000 --> 01:05:23,000 Al menos hay dos copias. 473 01:05:24,000 --> 01:05:33,000 Y luego tú tienes una tabla donde consolidas todo, un localizador, un agente de localización donde, dame un objeto, entonces te devuelve varias localizaciones para ese objeto. 474 01:05:36,000 --> 01:05:37,000 Va por ahí. 475 01:05:43,000 --> 01:05:49,000 Bueno, pues ya está, que Lola quiere cortarme las piernas a la altura de la cintura. 476 01:05:50,000 --> 01:05:56,000 Entonces, muchas gracias por todo, muchas gracias por vuestras preguntas y ha sido un placer venir aquí. 477 01:06:05,000 --> 01:06:06,000 Muchas gracias.