1
00:00:00,000 --> 00:00:10,000
Explosiva.

2
00:00:10,000 --> 00:00:12,000
Empezamos.

3
00:00:12,000 --> 00:00:20,000
Rita e yo trabajamos en el equipo de asesoramiento psicopedagógico de San Martín la Berneda, en Barcelona.

4
00:00:20,000 --> 00:00:26,000
Para quen non este dentro do mundo educativo, somos asesoras psicopedagógicas.

5
00:00:26,000 --> 00:00:30,000
É un servicio educativo que depende do Departamento de Educación.

6
00:00:30,000 --> 00:00:34,000
Estamos sectorizadas e intervenimos no distrito de San Martín.

7
00:00:34,000 --> 00:00:41,000
É un distrito de Barcelona moi amplio que abarca barrios socialmente moi contrastados.

8
00:00:41,000 --> 00:00:46,000
Estamos organizados dentro do equipo en itinerarios educativos

9
00:00:46,000 --> 00:00:50,000
e Rita e eu intervenimos no barrio do Besós.

10
00:00:50,000 --> 00:00:56,000
O barrio do Besós é unha zona onde hai moito índice de marginación social e cultural.

11
00:00:56,000 --> 00:01:01,000
Hemos escogido compartir con vosotros esta experiencia

12
00:01:01,000 --> 00:01:09,000
porque hemos encontrado unha herramienta que supone unha abertura para a población

13
00:01:09,000 --> 00:01:13,000
con riesgo de marginación social moi importante,

14
00:01:13,000 --> 00:01:18,000
por lo que tiene de abrir expectativas hacia outras realidades

15
00:01:18,000 --> 00:01:23,000
que non forman parte del gueto onde viven estos alumnos e onde trabajamos.

16
00:01:23,000 --> 00:01:29,000
Nosotros, como pertenecientes ao equipo de asesoramiento psicopedagógico,

17
00:01:29,000 --> 00:01:35,000
intervenimos a nivel de alumnado, de familias, asesoramiento a centros e trabajo interno.

18
00:01:35,000 --> 00:01:41,000
Todo o nosso análisis vai estar focalizado bajo estes parámetros.

19
00:01:42,000 --> 00:01:47,000
Cando nosotras chegamos ao barrio do Besós,

20
00:01:47,000 --> 00:01:54,000
fizemos unha análisis do contexto para establecer unha detección de necesidades

21
00:01:54,000 --> 00:01:59,000
porque outro dos motivos por os quais hoxe estamos aquí e vos explicamos esta experiencia

22
00:01:59,000 --> 00:02:03,000
é porque, a fruto desta detección de necesidades,

23
00:02:04,000 --> 00:02:08,000
optamos por un modelo de intervención psicopedagógico

24
00:02:08,000 --> 00:02:14,000
en el cual, sen desatender os casos máis graves de necesidades educativas especiales e específicas,

25
00:02:14,000 --> 00:02:19,000
pensamos que o abordaje tiene que ser preventivo e inclusivo

26
00:02:19,000 --> 00:02:24,000
e buscamos proyectos e programas que favorezcan este tipo de intervención.

27
00:02:24,000 --> 00:02:27,000
Nesta busqueda, encontramos o proyecto Xererom.

28
00:02:28,000 --> 00:02:37,000
É un trabalho colaborativo que desenvolvemos conjuntamente con o grupo de investigación DEISI

29
00:02:37,000 --> 00:02:40,000
que depende da Universidade Autónoma de Barcelona

30
00:02:40,000 --> 00:02:51,000
en o qual participan profesionales de psicología da educación, de pedagogía, de psicología social e de informática.

31
00:02:58,000 --> 00:03:04,000
A ver, todas as escuelas son CAEFs, é dicir, Centros Educativos Preferentes

32
00:03:04,000 --> 00:03:08,000
e, entonces, tiñen unhas características similares e complexas.

33
00:03:08,000 --> 00:03:13,000
A nivel de alumnado, para que podamos situarnos en el trabajo,

34
00:03:13,000 --> 00:03:18,000
hai un alto índice de absentismo, un rechazo hacia a lectura e a escritura,

35
00:03:18,000 --> 00:03:21,000
dificultades en encontrar sentido al aprendizaje,

36
00:03:21,000 --> 00:03:24,000
dificultades en persistir en el trabajo e en el esfuerzo,

37
00:03:24,000 --> 00:03:26,000
baja tolerancia en la frustración,

38
00:03:26,000 --> 00:03:31,000
patrones de resolución de conflictos actuadores e generalmente violentos,

39
00:03:31,000 --> 00:03:34,000
baja planificación de las tareas,

40
00:03:34,000 --> 00:03:36,000
dificultades en aplazar la recompensa,

41
00:03:36,000 --> 00:03:41,000
dificultades en trabajar en grupo porque a negociación resulta complicada

42
00:03:41,000 --> 00:03:47,000
e explosiones constantes de malestar con agresión verbal e física a compañeros e a maestros.

43
00:03:48,000 --> 00:03:52,000
A nivel de familias, nos encontramos con unha creciente incorporación

44
00:03:52,000 --> 00:03:56,000
de familias de procedencia extranjera que aportan outros valores,

45
00:03:56,000 --> 00:04:02,000
pero que familias originarias lo viven como territorialmente unha invasión

46
00:04:02,000 --> 00:04:04,000
e isto genera veces conflictos.

47
00:04:04,000 --> 00:04:07,000
Hai unha heterogeneidade de novos modelos familiares

48
00:04:07,000 --> 00:04:09,000
e de estilos de crianza importantes.

49
00:04:09,000 --> 00:04:13,000
Hai un alto índice de situación de marginalidade social

50
00:04:14,000 --> 00:04:18,000
y a nivel de centro encontramos un clima constante de apagafuegos,

51
00:04:18,000 --> 00:04:22,000
unha sensación de impotencia, de no poder, de no capacidad,

52
00:04:22,000 --> 00:04:24,000
unha metodología transmisora,

53
00:04:24,000 --> 00:04:27,000
sobretodo por un procedimiento de control

54
00:04:27,000 --> 00:04:30,000
e unha población cerrada en sí misma,

55
00:04:30,000 --> 00:04:34,000
cansada e con sensación de que los servicios externos,

56
00:04:34,000 --> 00:04:37,000
como o nuestro, non les ayudamos.

57
00:04:37,000 --> 00:04:39,000
Poga confianza.

58
00:04:39,000 --> 00:04:43,000
Unha vez detectamos as necesidades,

59
00:04:43,000 --> 00:04:48,000
buscamos o tipo de herramientas que ultrapasan

60
00:04:48,000 --> 00:04:51,000
as que temos como profesionales.

61
00:04:51,000 --> 00:04:56,000
En esta busqueda encontramos o proxecto que explica a Rita.

62
00:04:57,000 --> 00:05:00,000
Bueno, el proxecto en principio...

63
00:05:00,000 --> 00:05:05,000
Deixau parlar de català que em sembla que non sortiré máis bé.

64
00:05:05,000 --> 00:05:09,000
El proxecto en principio é a posibilidade

65
00:05:09,000 --> 00:05:12,000
de que estas escolas que estan en una marginación

66
00:05:12,000 --> 00:05:14,000
non només de alumnados, sino tamén de que os mestres

67
00:05:14,000 --> 00:05:16,000
tenen consciencia que estan en un lloc

68
00:05:16,000 --> 00:05:18,000
onde é mol difícil tirar endavant,

69
00:05:18,000 --> 00:05:22,000
trobin eines novas e, sobretodo, unha autoestima,

70
00:05:22,000 --> 00:05:25,000
tanto por parte dos nenos, como por parte dos mestres.

71
00:05:25,000 --> 00:05:27,000
O primer objetivo é que os nenos vengan a classe

72
00:05:27,000 --> 00:05:30,000
e estes nenos que non ten unhas famílies

73
00:05:30,000 --> 00:05:32,000
que os farán venir a classe,

74
00:05:32,000 --> 00:05:34,000
hem trobat unha motivación para que vengan.

75
00:05:34,000 --> 00:05:37,000
Pensamos que as tecnologías é unha eina que socializa,

76
00:05:37,000 --> 00:05:40,000
é unha eina que fa unha escola més inclusiva,

77
00:05:40,000 --> 00:05:43,000
pero non només per a eina, sino per a metodologia.

78
00:05:43,000 --> 00:05:45,000
Llavors, o proxecto, cando nasce,

79
00:05:45,000 --> 00:05:48,000
é unha proposta da Universitat Autónoma de Barcelona

80
00:05:48,000 --> 00:05:51,000
centrada en que hai un diseño

81
00:05:51,000 --> 00:05:54,000
e aquei diseño inclou

82
00:05:54,000 --> 00:05:58,000
unha feina con os nenos que estan nos últimos cursos de carreira

83
00:05:58,000 --> 00:06:02,000
que venen non a fer as prácticas que estamos acostumados a ver,

84
00:06:02,000 --> 00:06:05,000
sino a fer un trabalho entre iguals con os nenos.

85
00:06:05,000 --> 00:06:07,000
Unha vez a semana,

86
00:06:07,000 --> 00:06:10,000
estes nenos venen ás escolas

87
00:06:10,000 --> 00:06:12,000
a traballar con os alunos das escolas.

88
00:06:12,000 --> 00:06:14,000
Con quins proxectos?

89
00:06:14,000 --> 00:06:16,000
Con o proxecto Labyrinth, con o proxecto Troubadours

90
00:06:16,000 --> 00:06:18,000
e con o proxecto Apedrinamento.

91
00:06:18,000 --> 00:06:20,000
Iso passa unha vez a semana.

92
00:06:22,000 --> 00:06:25,000
Qui nos fa suporte para que isto seja posible?

93
00:06:25,000 --> 00:06:28,000
Nos fan suporte a universitat

94
00:06:28,000 --> 00:06:33,000
a través das seuas coordinações

95
00:06:33,000 --> 00:06:36,000
e tamén dos seus professorats,

96
00:06:36,000 --> 00:06:38,000
nos fan suporte aos serveis territoriais,

97
00:06:38,000 --> 00:06:40,000
estem en proxectos d'innovación

98
00:06:40,000 --> 00:06:43,000
e, unha vez, el pla d'entorno del Besós,

99
00:06:43,000 --> 00:06:45,000
já que el Besós té un pla d'entorno.

100
00:06:45,000 --> 00:06:47,000
Todo isto que vos expliquem

101
00:06:47,000 --> 00:06:50,000
tampouc é tan certo, tampouc é tan seguro,

102
00:06:50,000 --> 00:06:52,000
e sempre estamos unha moita fluctuando.

103
00:06:52,000 --> 00:06:54,000
E iso é unha das razões

104
00:06:54,000 --> 00:06:56,000
por que tamén pensemos

105
00:06:56,000 --> 00:06:58,000
que a medida que este programa se vea e se difunde

106
00:06:58,000 --> 00:07:00,000
e se vea útil,

107
00:07:00,000 --> 00:07:02,000
tamén pode ser conhecido

108
00:07:02,000 --> 00:07:04,000
e valorado por outra pessoa

109
00:07:04,000 --> 00:07:07,000
e, portanto, pode continuar funcionando nos centros.

110
00:07:08,000 --> 00:07:13,000
Como se estructura o centro respecto a este proxecto?

111
00:07:16,000 --> 00:07:20,000
Como marco teórico,

112
00:07:20,000 --> 00:07:24,000
diciros que o proxecto forma parte

113
00:07:24,000 --> 00:07:28,000
de unha investigación da Universitat de California.

114
00:07:28,000 --> 00:07:31,000
O marco teórico parte de Vigosky,

115
00:07:31,000 --> 00:07:33,000
a zona de desenvolupamento próximo,

116
00:07:33,000 --> 00:07:36,000
Luria Dewey e Michael Cole,

117
00:07:36,000 --> 00:07:38,000
de la psicologia transcultural.

118
00:07:38,000 --> 00:07:40,000
E, entonces, está basado

119
00:07:40,000 --> 00:07:43,000
en lo que ellos chaman de la quinta dimensión.

120
00:07:43,000 --> 00:07:46,000
Hay unha página web que lo ilustra,

121
00:07:46,000 --> 00:07:50,000
que sería www.5D.org,

122
00:07:50,000 --> 00:07:52,000
e onde, aparte de explicar

123
00:07:52,000 --> 00:07:55,000
máis detenidamente o modelo,

124
00:07:55,000 --> 00:07:57,000
tamén explica

125
00:07:57,000 --> 00:08:00,000
a concreción que tiene en Suecia,

126
00:08:00,000 --> 00:08:02,000
que tamén lo están llevando a cabo,

127
00:08:02,000 --> 00:08:04,000
en Dinamarca, que tamén lo están llevando a cabo,

128
00:08:04,000 --> 00:08:06,000
e o de Barcelona,

129
00:08:06,000 --> 00:08:08,000
que hai dúas escolas primarias en el Vesós

130
00:08:08,000 --> 00:08:11,000
e, no ano que viene, un instituto tamén del Vesós.

131
00:08:11,000 --> 00:08:13,000
E, entonces, que facen estas escolas?

132
00:08:13,000 --> 00:08:15,000
O primer proxecto, que é o laberinto,

133
00:08:15,000 --> 00:08:17,000
porta unha maqueta,

134
00:08:17,000 --> 00:08:19,000
que é un estilo do que vexe aquí,

135
00:08:19,000 --> 00:08:21,000
creada por cada centro,

136
00:08:21,000 --> 00:08:23,000
e diferentes itinerarios.

137
00:08:23,000 --> 00:08:25,000
A cada itinerario

138
00:08:25,000 --> 00:08:27,000
hai propostas diferentes,

139
00:08:27,000 --> 00:08:29,000
hai caminhos diferentes,

140
00:08:29,000 --> 00:08:31,000
e, un objeto personalizado

141
00:08:31,000 --> 00:08:33,000
per cada escola,

142
00:08:33,000 --> 00:08:35,000
se fa este itinerario

143
00:08:35,000 --> 00:08:37,000
con unha serie de programas,

144
00:08:37,000 --> 00:08:39,000
que, se o pasas, se é o teu nivel,

145
00:08:39,000 --> 00:08:41,000
se non podes avançar,

146
00:08:41,000 --> 00:08:43,000
se non podes tornar-te a agafar un altro caminho,

147
00:08:45,000 --> 00:08:47,000
fins que arribis

148
00:08:47,000 --> 00:08:49,000
o lloc on tu vols arribar.

149
00:08:49,000 --> 00:08:51,000
Tu decideixes donde surtes,

150
00:08:51,000 --> 00:08:53,000
tu decideixes o caminho,

151
00:08:53,000 --> 00:08:55,000
i tamén tu decideixes

152
00:08:55,000 --> 00:08:57,000
quen é o nivel de dificultad en el que treballes.

153
00:08:57,000 --> 00:08:59,000
Como vexeu, aquele primer

154
00:08:59,000 --> 00:09:01,000
que vos habíamos enseñado

155
00:09:01,000 --> 00:09:03,000
trabalha sobre o mundo,

156
00:09:03,000 --> 00:09:05,000
e aquestos son objetos

157
00:09:05,000 --> 00:09:07,000
d'un altre proxecto, d'un altre escola,

158
00:09:07,000 --> 00:09:09,000
en el caso d'aquest primer proxecto

159
00:09:09,000 --> 00:09:11,000
tot és molt pautat,

160
00:09:11,000 --> 00:09:13,000
els nanos se senten segurs,

161
00:09:13,000 --> 00:09:15,000
els profesionals que ajuden,

162
00:09:15,000 --> 00:09:17,000
que son els estudiants,

163
00:09:17,000 --> 00:09:19,000
fan aquest paper de company, de mig,

164
00:09:19,000 --> 00:09:21,000
pero a la vegada de facilitador,

165
00:09:21,000 --> 00:09:23,000
i les persones da universitat

166
00:09:23,000 --> 00:09:25,000
fan la coordinació a nivel

167
00:09:25,000 --> 00:09:27,000
dels nois que ajuden,

168
00:09:27,000 --> 00:09:29,000
a nivel dels mestres que intervenen en els centres,

169
00:09:29,000 --> 00:09:31,000
i a nivel dels serveis externs

170
00:09:31,000 --> 00:09:33,000
intentant donar noves propostas.

171
00:09:33,000 --> 00:09:35,000
Aixo que vexeu ara,

172
00:09:35,000 --> 00:09:37,000
explico graficamente

173
00:09:37,000 --> 00:09:39,000
el nivel que cada nano ha conseguido

174
00:09:39,000 --> 00:09:41,000
o que cada equipo de nanos ha conseguido.

175
00:09:41,000 --> 00:09:43,000
Tot això que vexeu aquí

176
00:09:43,000 --> 00:09:45,000
serían materiais del primer proxecto

177
00:09:45,000 --> 00:09:47,000
que son os laberints,

178
00:09:47,000 --> 00:09:49,000
un altre proxecto que també...

179
00:09:49,000 --> 00:09:51,000
Espera, perdón,

180
00:09:51,000 --> 00:09:53,000
el laberint, el que té de molt positivo

181
00:09:53,000 --> 00:09:55,000
és que cada joc

182
00:09:55,000 --> 00:09:57,000
está programat a tres nivells

183
00:09:57,000 --> 00:09:59,000
de complexitat, inicial, principiant

184
00:09:59,000 --> 00:10:01,000
i expert.

185
00:10:01,000 --> 00:10:03,000
Cada nen ha de passar pels tres nivells

186
00:10:03,000 --> 00:10:05,000
y en el último

187
00:10:05,000 --> 00:10:07,000
ha de escribir siempre

188
00:10:07,000 --> 00:10:09,000
al MAC, que es una persona misteriosa

189
00:10:09,000 --> 00:10:11,000
que escribe cartas

190
00:10:11,000 --> 00:10:13,000
y le devuelve una carta

191
00:10:13,000 --> 00:10:15,000
a cada sesión que ha de hacer

192
00:10:15,000 --> 00:10:17,000
y las dificultades

193
00:10:17,000 --> 00:10:19,000
que ha tenido

194
00:10:19,000 --> 00:10:21,000
o que conoce

195
00:10:21,000 --> 00:10:23,000
aquel nano, y entonces

196
00:10:23,000 --> 00:10:25,000
aquel feedback de comunicación

197
00:10:25,000 --> 00:10:27,000
es el que estimula aos nanos

198
00:10:27,000 --> 00:10:29,000
a fer o aprendizaje de la lectoescritura

199
00:10:29,000 --> 00:10:31,000
de una forma máis funcional e significativa.

200
00:10:31,000 --> 00:10:33,000
Porque, en definitiva, dentro del modelo teórico

201
00:10:33,000 --> 00:10:35,000
el sustracta que ya es que

202
00:10:35,000 --> 00:10:37,000
no només

203
00:10:37,000 --> 00:10:39,000
el nen é el subjeto de aprendizaje

204
00:10:39,000 --> 00:10:41,000
sino toda la part social

205
00:10:41,000 --> 00:10:43,000
e contextual de relación

206
00:10:43,000 --> 00:10:45,000
té molt de peso.

207
00:10:45,000 --> 00:10:47,000
Bé,

208
00:10:47,000 --> 00:10:49,000
només con que se ens acaba o temps

209
00:10:49,000 --> 00:10:51,000
dius que

210
00:10:51,000 --> 00:10:53,000
ya aquest laberint

211
00:10:53,000 --> 00:10:55,000
ya l'altre que és el proxecto de Trovador

212
00:10:55,000 --> 00:10:57,000
o proxecto de Trovador és molt més conegut

213
00:10:57,000 --> 00:10:59,000
és l'edició de videoclips

214
00:10:59,000 --> 00:11:01,000
montados por los mateixos nanos

215
00:11:01,000 --> 00:11:03,000
que poden ser reportajes

216
00:11:03,000 --> 00:11:05,000
que poden ser o que más les interesa

217
00:11:05,000 --> 00:11:07,000
y por último la relación

218
00:11:07,000 --> 00:11:09,000
entre os nanos més grans e os nanos més

219
00:11:09,000 --> 00:11:11,000
petitos de l'escola que é l'apadrinament

220
00:11:11,000 --> 00:11:13,000
que é l'última imatge que vos he posat ara

221
00:11:13,000 --> 00:11:15,000
on realmente

222
00:11:15,000 --> 00:11:17,000
aquels nens que han fet tot el proxecto de

223
00:11:17,000 --> 00:11:19,000
laberints, asumeixen elles

224
00:11:19,000 --> 00:11:21,000
el rol que han vis fer en els altres

225
00:11:21,000 --> 00:11:23,000
por ser acompañants dels seus propis germans.

226
00:11:23,000 --> 00:11:25,000
En conclusió

227
00:11:25,000 --> 00:11:27,000
como a

228
00:11:27,000 --> 00:11:29,000
Semaconseguit

229
00:11:29,000 --> 00:11:31,000
liga con la parte

230
00:11:31,000 --> 00:11:33,000
de detección de necesidades y objetivos

231
00:11:33,000 --> 00:11:35,000
del programa. A nivel

232
00:11:35,000 --> 00:11:37,000
de alumnado sólo señalar

233
00:11:37,000 --> 00:11:39,000
que se logra

234
00:11:39,000 --> 00:11:41,000
trabajar la vinculación

235
00:11:41,000 --> 00:11:43,000
afectiva

236
00:11:43,000 --> 00:11:45,000
en comunidades culturales

237
00:11:45,000 --> 00:11:47,000
donde a partir de una cierta edad

238
00:11:47,000 --> 00:11:49,000
se identifican con

239
00:11:49,000 --> 00:11:51,000
su colectivo como diferentes

240
00:11:51,000 --> 00:11:53,000
y a veces é difícil lograr esta vinculación

241
00:11:53,000 --> 00:11:55,000
afectiva necesaria para o aprendizaje

242
00:11:55,000 --> 00:11:57,000
a la vez que

243
00:11:57,000 --> 00:11:59,000
otro aspecto muy positivo

244
00:11:59,000 --> 00:12:01,000
es que les abre expectativas

245
00:12:01,000 --> 00:12:03,000
y empiezan a decir los niños

246
00:12:03,000 --> 00:12:05,000
yo quiero ser psicólogo, yo quiero ir a la universidad

247
00:12:05,000 --> 00:12:07,000
que é isto de ir a la universidad?

248
00:12:07,000 --> 00:12:09,000
Isto é muy positivo.

249
00:12:09,000 --> 00:12:11,000
Las familias hemos conseguido que se acerquen al centro

250
00:12:11,000 --> 00:12:13,000
que valoren la institución como instructiva

251
00:12:13,000 --> 00:12:15,000
y esperamos que educativa

252
00:12:15,000 --> 00:12:17,000
y el centro

253
00:12:17,000 --> 00:12:19,000
ha sufrido la misma transformación

254
00:12:19,000 --> 00:12:21,000
que los alumnos

255
00:12:21,000 --> 00:12:23,000
confían que ellos son competentes

256
00:12:23,000 --> 00:12:25,000
para buscar nuevas herramientas

257
00:12:25,000 --> 00:12:27,000
hasta el momento no empleadas

258
00:12:27,000 --> 00:12:29,000
por ellos y que les funciona.

259
00:12:29,000 --> 00:12:31,000
Se acaba el tiempo, muchísimas gracias

260
00:12:31,000 --> 00:12:33,000
por vuestra atención.

261
00:12:33,000 --> 00:12:35,000
Os deixamos aquí a parte

262
00:12:35,000 --> 00:12:49,000
onde podeu conectar

263
00:12:53,000 --> 00:12:55,000
¡Gracias!