0
00:00:00,000 --> 00:00:11,000
A llegado o momento de hablar do documento, da guía, que xa habéis conocido,

1
00:00:11,000 --> 00:00:17,000
de la que xa os hemos falado e ponéis un exemplar en PDF neste repositorio,

2
00:00:17,000 --> 00:00:21,000
a llegado o momento de falar de en que consiste,

3
00:00:21,000 --> 00:00:25,000
coisas son as súas claves, coisas son os seus elementos fundamentais.

4
00:00:25,000 --> 00:00:33,000
Aquel, Dievenes e eu mesmo vamos a intentar configurar un mapa sencillo

5
00:00:33,000 --> 00:00:40,000
de coisos son os pasos e a secuencia lógica que un centro educativo debería cuidar

6
00:00:40,000 --> 00:00:43,000
para desenvolver este plan do que hemos venido a falar.

7
00:00:43,000 --> 00:00:48,000
Un elemento moi importante é que este curso escolar en o que estamos,

8
00:00:48,000 --> 00:00:54,000
en 2021-2022, temos de considerarlo en este contenido concreto

9
00:00:54,000 --> 00:01:01,000
como unha fase de pruebas, de experiencias, de vivencias

10
00:01:01,000 --> 00:01:05,000
en relación a un proceso que non é sencillo.

11
00:01:05,000 --> 00:01:13,000
Elaborar un plan, diseñarlo, sobre o papel, sempre é máis sencillo que implementarlo.

12
00:01:13,000 --> 00:01:18,000
Existen moitas incidencias ao longo do curso nun centro educativo,

13
00:01:18,000 --> 00:01:22,000
tempos que temos planificados para o desenvolvemento de algúnas ideas,

14
00:01:22,000 --> 00:01:26,000
algúnas acciones, se ven absolutamente colapsados,

15
00:01:26,000 --> 00:01:31,000
por novas necesidades ou por urgencias que non son deseables.

16
00:01:31,000 --> 00:01:37,000
Pero o que pretendemos con este documento orientativo é intentar,

17
00:01:37,000 --> 00:01:42,000
entendendo claramente como pensamos cando planificamos en educación,

18
00:01:42,000 --> 00:01:46,000
entendendo tamén das dificultades que temos para sacar adelante todas as exigencias

19
00:01:46,000 --> 00:01:49,000
que os sistemas educativos nos piden,

20
00:01:49,000 --> 00:01:54,000
intentar, aqueles centros que estén especialmente interesados,

21
00:01:54,000 --> 00:02:00,000
dibuixar un caminho relativamente sencillo que permita ir, pouco a pouco,

22
00:02:00,000 --> 00:02:06,000
desenvolvendo fases e pasos para crear unha estructura

23
00:02:06,000 --> 00:02:13,000
que permita darnos seguridade en relación con o contenido que é de referencia e que estamos abordando.

24
00:02:13,000 --> 00:02:18,000
Detectar e prevenir os trastornos emocionales,

25
00:02:18,000 --> 00:02:21,000
os desajustes psicolóxicos do noso alumnado.

26
00:02:21,000 --> 00:02:28,000
Nesta guía temos planteado un diseño tipo que queremos que os sirva como guía

27
00:02:28,000 --> 00:02:36,000
e non como unha ruta estricta para a implementación de un plan tal como o deseñamos.

28
00:02:36,000 --> 00:02:42,000
Encontraréis aportaciones, ideas, ejemplos tanto de actividades como de actuaciones

29
00:02:42,000 --> 00:02:49,000
que esperamos que os sirva de impulso para unha linea de intervención que nos parece moi interesante.

30
00:02:50,000 --> 00:02:57,000
En línea con o que comenta Raquel e subrayando os elementos que ha introducido,

31
00:02:57,000 --> 00:03:00,000
vou poñer un ejemplo.

32
00:03:00,000 --> 00:03:04,000
Nós, de 0 a 10, en cualquier proceso de planificación,

33
00:03:04,000 --> 00:03:09,000
en cualquier marco de diseño de unha intervención en educación,

34
00:03:09,000 --> 00:03:13,000
podemos ser máis ambiciosos, 10, ou menos ambiciosos, 0 ou 1.

35
00:03:13,000 --> 00:03:18,000
O que se plantea con o diseño que presentamos de secuencia

36
00:03:18,000 --> 00:03:26,000
é que de unha maneira relaxada e, sobre todo, valorando coste-beneficio, recursos,

37
00:03:26,000 --> 00:03:30,000
posibilidades, interés, compromiso, implicación, necesidades tamén,

38
00:03:30,000 --> 00:03:34,000
un centro educativo poda chegar ao nivel 3, ao nivel 4, ao nivel 5

39
00:03:34,000 --> 00:03:41,000
ou incluso superar ese gradiente sempre e cando vea que tiene opciones para illo,

40
00:03:41,000 --> 00:03:47,000
sen que iso suponga unha sensación de que non estamos conseguindo o objetivo final.

41
00:03:47,000 --> 00:03:54,000
Se trata de un plan que pode configurarse en un formato máis ambicioso ou menos ambicioso,

42
00:03:54,000 --> 00:04:01,000
pero incluso nesta secuencia menos rica, aparentemente menos fértil,

43
00:04:01,000 --> 00:04:05,000
sabemos ya que va a contribuir moito a mellorar as cousas

44
00:04:05,000 --> 00:04:11,000
en relación con esta mirada que a guía tiene como referente fundamental,

45
00:04:11,000 --> 00:04:17,000
esta mirada que entendemos que hay que incorporar cada vez con máis sensatez,

46
00:04:17,000 --> 00:04:20,000
implicación e sensibilidade nos centros educativos.

47
00:04:20,000 --> 00:04:26,000
¿Cuáles son as fases por as que un centro educativo pode transitar para diseñar,

48
00:04:26,000 --> 00:04:33,000
para pensar en como armar este plan para a detección e promoción

49
00:04:33,000 --> 00:04:36,000
de acciones para a prevención dos desajustes emocionales?

50
00:04:36,000 --> 00:04:40,000
Bueno, non vou comentar nada que non sabemos

51
00:04:40,000 --> 00:04:43,000
no mundo da planificación nos sistemas educativos.

52
00:04:43,000 --> 00:04:45,000
Primeiro temos que justificar o porque

53
00:04:45,000 --> 00:04:49,000
e é importante que os equipos directivos se sienten

54
00:04:49,000 --> 00:04:55,000
con agentes da comunidade educativa especialmente implicados

55
00:04:55,000 --> 00:05:00,000
no contexto do que é o desenvolvemento do centro

56
00:05:00,000 --> 00:05:03,000
para intentar interpretar se verdadeiramente en el centro

57
00:05:03,000 --> 00:05:06,000
se dan esas necesidades de las que estamos hablando.

58
00:05:06,000 --> 00:05:08,000
Neste sentido, os profesionais da orientación

59
00:05:08,000 --> 00:05:14,000
aportarán unha visión especialmente interesante sobre estas cuestiones

60
00:05:14,000 --> 00:05:21,000
como as jefaturas de estudios, como o conjunto de tutores e de tutoras

61
00:05:21,000 --> 00:05:26,000
que desenvolven esa función tan ejemplar e significativa no dia a dia.

62
00:05:26,000 --> 00:05:29,000
Tambén a través de conversacións no Consello Escolar

63
00:05:29,000 --> 00:05:34,000
ou incluso con as asociacións de madres e de padres.

64
00:05:34,000 --> 00:05:37,000
O importante é, vamos a justificarlo

65
00:05:37,000 --> 00:05:39,000
e para iso vamos a sentarnos e vamos a falar

66
00:05:39,000 --> 00:05:43,000
de que necesidades hemos podido observar al respecto.

67
00:05:43,000 --> 00:05:50,000
Posteriormente, hai unha fase que está sempre relacionada con a planificación.

68
00:05:50,000 --> 00:05:56,000
Se nos vemos que é necesario pensar e desenvolver acciones neste sentido

69
00:05:56,000 --> 00:06:00,000
para reconocer mellor as necesidades emocionales do nosso alumnado

70
00:06:00,000 --> 00:06:05,000
e poder atenderlas á maior brevedade e con a mellor resposta posible

71
00:06:05,000 --> 00:06:10,000
o importante é saber que vamos a tener que pasar por unha secuencia lógica

72
00:06:10,000 --> 00:06:12,000
no contexto organizativo dun centro.

73
00:06:12,000 --> 00:06:15,000
Portanto, a Comisión de Coordinación Pedagógica

74
00:06:15,000 --> 00:06:18,000
teña un papel especialmente relevante neste sentido.

75
00:06:18,000 --> 00:06:23,000
Para iso, o equipo directivo é lógico que haya preparado un dossier

76
00:06:23,000 --> 00:06:27,000
utilizando os moitos recursos que tiñe a guía

77
00:06:27,000 --> 00:06:33,000
un dossier sencillo que ilustre o porqué pretendemos facer isto

78
00:06:33,000 --> 00:06:36,000
e que se debata en ese contexto organizativo

79
00:06:36,000 --> 00:06:42,000
quais serían as claves para poder pensar unha boa planificación.

80
00:06:42,000 --> 00:06:45,000
A partir de aí, entraríamos nun proceso

81
00:06:46,000 --> 00:06:49,000
que sempre tiñe que ver con a sensibilización.

82
00:06:49,000 --> 00:06:52,000
Tendremos que intentar reconocer

83
00:06:52,000 --> 00:06:56,000
qual é a mellor maneira de llegar a todos os agentes da actividade educativa

84
00:06:56,000 --> 00:06:59,000
para facerles sensibles a esta necesidade

85
00:06:59,000 --> 00:07:02,000
e para iso tamén disponemos de numerosos recursos.

86
00:07:02,000 --> 00:07:08,000
Recursos que están sempre al acceso gracias a un clic

87
00:07:08,000 --> 00:07:11,000
en o nosso ordenador, en cualquier navegador

88
00:07:11,000 --> 00:07:14,000
e que poden ser perfectamente descargables.

89
00:07:15,000 --> 00:07:18,000
Na guía tamén aparecen unhos cuestionarios

90
00:07:18,000 --> 00:07:20,000
que nos ajuntamos ao final do documento

91
00:07:20,000 --> 00:07:23,000
para que nos sirvan como instrumento

92
00:07:23,000 --> 00:07:25,000
máis ou menos fiable de recolhida de información,

93
00:07:25,000 --> 00:07:28,000
de opinión de tutores, de familias...

94
00:07:28,000 --> 00:07:31,000
Porque se trata de aterrizar nas nosas necesidades,

95
00:07:31,000 --> 00:07:33,000
na nosa realidade de centro

96
00:07:33,000 --> 00:07:36,000
e recolher de todos os agentes da comunidade educativa

97
00:07:36,000 --> 00:07:40,000
que necesidades son as que tenemos neste centro.

98
00:07:40,000 --> 00:07:45,000
Efectivamente, hai ocasións en que intentar descobrir

99
00:07:45,000 --> 00:07:50,000
en que contexto nos desenvolvemos e que necesidades tenemos

100
00:07:50,000 --> 00:07:54,000
pode resolverse con conversaciónes,

101
00:07:54,000 --> 00:07:56,000
en el contexto de un diálogo,

102
00:07:56,000 --> 00:07:59,000
pero nós temos incorporado un elemento máis

103
00:07:59,000 --> 00:08:02,000
e é a posibilidad de reflexión individual

104
00:08:02,000 --> 00:08:05,000
de padres, de madres, de alumnado,

105
00:08:05,000 --> 00:08:07,000
tamén de profesores e profesoras

106
00:08:07,000 --> 00:08:11,000
que permitan, con un guión especifico relacionado

107
00:08:11,000 --> 00:08:13,000
con este tipo de contenidos,

108
00:08:13,000 --> 00:08:16,000
que permitan unha profundización sosegada

109
00:08:16,000 --> 00:08:18,000
e nese contexto individual.

110
00:08:18,000 --> 00:08:20,000
Por tanto, estamos,

111
00:08:20,000 --> 00:08:23,000
despois de ese momento en que el equipo de directivo

112
00:08:23,000 --> 00:08:25,000
ha dicho que nos interesa hacer esto,

113
00:08:25,000 --> 00:08:27,000
verdaderamente lo necesitamos,

114
00:08:27,000 --> 00:08:28,000
vamos a justificarlo.

115
00:08:28,000 --> 00:08:30,000
Vamos a intentar integrarlo

116
00:08:30,000 --> 00:08:32,000
nas estructuras organizativas que tene o centro.

117
00:08:32,000 --> 00:08:34,000
Vamos a facer as consultas oportunas

118
00:08:34,000 --> 00:08:37,000
para ir concretando esas necesidades.

119
00:08:37,000 --> 00:08:39,000
Vamos a sensibilizar ao mesmo tempo

120
00:08:39,000 --> 00:08:41,000
sobre o importante que é isto.

121
00:08:41,000 --> 00:08:43,000
Estamos falando de actuaciones que,

122
00:08:43,000 --> 00:08:44,000
como hemos comentado,

123
00:08:44,000 --> 00:08:46,000
poden ser máis ricas,

124
00:08:46,000 --> 00:08:51,000
máis nutridas, por decirlo de alguna maneira,

125
00:08:51,000 --> 00:08:54,000
de acciones concretas o menos,

126
00:08:54,000 --> 00:08:57,000
dependendo das posibilidades que tengamos.

127
00:08:57,000 --> 00:08:59,000
Pero o máis importante de todo

128
00:08:59,000 --> 00:09:02,000
é saber reconocer

129
00:09:02,000 --> 00:09:04,000
que estes pasos que hemos dado

130
00:09:04,000 --> 00:09:05,000
son moi importantes,

131
00:09:05,000 --> 00:09:08,000
porque estamos abriendo unha mirada,

132
00:09:08,000 --> 00:09:09,000
estamos abriendo unha ventana

133
00:09:09,000 --> 00:09:11,000
á unhas necesidades que non sempre

134
00:09:11,000 --> 00:09:13,000
han sido contempladas

135
00:09:13,000 --> 00:09:15,000
no contexto do sistema educativo.

136
00:09:15,000 --> 00:09:17,000
Ni siquera, por suposto,

137
00:09:17,000 --> 00:09:19,000
no contexto do que a sociedade

138
00:09:19,000 --> 00:09:21,000
exige a un centro educativo

139
00:09:21,000 --> 00:09:23,000
en relación con a satisfacción

140
00:09:23,000 --> 00:09:25,000
das necesidades do alumnado.

141
00:09:25,000 --> 00:09:27,000
A partir dese proceso

142
00:09:27,000 --> 00:09:30,000
en o que nos dibujamos unha primeira propuesta,

143
00:09:30,000 --> 00:09:32,000
dibujando con as aportaciones

144
00:09:32,000 --> 00:09:35,000
de todos os agentes da comunidade educativa,

145
00:09:35,000 --> 00:09:37,000
ha pasado por el crisol,

146
00:09:37,000 --> 00:09:38,000
del claustro,

147
00:09:38,000 --> 00:09:39,000
del consejo escolar,

148
00:09:39,000 --> 00:09:40,000
de las asociaciones

149
00:09:40,000 --> 00:09:43,000
de padres e de madres,

150
00:09:43,000 --> 00:09:46,000
ha sido revisada por el equipo de tutores.

151
00:09:46,000 --> 00:09:48,000
Estamos en situación de dibujar

152
00:09:48,000 --> 00:09:51,000
ya a estrutura dese plan.

153
00:09:51,000 --> 00:09:55,000
Que acciones vamos a acometer con el alumnado,

154
00:09:55,000 --> 00:09:57,000
que acciones vamos a acometer con el profesorado

155
00:09:57,000 --> 00:10:00,000
y que acciones vamos a acometer con as familias.

156
00:10:00,000 --> 00:10:02,000
Isto é especialmente importante,

157
00:10:02,000 --> 00:10:05,000
porque un buen plan en este ámbito,

158
00:10:05,000 --> 00:10:09,000
en el que estamos detallando ideas

159
00:10:09,000 --> 00:10:12,000
e reflexiones al respecto del mismo,

160
00:10:12,000 --> 00:10:14,000
como todo buen plan en educación,

161
00:10:14,000 --> 00:10:16,000
requiere de que haya participación

162
00:10:16,000 --> 00:10:18,000
de todos os agentes da comunidade educativa.

163
00:10:18,000 --> 00:10:20,000
Non só,

164
00:10:20,000 --> 00:10:22,000
devemos insistir en o que devemos hacer

165
00:10:22,000 --> 00:10:24,000
con os alumnos e con as alumnas,

166
00:10:24,000 --> 00:10:26,000
que tamén, e é moi importante.

167
00:10:26,000 --> 00:10:28,000
Por tanto, o máis relevante

168
00:10:28,000 --> 00:10:30,000
de todo este proceso,

169
00:10:30,000 --> 00:10:32,000
é que, se chegamos hasta este momento,

170
00:10:32,000 --> 00:10:34,000
sabremos que temos que hacer

171
00:10:34,000 --> 00:10:37,000
esas reacciones con padres,

172
00:10:37,000 --> 00:10:38,000
con familias,

173
00:10:38,000 --> 00:10:40,000
con profesorado e con alumnos.

174
00:10:40,000 --> 00:10:42,000
Pero vamos a quedarnos

175
00:10:42,000 --> 00:10:43,000
con as actividades,

176
00:10:43,000 --> 00:10:44,000
con os alumnos,

177
00:10:44,000 --> 00:10:45,000
que probablemente son sempre

178
00:10:45,000 --> 00:10:47,000
o elemento estrella

179
00:10:47,000 --> 00:10:49,000
dun buen plan no sistema educativo.

180
00:10:49,000 --> 00:10:50,000
Raquel.

181
00:10:50,000 --> 00:10:52,000
Na guía ofrecemos

182
00:10:52,000 --> 00:10:55,000
unhas ejentificaciones de actividades,

183
00:10:55,000 --> 00:10:57,000
au sendo moi conscientes

184
00:10:57,000 --> 00:10:59,000
que se poden usar moitas actividades,

185
00:10:59,000 --> 00:11:00,000
moitos materiales,

186
00:11:00,000 --> 00:11:02,000
nos hemos atrevido

187
00:11:02,000 --> 00:11:04,000
a diseñar unha estructura

188
00:11:04,000 --> 00:11:06,000
que nos parece coerente

189
00:11:06,000 --> 00:11:08,000
e que os pode servir como punto de partida

190
00:11:08,000 --> 00:11:11,000
para lanzarnos en esta linea de intervención.

191
00:11:11,000 --> 00:11:13,000
Hemos diseñado cuatro bloques,

192
00:11:13,000 --> 00:11:14,000
denominados

193
00:11:14,000 --> 00:11:15,000
¿Quén soi?

194
00:11:15,000 --> 00:11:16,000
¿Como soi?

195
00:11:16,000 --> 00:11:18,000
Mi vida con os demas

196
00:11:18,000 --> 00:11:19,000
e yo ante o sofrimento.

197
00:11:19,000 --> 00:11:21,000
O primero destes bloques,

198
00:11:21,000 --> 00:11:23,000
o objetivo

199
00:11:23,000 --> 00:11:24,000
¿Quén soi?

200
00:11:24,000 --> 00:11:25,000
É moito claro.

201
00:11:25,000 --> 00:11:27,000
É ofrecer a oportunidade aos alumnos

202
00:11:27,000 --> 00:11:29,000
para que se conoxen,

203
00:11:29,000 --> 00:11:30,000
para que nos conten

204
00:11:30,000 --> 00:11:31,000
a súa historia personal

205
00:11:31,000 --> 00:11:33,000
e as súas experiencias vitales.

206
00:11:33,000 --> 00:11:35,000
E unha actividade moi sencilla

207
00:11:35,000 --> 00:11:36,000
que proponemos,

208
00:11:36,000 --> 00:11:38,000
aunque a guía parece máis

209
00:11:38,000 --> 00:11:39,000
que está no alcance

210
00:11:39,000 --> 00:11:40,000
de todos os docentes,

211
00:11:40,000 --> 00:11:42,000
é pedirles aos nosos alumnos

212
00:11:42,000 --> 00:11:43,000
que nos escriban

213
00:11:43,000 --> 00:11:45,000
unha pequena autobiografía.

214
00:11:45,000 --> 00:11:46,000
Esta actividade tan sencilla

215
00:11:46,000 --> 00:11:48,000
nos vai permitir

216
00:11:48,000 --> 00:11:50,000
que o alumno nos conte,

217
00:11:50,000 --> 00:11:52,000
nos conte as súas experiencias vitales

218
00:11:52,000 --> 00:11:54,000
e algo que nos consideramos moi importante

219
00:11:54,000 --> 00:11:57,000
as súas expectativas de futuro.

220
00:11:57,000 --> 00:11:59,000
É abrir unha pequena ventana

221
00:11:59,000 --> 00:12:01,000
ao conhecimento dos nosos chicos.

222
00:12:01,000 --> 00:12:03,000
En un segundo bloque

223
00:12:03,000 --> 00:12:04,000
estaríamos falando de

224
00:12:04,000 --> 00:12:05,000
¿Como soi?

225
00:12:05,000 --> 00:12:06,000
E o que queremos

226
00:12:06,000 --> 00:12:08,000
trabajar en este bloque de actividades

227
00:12:08,000 --> 00:12:11,000
é dar oportunidades ao alumno

228
00:12:11,000 --> 00:12:13,000
que se conoxa máis

229
00:12:13,000 --> 00:12:15,000
e que se conoxa mellor.

230
00:12:15,000 --> 00:12:17,000
En un momento evolutivo

231
00:12:17,000 --> 00:12:18,000
que sabemos que é importante

232
00:12:18,000 --> 00:12:21,000
na construcción da identidade personal

233
00:12:21,000 --> 00:12:23,000
e somos moi conscientes

234
00:12:23,000 --> 00:12:26,000
que neste proceso tan complexo

235
00:12:26,000 --> 00:12:27,000
e multifactorial

236
00:12:27,000 --> 00:12:28,000
intervenen variables

237
00:12:28,000 --> 00:12:31,000
como a opinión do círculo social,

238
00:12:31,000 --> 00:12:33,000
o uso das redes sociales

239
00:12:33,000 --> 00:12:37,000
e a aplicación que damos á tecnologia.

240
00:12:37,000 --> 00:12:39,000
Sendo conscientes destas variables

241
00:12:39,000 --> 00:12:41,000
temos introducido actividades

242
00:12:41,000 --> 00:12:43,000
como exemplo

243
00:12:43,000 --> 00:12:45,000
sobre o uso que facen

244
00:12:45,000 --> 00:12:47,000
os nosos chicos e chicas

245
00:12:47,000 --> 00:12:48,000
das redes sociales.

246
00:12:48,000 --> 00:12:50,000
Porque sabemos que afectan

247
00:12:50,000 --> 00:12:52,000
de forma considerable

248
00:12:52,000 --> 00:12:53,000
nas seusas emocións,

249
00:12:53,000 --> 00:12:55,000
nas seus pensamentos

250
00:12:55,000 --> 00:12:58,000
e impactan de forma excesiva

251
00:12:58,000 --> 00:12:59,000
ou desmesurada

252
00:12:59,000 --> 00:13:01,000
no seu estado de ánimo.

253
00:13:01,000 --> 00:13:03,000
Un terceiro bloque de actividades

254
00:13:03,000 --> 00:13:05,000
o temos denominado

255
00:13:05,000 --> 00:13:07,000
Mi vida con os demais.

256
00:13:07,000 --> 00:13:10,000
Pois aquí o que pretendemos

257
00:13:10,000 --> 00:13:12,000
trabajar é que o alumno

258
00:13:12,000 --> 00:13:13,000
teña que entender

259
00:13:13,000 --> 00:13:15,000
que teña que ponerse

260
00:13:15,000 --> 00:13:17,000
na pele do outro.

261
00:13:17,000 --> 00:13:18,000
Sabemos que

262
00:13:18,000 --> 00:13:20,000
cando o malestar emocional chega

263
00:13:20,000 --> 00:13:22,000
o único que nos calma

264
00:13:22,000 --> 00:13:25,000
é saber que nos comprenden,

265
00:13:25,000 --> 00:13:27,000
sentirnos escuchados

266
00:13:27,000 --> 00:13:30,000
e saber que nadie me está juzgando.

267
00:13:30,000 --> 00:13:32,000
Planteamos actividades

268
00:13:32,000 --> 00:13:34,000
de lucha contra o estigma

269
00:13:34,000 --> 00:13:36,000
e de unha maneira

270
00:13:36,000 --> 00:13:38,000
moi real e moi directa

271
00:13:38,000 --> 00:13:40,000
falamos con os adolescentes

272
00:13:40,000 --> 00:13:41,000
da saúde mental.

273
00:13:41,000 --> 00:13:43,000
Se entenden o que é

274
00:13:43,000 --> 00:13:44,000
e que non afecta

275
00:13:44,000 --> 00:13:46,000
só a unha población adulta

276
00:13:46,000 --> 00:13:47,000
que o temos

277
00:13:47,000 --> 00:13:49,000
en cualquier franja de edad.

278
00:13:49,000 --> 00:13:52,000
E a comunicación asertiva,

279
00:13:52,000 --> 00:13:53,000
o respeito

280
00:13:53,000 --> 00:13:55,000
e a escucha activa

281
00:13:55,000 --> 00:13:57,000
ellos como companeros

282
00:13:57,000 --> 00:13:58,000
poden ajudar moito

283
00:13:58,000 --> 00:14:01,000
a todos os que están passando por ello.

284
00:14:01,000 --> 00:14:03,000
E o último bloque de actividades

285
00:14:03,000 --> 00:14:04,000
que o temos denominado

286
00:14:04,000 --> 00:14:06,000
Durante o sofrimento

287
00:14:06,000 --> 00:14:08,000
pois o objetivo que temos

288
00:14:08,000 --> 00:14:10,000
nesta proposta de actividades

289
00:14:10,000 --> 00:14:12,000
é que os nosos chicos

290
00:14:12,000 --> 00:14:13,000
entendan

291
00:14:13,000 --> 00:14:15,000
que as emociones

292
00:14:15,000 --> 00:14:16,000
de malestar,

293
00:14:16,000 --> 00:14:18,000
de tristeza,

294
00:14:18,000 --> 00:14:19,000
de soledade,

295
00:14:19,000 --> 00:14:20,000
de pena

296
00:14:20,000 --> 00:14:21,000
pois que chegan

297
00:14:21,000 --> 00:14:22,000
son emociones básicas

298
00:14:22,000 --> 00:14:23,000
e nos chegan

299
00:14:23,000 --> 00:14:25,000
a todos en algún momento.

300
00:14:25,000 --> 00:14:26,000
Queremos entrenar

301
00:14:26,000 --> 00:14:28,000
en habilidades de solución de problemas,

302
00:14:28,000 --> 00:14:30,000
en o manejo

303
00:14:30,000 --> 00:14:32,000
de situaciones de crisis

304
00:14:32,000 --> 00:14:33,000
e, sobre todo,

305
00:14:33,000 --> 00:14:34,000
en algo fundamental

306
00:14:34,000 --> 00:14:35,000
que é

307
00:14:35,000 --> 00:14:36,000
en saber pedir ayuda.

308
00:14:36,000 --> 00:14:38,000
As actividades que proponemos

309
00:14:38,000 --> 00:14:39,000
son moi sencillas

310
00:14:39,000 --> 00:14:41,000
pero que proponen

311
00:14:41,000 --> 00:14:42,000
ao alumno

312
00:14:42,000 --> 00:14:43,000
plantearse

313
00:14:43,000 --> 00:14:45,000
en seu entorno máis cercano

314
00:14:45,000 --> 00:14:46,000
que persoas

315
00:14:46,000 --> 00:14:47,000
teñen

316
00:14:47,000 --> 00:14:49,000
ou poden confiar

317
00:14:49,000 --> 00:14:51,000
e, non sei,

318
00:14:51,000 --> 00:14:53,000
cualidades que poden tener

319
00:14:53,000 --> 00:14:55,000
para confiar en unha persoa.

320
00:14:55,000 --> 00:14:57,000
Este seria un pouco

321
00:14:57,000 --> 00:14:59,000
o recorrido de actividades

322
00:14:59,000 --> 00:15:01,000
que nesta guía os planteamos.

323
00:15:01,000 --> 00:15:02,000
Fijaos,

324
00:15:02,000 --> 00:15:03,000
Raquel e eu

325
00:15:03,000 --> 00:15:04,000
llevamos tempo

326
00:15:04,000 --> 00:15:05,000
trabajando

327
00:15:05,000 --> 00:15:07,000
con os centros educativos

328
00:15:07,000 --> 00:15:09,000
en unha tarea

329
00:15:09,000 --> 00:15:10,000
durísima

330
00:15:10,000 --> 00:15:12,000
pero tremendamente

331
00:15:12,000 --> 00:15:14,000
necesaria

332
00:15:14,000 --> 00:15:15,000
que é

333
00:15:15,000 --> 00:15:16,000
ayudarles

334
00:15:16,000 --> 00:15:17,000
a vivir

335
00:15:17,000 --> 00:15:19,000
os peores momentos.

336
00:15:19,000 --> 00:15:20,000
Probablemente,

337
00:15:20,000 --> 00:15:22,000
aqueles que están relacionados

338
00:15:22,000 --> 00:15:23,000
con, por suposto,

339
00:15:23,000 --> 00:15:24,000
o falecimento

340
00:15:24,000 --> 00:15:25,000
de algún alumno

341
00:15:25,000 --> 00:15:26,000
por razones

342
00:15:26,000 --> 00:15:27,000
que teñen que ver

343
00:15:27,000 --> 00:15:29,000
con o sofrimento psicológico

344
00:15:29,000 --> 00:15:30,000
en forma de

345
00:15:30,000 --> 00:15:32,000
conducta suicida, por exemplo.

346
00:15:32,000 --> 00:15:33,000
Ou tamén

347
00:15:33,000 --> 00:15:34,000
en contextos

348
00:15:34,000 --> 00:15:35,000
en os que

349
00:15:35,000 --> 00:15:36,000
a autolesión,

350
00:15:36,000 --> 00:15:38,000
a violencia autoinfligida

351
00:15:38,000 --> 00:15:40,000
hace a aparición

352
00:15:40,000 --> 00:15:41,000
e non sempre

353
00:15:41,000 --> 00:15:42,000
temos as herramientas

354
00:15:42,000 --> 00:15:43,000
para saber

355
00:15:43,000 --> 00:15:44,000
como actuar,

356
00:15:44,000 --> 00:15:45,000
que facer,

357
00:15:45,000 --> 00:15:46,000
como trabajar con as familias,

358
00:15:46,000 --> 00:15:47,000
como trabajar

359
00:15:47,000 --> 00:15:49,000
con o alumnado.

360
00:15:49,000 --> 00:15:50,000
En definitiva,

361
00:15:50,000 --> 00:15:51,000
llevamos tempo

362
00:15:51,000 --> 00:15:52,000
aprendendo moito

363
00:15:52,000 --> 00:15:54,000
de todos vosotros

364
00:15:54,000 --> 00:15:56,000
e de todas vosotras.

365
00:15:56,000 --> 00:15:58,000
O profesorado nos enseña

366
00:15:58,000 --> 00:15:59,000
cada día

367
00:15:59,000 --> 00:16:01,000
que nos sentamos

368
00:16:01,000 --> 00:16:03,000
con ese contexto

369
00:16:03,000 --> 00:16:04,000
de dolor,

370
00:16:04,000 --> 00:16:05,000
de inquietud,

371
00:16:05,000 --> 00:16:06,000
de desasosiego,

372
00:16:06,000 --> 00:16:07,000
de necesidade.

373
00:16:07,000 --> 00:16:08,000
O profesorado nos enseña

374
00:16:08,000 --> 00:16:09,000
cada día

375
00:16:09,000 --> 00:16:10,000
novas rutas,

376
00:16:10,000 --> 00:16:11,000
novos recursos,

377
00:16:11,000 --> 00:16:12,000
novas maneras

378
00:16:12,000 --> 00:16:13,000
de afrontar

379
00:16:13,000 --> 00:16:14,000
la dificultad

380
00:16:14,000 --> 00:16:15,000
en os centros educativos.

381
00:16:15,000 --> 00:16:16,000
Una dificultad

382
00:16:16,000 --> 00:16:17,000
que non está relacionada

383
00:16:17,000 --> 00:16:18,000
en este caso

384
00:16:18,000 --> 00:16:19,000
con a dificultad académica,

385
00:16:19,000 --> 00:16:20,000
con os problemas académicos,

386
00:16:20,000 --> 00:16:21,000
con os problemas de rendimiento,

387
00:16:21,000 --> 00:16:22,000
sino que está relacionada

388
00:16:22,000 --> 00:16:23,000
con problemas

389
00:16:23,000 --> 00:16:24,000
graves,

390
00:16:24,000 --> 00:16:25,000
importantes

391
00:16:25,000 --> 00:16:26,000
en el desarrollo emocional

392
00:16:26,000 --> 00:16:28,000
de nuestro alumnado.

393
00:16:28,000 --> 00:16:29,000
Negar esta realidad

394
00:16:29,000 --> 00:16:31,000
é un error

395
00:16:31,000 --> 00:16:34,000
e seguramente

396
00:16:34,000 --> 00:16:35,000
os centros educativos

397
00:16:35,000 --> 00:16:36,000
tengamos todos

398
00:16:36,000 --> 00:16:38,000
todos os derechos

399
00:16:38,000 --> 00:16:40,000
a seguir pedindo

400
00:16:40,000 --> 00:16:41,000
máis medios,

401
00:16:41,000 --> 00:16:42,000
máis recursos.

402
00:16:42,000 --> 00:16:43,000
Pero tamén é verdad

403
00:16:43,000 --> 00:16:44,000
que tenemos,

404
00:16:44,000 --> 00:16:45,000
contamos

405
00:16:45,000 --> 00:16:46,000
con moitos recursos

406
00:16:46,000 --> 00:16:47,000
no día a día

407
00:16:47,000 --> 00:16:48,000
e que están relacionados

408
00:16:48,000 --> 00:16:49,000
con a nosa capacidad

409
00:16:49,000 --> 00:16:50,000
para querer,

410
00:16:50,000 --> 00:16:51,000
para mostrar

411
00:16:51,000 --> 00:16:52,000
afecto,

412
00:16:52,000 --> 00:16:53,000
cariño,

413
00:16:53,000 --> 00:16:54,000
para saber mirar,

414
00:16:54,000 --> 00:16:55,000
para saber ler

415
00:16:55,000 --> 00:16:56,000
as necesidades,

416
00:16:56,000 --> 00:16:57,000
para saber preguntar

417
00:16:57,000 --> 00:16:58,000
e para saber compartir

418
00:16:58,000 --> 00:16:59,000
con os compañeros

419
00:16:59,000 --> 00:17:00,000
e com as compañeras

420
00:17:00,000 --> 00:17:01,000
as incertidumbres

421
00:17:01,000 --> 00:17:02,000
que tenemos

422
00:17:02,000 --> 00:17:03,000
ou o desasosiego

423
00:17:03,000 --> 00:17:04,000
que tenemos

424
00:17:04,000 --> 00:17:05,000
en relación

425
00:17:05,000 --> 00:17:06,000
con o comportamiento

426
00:17:06,000 --> 00:17:07,000
de algun alumno

427
00:17:07,000 --> 00:17:08,000
ou alguna alumna.

428
00:17:08,000 --> 00:17:10,000
Esto é un reto,

429
00:17:10,000 --> 00:17:11,000
isto non é futuro,

430
00:17:11,000 --> 00:17:12,000
isto é unha necesidade

431
00:17:12,000 --> 00:17:13,000
agora.

432
00:17:13,000 --> 00:17:16,000
E o que hemos aprendido

433
00:17:16,000 --> 00:17:19,000
en estes anos

434
00:17:19,000 --> 00:17:20,000
é fundamentalmente

435
00:17:20,000 --> 00:17:21,000
primeiro a respetar

436
00:17:21,000 --> 00:17:22,000
moito máis

437
00:17:22,000 --> 00:17:23,000
o profesorado

438
00:17:23,000 --> 00:17:24,000
no seu día a día,

439
00:17:24,000 --> 00:17:25,000
na sua acción cotidiana

440
00:17:25,000 --> 00:17:26,000
e sobre todo

441
00:17:26,000 --> 00:17:27,000
a escuchar

442
00:17:27,000 --> 00:17:28,000
aos alumnos

443
00:17:28,000 --> 00:17:29,000
e aos alumnos

444
00:17:29,000 --> 00:17:30,000
que han sufrido

445
00:17:30,000 --> 00:17:31,000
porque é moi habitual

446
00:17:31,000 --> 00:17:32,000
escucharles dizer

447
00:17:32,000 --> 00:17:34,000
que este ou aquel profesor

448
00:17:35,000 --> 00:17:36,000
ou profesora

449
00:17:36,000 --> 00:17:37,000
me salvou a vida.

450
00:17:37,000 --> 00:17:38,000
E estas son

451
00:17:38,000 --> 00:17:39,000
as cousas

452
00:17:39,000 --> 00:17:40,000
que te ponen

453
00:17:40,000 --> 00:17:41,000
a carne e a harina

454
00:17:41,000 --> 00:17:42,000
á veces,

455
00:17:42,000 --> 00:17:43,000
pero hai que dicirlas

456
00:17:43,000 --> 00:17:44,000
así alto e claro.

457
00:17:44,000 --> 00:17:45,000
O plan,

458
00:17:45,000 --> 00:17:46,000
además de actividades

459
00:17:46,000 --> 00:17:47,000
con alumnos

460
00:17:47,000 --> 00:17:48,000
e con alumnas

461
00:17:48,000 --> 00:17:49,000
que,

462
00:17:49,000 --> 00:17:50,000
como bien

463
00:17:50,000 --> 00:17:51,000
ha especificado Raquel,

464
00:17:51,000 --> 00:17:52,000
bueno,

465
00:17:52,000 --> 00:17:54,000
dibujan un itinerario

466
00:17:54,000 --> 00:17:55,000
de acciones

467
00:17:55,000 --> 00:17:56,000
moi interesantes,

468
00:17:56,000 --> 00:17:57,000
pero que van máis allá

469
00:17:57,000 --> 00:17:58,000
do que normalmente

470
00:17:58,000 --> 00:17:59,000
entendemos

471
00:17:59,000 --> 00:18:00,000
como actividades

472
00:18:00,000 --> 00:18:01,000
de desarrollo emocional,

473
00:18:01,000 --> 00:18:02,000
porque estas

474
00:18:02,000 --> 00:18:03,000
hablan del sufrimiento

475
00:18:03,000 --> 00:18:04,000
humano,

476
00:18:04,000 --> 00:18:05,000
hablan del estigma,

477
00:18:05,000 --> 00:18:07,000
hablan del daño emocional,

478
00:18:07,000 --> 00:18:09,000
hablan del dolor

479
00:18:09,000 --> 00:18:10,000
e hablan del papel

480
00:18:10,000 --> 00:18:11,000
que o resto

481
00:18:11,000 --> 00:18:12,000
das persoas

482
00:18:12,000 --> 00:18:13,000
neses contextos

483
00:18:13,000 --> 00:18:14,000
ten.

484
00:18:14,000 --> 00:18:15,000
E hablan tamén

485
00:18:15,000 --> 00:18:16,000
dos riscos

486
00:18:16,000 --> 00:18:17,000
asociados

487
00:18:17,000 --> 00:18:18,000
ao comportamento

488
00:18:18,000 --> 00:18:19,000
suicida.

489
00:18:19,000 --> 00:18:20,000
Tambén

490
00:18:20,000 --> 00:18:21,000
nos adentramos

491
00:18:21,000 --> 00:18:22,000
nese complexo

492
00:18:22,000 --> 00:18:23,000
mundo

493
00:18:23,000 --> 00:18:24,000
con alguna

494
00:18:24,000 --> 00:18:25,000
actividade

495
00:18:25,000 --> 00:18:26,000
que está

496
00:18:26,000 --> 00:18:27,000
planificada.

497
00:18:27,000 --> 00:18:28,000
Entre as actividades

498
00:18:28,000 --> 00:18:29,000
hemos hablado

499
00:18:29,000 --> 00:18:30,000
de las de los

500
00:18:30,000 --> 00:18:31,000
álbumes

501
00:18:31,000 --> 00:18:32,000
que son

502
00:18:32,000 --> 00:18:33,000
actividades

503
00:18:33,000 --> 00:18:34,000
de desarrollo

504
00:18:34,000 --> 00:18:35,000
emocional,

505
00:18:35,000 --> 00:18:36,000
actividades

506
00:18:36,000 --> 00:18:37,000
que se pueden hacer

507
00:18:37,000 --> 00:18:38,000
con las familias

508
00:18:38,000 --> 00:18:39,000
en el marco

509
00:18:39,000 --> 00:18:40,000
de la acción

510
00:18:40,000 --> 00:18:41,000
tutorial,

511
00:18:41,000 --> 00:18:42,000
por ejemplo,

512
00:18:42,000 --> 00:18:43,000
pero no solo,

513
00:18:43,000 --> 00:18:44,000
ou con el profesorado

514
00:18:44,000 --> 00:18:45,000
en el ámbito

515
00:18:45,000 --> 00:18:46,000
del trabajo

516
00:18:46,000 --> 00:18:47,000
en claustro,

517
00:18:47,000 --> 00:18:48,000
en el ámbito

518
00:18:48,000 --> 00:18:49,000
del trabajo

519
00:18:49,000 --> 00:18:50,000
en la reunión

520
00:18:50,000 --> 00:18:51,000
de tutores,

521
00:18:51,000 --> 00:18:52,000
etc.,

522
00:18:52,000 --> 00:18:53,000
etc.

523
00:18:53,000 --> 00:18:54,000
Tenemos

524
00:18:54,000 --> 00:18:55,000
muchas

525
00:18:55,000 --> 00:18:56,000
posibilidades,

526
00:18:56,000 --> 00:18:57,000
pero lo que

527
00:18:57,000 --> 00:18:58,000
sabemos

528
00:18:58,000 --> 00:18:59,000
es que en el momento

529
00:18:59,000 --> 00:19:00,000
en que empiezas

530
00:19:00,000 --> 00:19:01,000
a hacer

531
00:19:01,000 --> 00:19:02,000
este proyecto,

532
00:19:02,000 --> 00:19:03,000
en estos

533
00:19:03,000 --> 00:19:04,000
contenidos

534
00:19:04,000 --> 00:19:05,000
de los que

535
00:19:05,000 --> 00:19:06,000
estamos hablando,

536
00:19:06,000 --> 00:19:07,000
logramos

537
00:19:07,000 --> 00:19:08,000
unos beneficios

538
00:19:08,000 --> 00:19:09,000
que son expansivos

539
00:19:09,000 --> 00:19:10,000
y que son

540
00:19:10,000 --> 00:19:11,000
dificiles de medir

541
00:19:11,000 --> 00:19:12,000
y que agrandan

542
00:19:12,000 --> 00:19:13,000
y engrandecen

543
00:19:13,000 --> 00:19:14,000
el corazón

544
00:19:14,000 --> 00:19:15,000
de la escuela.

545
00:19:15,000 --> 00:19:16,000
A partir

546
00:19:16,000 --> 00:19:17,000
de ahí

547
00:19:17,000 --> 00:19:18,000
quedan

548
00:19:18,000 --> 00:19:19,000
dos fases

549
00:19:19,000 --> 00:19:20,000
que a veces

550
00:19:20,000 --> 00:19:21,000
quedan

551
00:19:21,000 --> 00:19:22,000
un tanto

552
00:19:22,000 --> 00:19:23,000
arrinconadas,

553
00:19:23,000 --> 00:19:24,000
pensando

554
00:19:24,000 --> 00:19:25,000
en esta idea

555
00:19:25,000 --> 00:19:26,000
del activismo

556
00:19:26,000 --> 00:19:27,000
que lo que

557
00:19:27,000 --> 00:19:28,000
tengo que hacer

558
00:19:28,000 --> 00:19:29,000
es hacer,

559
00:19:29,000 --> 00:19:30,000
hacer,

560
00:19:30,000 --> 00:19:31,000
hacer.

561
00:19:31,000 --> 00:19:32,000
No estaremos

562
00:19:32,000 --> 00:19:33,000
cerrando

563
00:19:33,000 --> 00:19:34,000
bien

564
00:19:34,000 --> 00:19:35,000
y todavía

565
00:19:35,000 --> 00:19:36,000
quedará

566
00:19:36,000 --> 00:19:37,000
una fase.

567
00:19:37,000 --> 00:19:38,000
No estaremos

568
00:19:38,000 --> 00:19:39,000
cerrando bien

569
00:19:39,000 --> 00:19:40,000
el proceso.