Activa JavaScript para disfrutar de los vídeos de la Mediateca.
Nuestro lugar en el Universo
Ajuste de pantallaEl ajuste de pantalla se aprecia al ver el vídeo en pantalla completa. Elige la presentación que más te guste:
Conferencia impartida por el Doctor D. Ignacio Sevilla en el IES MARQUES DE SANTILLANA EL 31 DE ENERO DE 2019 - CENTRO STEM, ERASMUS +, CENTRO BILINGÜE
O que é o espacio?
00:00:06
O recorrido
00:00:09
Somos parte do espacio
00:00:10
Eu nunca estive en unha biblioteca como moitos sabéis
00:00:11
Estamos en unha materia como todos sabéis
00:00:13
E a materia de ahora
00:00:15
Ignacio, por lo cual, por estar relacionado
00:00:17
Ignacio é un investigador
00:00:20
Porque vemos la teoría
00:00:30
La tele, esta cosa
00:00:32
A televisión sempre la pasa a la falsa un pouco
00:00:33
Ele é un investigador recantigoso de verdad
00:00:35
Con lo cual, tenéis ocasión ahora
00:00:38
En 10 días, unho dos grupos de la relación de BDT
00:00:39
De astrobiología, de linta tamén
00:00:42
diferentes campos
00:00:44
a todos es un algo en común
00:00:47
como a todos los científicos
00:00:49
la inquietud por saber de donde venimos
00:00:50
como ha sido, a donde vamos, este tipo de cosas
00:00:53
pues muchas gracias Ignacio
00:00:54
y desde todo por esto
00:00:57
aunque no voy a poder parsear mucho lo de mi canción
00:00:58
porque me parezco muy fabuloso
00:01:00
bueno
00:01:02
muchas gracias
00:01:03
muchas gracias
00:01:07
a todos por la invitación
00:01:09
E por venir, aunque non queda parte
00:01:12
Si, si
00:01:16
Se podo apagar?
00:01:25
Se podo apagar a luz esta?
00:01:27
Si, si
00:01:28
Como enseño muchas transparencias oscuras
00:01:29
No podo pasar nada seno a ver
00:01:32
Mientras tanto
00:01:35
A charla de lo que
00:01:40
A charla de lo que trata
00:01:43
Lo llamamos posición del universo
00:01:46
Que es un sistema original
00:01:48
e depois resulta que
00:01:49
cando o coloco
00:01:52
e o busco en Google
00:01:53
se pode apagar?
00:01:55
bueno, creando unha original este nome
00:02:06
e depois resulta que hai un programa en el calendario
00:02:08
que se chama así, un montón de salas en o nosso sitio
00:02:10
é bastante representativo
00:02:12
do que queramos que era Manoel
00:02:14
e non só do nosso sitio
00:02:16
como un lugar geográfico
00:02:17
dentro do universo
00:02:19
sino tamén quero falar
00:02:20
do nosso sitio no universo
00:02:22
na dimensión do tempo
00:02:24
é dicir, que momento
00:02:26
temos nosa vida no universo
00:02:28
e tamén queria chamarnos a atención
00:02:29
ao hecho de que
00:02:32
tampouco
00:02:35
realmente do que estamos
00:02:36
eixos nosa
00:02:38
como é
00:02:38
a nosa composición
00:02:44
con respecto ao resto do universo
00:02:45
es decir, nuestro sitio en el universo
00:02:46
es de tres perspectivas distintas
00:02:48
entonces, en esta primera transparencia
00:02:50
tenemos
00:02:52
digamos el selfie
00:02:54
más espectacular
00:03:01
que ha hecho
00:03:03
la humanidad
00:03:03
entonces fue tomado desde Neptuno
00:03:06
entonces el
00:03:08
jefe de misión de una misión que se llama Goya
00:03:10
que tenía como objetivo
00:03:12
explorar los planetas exteriores
00:03:15
se le ocurrió ya cuando había mirado
00:03:17
de todos los planetas hasta Neptuno
00:03:18
de que, bueno, vamos a dar la vuelta
00:03:19
e vamos a tomar unha foto de la Tierra.
00:03:20
Non sei se está a la altura ou se a la distancia.
00:03:22
Visto ya?
00:03:23
Ya, ¿no la veis?
00:03:25
Si bien, si, está estupendo, gracias.
00:03:39
E dice esta reflexión que me parecía
00:03:44
muy bonita e muy interesante,
00:03:46
que yo creo que también
00:03:48
que hubo la chavala esta.
00:03:49
La Tierra, 6.000 millones de kilómetros
00:03:50
desde el 1.
00:03:52
Todos los seres humanos que han existido,
00:03:53
alegrías, sufrimientos,
00:03:55
miles de religiones, ideologías
00:03:57
y doctrinas económicas,
00:03:58
cada rey, cada campesino,
00:04:00
Cada líder supremo, cada héroe, cada cobarde
00:04:01
Toda a historia de nosa especie
00:04:03
Ha ocurrido aquí
00:04:05
En unha nota de polvos
00:04:06
Escribida en un rayo de sol
00:04:08
Todo o que nos conocemos
00:04:09
Toda a gigantesca historia
00:04:12
De la humanidad, de su riqueza
00:04:14
Cosas que nos parecen importantísimas
00:04:16
Cosas que nos parecen lúneas
00:04:19
Todo ha ocurrido en esa parrería
00:04:20
En medio de Argentina
00:04:22
Por un lado, nos humilla un pouco
00:04:23
De los cuales que ahora no somos nada
00:04:27
Estamos perdidos
00:04:28
que tiene sentido, tiene todo, pero
00:04:29
lo que os quero por contra mostraros
00:04:31
en esta chamba es lo increíble
00:04:34
que es que unas hormiguitas que viven
00:04:36
ahí han conseguido
00:04:38
averiguar acerca del universo vastísimo
00:04:40
que nos rodea, y eso es lo verdaderamente
00:04:42
extraordinario, no que seamos una monta de cuerpos
00:04:44
sino todo lo que hemos averiguado
00:04:46
del universo desde ahí
00:04:48
unas pequeñas combinaciones de átomos ahí
00:04:49
el enorme esfuerzo
00:04:52
que han hecho para
00:04:54
averiguar sobre todo lo que nos rodea
00:04:55
Entón, é unha foto, é unha mezcla de varias fotos, tomadas desde unha exocente que se chama Calla,
00:04:58
que está dando vueltas ao redor da sierra, e o que face é un mapa moi profundo das estrellas que nos rodean.
00:05:18
E isto é a Vía Láctea, que é a galaxia, digamos, que é a que habita.
00:05:23
Isto, se vos vais pasado a la sierra, isto non volverá a vos a ver,
00:05:28
o pasado da sierra, a lo mejor,
00:05:31
en a noite así, oscurita, sin luna ni nada,
00:05:33
veis unha
00:05:35
saco de piezas alivio, que parecen como nubes,
00:05:36
pero, como que ocupan con el cielo.
00:05:40
É bastante espectacular, sobre todo
00:05:43
se é a noite como oscura,
00:05:44
e se coxéis unhos perifáticos,
00:05:46
veis que están hechos como lo que,
00:05:48
con muchísimas estrellitas chiquititas,
00:05:49
traes a impresión de como que é
00:05:51
eso, que se le llamaba
00:05:53
un perifático.
00:05:55
Entón, isto é, un pouco,
00:06:05
con as perspectivas,
00:06:07
E isto é un pouco, se lo viéramos desde fora
00:06:08
Estaríamos en un puntito aquí
00:06:14
Virando hacia dentro
00:06:16
Evidentemente, esta é a nosa galaxia
00:06:17
Por esta foto, non nos faltaría
00:06:19
Moito tempo para poderla hacer
00:06:21
Pero, nosa, se viráramos para dentro
00:06:23
Veríamos a foto
00:06:26
Ahora bien, hace tan solo
00:06:27
Cien anos
00:06:30
Se pensaba que todo isto
00:06:32
Era todo o que había
00:06:34
Era todo luminoso
00:06:36
es decir, las estrellas que nos rodeaban
00:06:38
habían estado ahí siempre
00:06:41
y siempre estarían
00:06:42
y no había nada más
00:06:43
es decir, todo lo que nos rodeaba
00:06:46
era una especie de
00:06:50
exquietud eterna
00:06:51
donde estaban colocadas las estrellas
00:06:52
quizás con otros mundos o no
00:06:54
pero, y eso daba para el pasado
00:06:55
de hace 100 años
00:06:58
o sea, que es bastante increíble
00:06:58
como ha evolucionado
00:07:05
nuestra percepción de donde vivimos
00:07:06
en tan solo
00:07:08
en unha minúscula
00:07:08
de nuestra historia
00:07:10
de tal manera
00:07:12
en aquella época
00:07:14
cunha tenías un telescopio
00:07:14
o principal que era
00:07:16
un inciso
00:07:17
e é que nosotros
00:07:18
cando trabajamos
00:07:19
o astrónomo clásico
00:07:20
digamos
00:07:22
cando trabaja
00:07:22
a veces se hace a foto
00:07:24
ponendo o ojo
00:07:25
en el objetivo
00:07:26
pero eso
00:07:27
non lo hace nadie
00:07:27
se habéis hecho
00:07:28
algo de astronomía
00:07:31
ficcionada
00:07:32
ou se os habéis ido
00:07:32
a un evento
00:07:33
destos de
00:07:34
vamos a tirar
00:07:34
nunca vais a ver
00:07:35
as galaxias
00:07:36
esa que os habéis visto antes
00:07:37
pois moi grande que sea o telescópio
00:07:40
porque o noso ozo para mirar
00:07:41
cosas difusas como galaxias
00:07:43
como estrellas miléniles
00:07:45
non vale para nada
00:07:47
pois moi grande que sea o telescópio
00:07:48
porque os botones de luz
00:07:50
desde que chegan ao fondo do ozo
00:07:52
o cerebro recoge a información
00:07:55
e en seguida se olvida d'eixo
00:07:58
entón non podemos o que se chama
00:07:59
integrar
00:08:01
a suma de todos esos botones
00:08:02
de toda esa luz
00:08:08
para poder tener esas imágenes espectaculares
00:08:09
que habéis visto en
00:08:12
en la galaxia
00:08:13
en España
00:08:16
eso solo se puede hacer
00:08:16
poniendo instrumentos en el telescopio
00:08:18
detectores
00:08:21
antiguamente, hasta hace poco, hace 20 años
00:08:22
se hacían poniendo cámaras de fotos
00:08:25
como esta imagen
00:08:28
que debe tener unos 100 años
00:08:29
en la cámara de fotos tú dejas
00:08:30
la película
00:08:32
expones durante mucho tiempo, minutos, horas
00:08:34
e digamos que esa luz va
00:08:38
creando
00:08:40
unha excitación en a película
00:08:42
que se va convertindo en un esmalte
00:08:44
non se olvida, sempre va acumulando
00:08:46
acumulando e por iso podemos ver
00:08:48
estas galaxias, estas nebulosidades
00:08:50
como le llamaban entonces, tan difusas
00:08:52
isto é moi difícil de ver con el rollo
00:08:54
o sea que o del astral va mirando
00:08:56
por este sol para
00:08:58
entonces entre
00:08:59
as estrellas normales se vean como unha especie
00:09:05
de manchita que veis por aquí
00:09:08
que non se sabía moi bien o que era
00:09:09
entón, aquí se me ocurrió
00:09:13
que en vez de poner unha cámara de fotos
00:09:16
se llama un espectrógrafo
00:09:18
entón, se unha observa
00:09:20
un espectrógrafo o que face
00:09:22
é descomponer
00:09:24
a luz blanca que viene das estrelas
00:09:25
descomponerle os seus colores
00:09:28
para ver un pouco qual é
00:09:29
o que ocorre é que se unha observa
00:09:30
con moito detalle
00:09:37
o espectrógrafo, por exemplo, da luz do Sol
00:09:38
unha podrá ver que neste arcoíris
00:09:41
hai unha serie de rayitas
00:09:43
que se corresponden
00:09:44
aos elementos químicos
00:09:46
de la luz
00:09:48
que prácticamente a bruxa manestra
00:09:50
son os estados de excitación dos elementos químicos
00:09:52
que componen
00:09:54
esa estrella que estamos observando
00:09:56
de hecho esta é a única manera
00:09:57
que tenemos de saber
00:10:00
de que están hechas as cousas que hai no universo
00:10:01
se os fijáis, o único que obtenemos do universo é
00:10:04
luz que tiene
00:10:06
unha suposición que é tan vieja
00:10:07
como sabemos de se está hecho de hidrógeno
00:10:09
ou de algo completamente distinto
00:10:12
que reconocemos
00:10:14
e é porque estas rayitas
00:10:15
as comparamos con
00:10:17
a luz que proviene
00:10:18
esta rayita
00:10:20
a comparamos con a luz que viene
00:10:24
de un gas
00:10:25
de distintos gases que podamos
00:10:28
tener en o laboratorio
00:10:29
e podemos ir identificando
00:10:30
a roza del sol que contiene hierro
00:10:32
contiene escandio, sodio,
00:10:35
hidrógeno, helio
00:10:37
a cosa é que mirando a luz do sol e das estrelas
00:10:38
prácticamente todas serán moi parecidas
00:10:41
a unha seña máis de unha cosa, máis de outra
00:10:44
pero cando mirábamos as nebulosas
00:10:45
veíamos que todas estas rayitas
00:10:47
estaban desplazadas ás altas
00:10:50
é dicir, estaban en seu sitio
00:10:52
pero como se estuvieran
00:10:54
en o sitio equivocado
00:10:55
do espectro do que é a colina
00:10:57
entón, o que unho se viu
00:11:00
o que este astrónomo se viu
00:11:03
e que é o que a vista de Slyker
00:11:06
é que as nebulosas
00:11:07
a partir desta observación
00:11:09
parecen estar alejándose de nosos
00:11:10
E isto por que é?
00:11:12
Explico a través do fenómeno que se chama o efecto Doppler
00:11:14
O efecto Doppler o habéis escuchado con o sonido
00:11:16
Todos os días, cando pasa o coche ao lado vostro
00:11:18
A frecuencia vai cambiando na grave
00:11:21
E o sonido do motor
00:11:23
Nunca o escucháis se estáis desmontados no coche
00:11:28
Só se estáis parados
00:11:30
Con respecto a ese coche que se acerca e se aleja
00:11:31
Pois, con a luz pasa exactamente o mesmo
00:11:33
Unha cosa que se acerca a nosa
00:11:36
Aunque non pareça mentira
00:11:38
É máis azul que cando se aleja
00:11:40
É a mesma cosa que é máis roxa
00:11:42
o que pasa é que iso nunca nos damos cuenta
00:11:44
porque a velocidade que nos movemos
00:11:46
aquí na Terra
00:11:48
é imposible de percibir
00:11:49
só o podes percibir se se está movendo
00:11:52
a unha velocidade moi significativa
00:11:54
o sea, moi alta
00:11:56
significativamente cercana a la Luna
00:11:57
entón, o que se deu cuenta é que
00:11:59
estas galaxias, ao estar todo
00:12:02
desplazado á roxo, é que se estaban
00:12:04
alejando de nosa unha identidade enorme
00:12:06
todas estas negrosas
00:12:08
pero non tenía maneira
00:12:10
de medir esta distancia
00:12:12
As distancias a esas objetos
00:12:14
Já por aquí na época
00:12:15
Había un centro de escenarios de Merck
00:12:18
Que por entonces
00:12:20
En paralelo
00:12:21
Este era un observador
00:12:24
E este señor era un teórico
00:12:26
Estaba trabajando
00:12:29
Con unhas ecuaciones que un señor se llamaba Albert Einstein
00:12:30
Que estudou
00:12:33
Sobre como funcionaba
00:12:34
La gravedad en el universo
00:12:36
E el dedujo que según as ecuaciones
00:12:37
Estas que había hecho Einstein
00:12:41
El universo solo podía estar haciendo
00:12:42
Una de dos cosas
00:12:44
Os estaba alejando, os estaba expandiendo, os estaba contraendo
00:12:45
Pero isto é un pouco, digamos, un poquito en paralelo a lo que te digo
00:12:51
Por cierto, isto, o que esto proposta aquí é unha costal
00:12:54
Esta costal era unha especie de equivalente
00:13:00
De unha costal que tenía a la que era
00:13:07
O sea, que cuando esto estaba haciendo su descubrimiento
00:13:10
Ahora, cuando alguien descubre algo,
00:13:12
lo pone inmediatamente
00:13:14
en una serie de bases de datos
00:13:16
de artículos o descubrimientos en Internet
00:13:18
y al día siguiente todos lo sabemos.
00:13:20
Pero en aquella época,
00:13:22
a veces uno descubría algo que no se sabía
00:13:24
hasta que publicaba el artículo en una revista
00:13:26
un año después
00:13:28
y a ver si este señor estaba suscrito a esa revista.
00:13:30
Entonces, resulta que este señor
00:13:33
era belga,
00:13:35
estaba de viaje en Estados Unidos
00:13:38
e se enterou de un café ou o que sea
00:13:40
porque había destruído este outro
00:13:43
porque había un montón de cosas alejadas de nosotros
00:13:44
entón, o que ele fez para quedar con ele
00:13:47
na ausencia, como os digo, de WhatsApp
00:13:50
e de Facebook
00:13:51
o que ele fez foi escribirle unha postal
00:13:52
para falar deste descubrimiento
00:13:55
para, mentre viajaba
00:13:57
a un centro de investigación, quedar con ele
00:13:59
en unha estación de tren
00:14:01
entón, digamos que esta era a maneira
00:14:03
un pouco dos científicos de interactuar
00:14:05
en aquella época, que agora
00:14:06
gracias a, digamos,
00:14:07
el que priméu,
00:14:10
básicamente,
00:14:11
nos damos muchísima más facilidad
00:14:12
para que los dos crímenes
00:14:14
se produzcan de una manera mucho más
00:14:15
rápida.
00:14:18
Ahora vuelvo a ver con este señor.
00:14:21
Luego, por otro lado,
00:14:24
nos habíamos quedado con la cosa del amistad.
00:14:25
Esto de aquí es una foto
00:14:29
de las computadoras de Harvard.
00:14:30
No está equivocada
00:14:31
el principio de efecto.
00:14:34
En aquella época
00:14:36
evidentemente no había ordenadores.
00:14:37
entonces había astrónomos
00:14:39
que decían
00:14:40
bueno, quiero observar esto porque tengo que hacer este artículo
00:14:44
y tal, y entonces se le llamaba a Harvard
00:14:47
una vez que tenía todos los datos
00:14:48
para que todos los logaritmos
00:14:51
y los cálculos pesados
00:14:53
pues lo realizaran estas mujeres
00:14:54
y esencialmente lo que hacían era coger
00:14:56
todas las observaciones
00:14:58
reducir los datos
00:15:01
calcular los logaritmos, que no había calculadoras
00:15:02
y hacer las derivadas
00:15:05
etcétera, pues digamos
00:15:07
obtener todos os resultados científicos
00:15:08
para que logo os astrónomos
00:15:10
os miraran e dijeran
00:15:12
vale, tal, será por isto e lo criticaran
00:15:13
logo ao final, no artículo científico
00:15:16
nunca había reconocimiento a estas mujeres
00:15:18
e a institución de Harvard por poner
00:15:20
sus infraestructuras a disposición
00:15:22
futuramente, pues,
00:15:24
moitas destas cousas, pois, han sido superadas
00:15:26
hoxe en día, non?
00:15:28
pero todavía quedan algúnas remuneradas
00:15:30
pero, aun así, en aquella época
00:15:31
esta mujer en concreto, Julieta Levy
00:15:34
a base de mirar tanto e tanto
00:15:37
estes datos de tantos e tantos astrónomos
00:15:38
se le oculta o seguinte
00:15:41
é destacable señalar que hai
00:15:43
unhas estrellas variables
00:15:44
que cuanto máis brillantes son
00:15:46
o seu período
00:15:48
é máis largo
00:15:51
é a dizer, eran estrellas que cambiaban de brillo
00:15:52
e quanto máis brillantes eran
00:15:54
máis tardaban en ir
00:15:57
cambiando de estrellas
00:15:59
e a que teña que ver isto con todo o que se estaba contando?
00:16:00
pois que resulta que gracias a esta relación
00:16:02
tu podías mirar unha estrella que estaba moi lejos
00:16:05
e como sabías o seu brilho
00:16:08
perdón, como sabías o seu período
00:16:10
podías ver a que velocidade
00:16:12
estaba cambiando de brilho
00:16:14
podías ver cuanto brillaba
00:16:16
e grazas a iso podías medir a distancia
00:16:18
hasta ese objeto
00:16:20
porque cando sabes
00:16:21
cando brilla, ou seja, se sabes cando brilla
00:16:24
unha bombilla de 40W
00:16:25
se ves máis ou menos como é de brillante
00:16:27
que está un tanto
00:16:30
máis débil que onde está aquí
00:16:32
podes calcular a distancia
00:16:34
podes calcular a distancia de un coche
00:16:35
que te va a atropellar ou non
00:16:37
porque sabe máis ou menos
00:16:39
o quanto brilha o sofá
00:16:40
pois aquí o mesmo
00:16:41
podes calcular
00:16:42
podes ver
00:16:43
qual é o período
00:16:45
desa fombillas
00:16:46
e grazas a ese período
00:16:48
dices
00:16:51
ah vale, pois é de 40 vatios
00:16:52
polo cual já podes deducir a distancia
00:16:54
hasta onde está esa estrella
00:16:56
entón agora temos
00:16:59
a capacidade
00:17:00
se encontramos estrelas deste tipo
00:17:02
en aquellas nebulosas
00:17:03
podemos saber a que instante está
00:17:05
vale?
00:17:07
entonces
00:17:16
aquí vemos la foto del señor Estelco
00:17:16
además para la prensa
00:17:19
este no son todos los descubrimientos que hizo
00:17:21
pero lo sigo así
00:17:22
un astrónomo famoso
00:17:23
que fue Edwin Hubble
00:17:25
y fue famoso por lo siguiente
00:17:27
porque buscó todas estas nebulosas
00:17:28
en la estreita
00:17:30
midió ese desplazamiento al rojo
00:17:31
que os dije
00:17:33
lo que hizo Slater
00:17:34
buscou este tipo de estrellas especiales
00:17:38
en las nebulosas
00:17:41
que hizo de Friedrich Alemi
00:17:42
e hace lo que hacen todos los científicos
00:17:44
cuando tienen las cosas del mismo objeto
00:17:46
que es hacer una gráfica
00:17:47
entonces él hizo esta gráfica
00:17:50
que es una de las gráficas más famosas
00:17:52
de la cosmología porque de esto se deduce
00:17:54
que el universo está en expansión
00:17:56
por un lado
00:17:59
pintó la distancia
00:18:00
y por otro lado
00:18:02
pintó la distancia que no puedes deducir
00:18:03
por o cambio de brillo,
00:18:06
e, por outro lado,
00:18:08
a velocidade a que se alejaba.
00:18:10
Se deduce que isto
00:18:13
provoca a expansión do universo
00:18:14
porque,
00:18:16
cuanto máis lejos estaba o objeto,
00:18:17
a maior velocidade se estaba alejando.
00:18:20
E isto
00:18:24
os vou ensñar en un xili.
00:18:24
E, por certo,
00:18:28
a expansión do universo
00:18:29
é o que vos dísteis,
00:18:30
hasta que nos juntaron
00:18:30
os patos, non podían.
00:18:32
Agora,
00:18:35
aquí hay varios similes
00:18:36
algunos un poco más afortunados que otros
00:18:38
pero aquí probablemente hemos desayunado un poco
00:18:40
hay veces que doy la charla hasta la una
00:18:41
y no es la mejor idea
00:18:44
entonces, la cosa es
00:18:46
bueno, que tiene que ver lo de las distancias
00:18:48
y la velocidad, imaginaos
00:18:50
que el universo está reducido a un globo
00:18:52
a una bola
00:18:54
y la galaxia vecina está a un centímetro
00:18:57
hay otra galaxia que está un poquito más lejos
00:19:03
que está a dos centímetros, imaginaos que hinchamos ese globo
00:19:05
la que está a un centímetro
00:19:08
pasa 2, pero a que está 2 pasa 4
00:19:09
está máis lejos, al inflarse o globo
00:19:11
digamos, o espacio en plenillas se multiplica en cada caso
00:19:13
o que está máis cerca
00:19:16
se ha alejado de nosotros a unha velocidade
00:19:17
menor que a outra
00:19:20
de hecho, a la mitad
00:19:21
é justo o que hemos visto en esa gráfica
00:19:22
os objetos que están máis cerca
00:19:25
se expanden a unha velocidade, o que está máis lejos
00:19:27
a unha velocidad maior
00:19:30
e isto é a razón
00:19:31
por a que se deduce que
00:19:33
todas esas objetos, esas nebulosidades
00:19:35
que son outras galaxias como a nosa
00:19:37
se están alejando de nosotros
00:19:39
e portanto se está expandiendo
00:19:43
e todo pronto
00:19:44
tamén podría pensar, bueno, todo parte que se aleja
00:19:47
de nosotros, es decir, que eso significa
00:19:49
que estamos en el centro del universo de alguna manera
00:19:51
por eso tamén nos podemos atajar con este símbolo
00:19:52
se veis cuenta, todas estas galaxias
00:19:55
todos los alienígenas que llevan en nuestro
00:19:57
estas otras galaxias, van a ver
00:19:59
que el universo
00:20:01
o sea que las galaxias se están alejando todas
00:20:02
nadie
00:20:05
todo mundo va a pensar que están en el centro
00:20:06
E isto é unha foto
00:20:08
Digamos, a foto máis profunda
00:20:14
Que tenemos hoxe en día
00:20:19
De
00:20:20
O universo muyajano
00:20:22
Para que me ocupáis con esa foto
00:20:23
Que vos enseñáis
00:20:25
Que é un telescopio espacial
00:20:26
Que se llama Hubble, por cierto
00:20:29
E é a foto máis profunda que se ha hecho nunca
00:20:30
De un trocito do universo
00:20:33
Entón, nesta foto, casi todo o que hai
00:20:34
Son fotos de galaxias como a nosa
00:20:36
Vais ver formas raras
00:20:38
e todo o tipo de galaxias, vale?
00:20:39
entón, aquí hai
00:20:40
en un trocito, en un segundo do cielo
00:20:42
hai miles e miles e miles e miles de galaxias
00:20:44
como por el mundo, pero se multiplicas
00:20:46
iso por todo o cielo, resulta que
00:20:50
hai miles de millones
00:20:52
de galaxias que podemos observar
00:20:54
e cada unha, que mil millones de estrellas
00:20:56
imaginaos
00:20:58
o raro seria que nosotros fuéramos
00:21:00
isto é un pouco, hai unha tangente
00:21:02
o raro seria que nosotros fuéramos os únicos
00:21:03
digamos, seres inteligentes
00:21:06
que habitamos este universo
00:21:09
de un movimiento extraordinario
00:21:10
que solo en la Tierra
00:21:12
toda esta inmensidad
00:21:13
la cosa es que nos podamos comunicar
00:21:14
a una vez
00:21:19
como sea de que estemos solos en el universo
00:21:19
y la política casi
00:21:22
ahora bien
00:21:23
todos están
00:21:28
alejando, o sea hablando un poquito de
00:21:29
cual es un poco nuestro sitio en el universo
00:21:32
somos una galaxia entre miles de millones
00:21:35
un universo en expansión
00:21:37
o único, o primeiro que pode pensar
00:21:39
bueno, está todo expandiéndose
00:21:41
entón, o que ocorreu no passado?
00:21:43
estaba todo moito máis junto, non?
00:21:45
e isto é o que chegou durante o siglo passado
00:21:47
a ir desarrollando unha teoría
00:21:50
que moitos conocéis, e como a teoría
00:21:51
do Big Bang
00:21:53
esencialmente o que dice é que no pasado
00:21:54
todo estuvo moi apretado
00:21:57
e un sistema moi pequeno
00:21:59
a unha temperatura enorme
00:22:00
non dice que ese foi o principio do universo
00:22:01
que ese foi un error bastante frecuente
00:22:05
Solo podemos hablar
00:22:07
De lo que podemos explicar
00:22:08
Con la física
00:22:09
Y lo que dice es
00:22:10
Que todo estuvo muy apretado
00:22:11
Y podemos explicar
00:22:13
Toda la física que ocurrió
00:22:14
En un momento en el pasado
00:22:15
Hace unos 13.000 millones de años
00:22:17
Y que después todo empezó a expasitarse
00:22:19
Pero no dice nada
00:22:22
De lo que ocurrió antes
00:22:24
Si hubo un antes
00:22:25
O que es exactamente
00:22:26
Lo que hizo que no se usara
00:22:28
Entonces, si gustáis
00:22:29
Big Bang
00:22:33
Este es el que se ve esencialmente
00:22:35
É unha marca de reloj
00:22:39
E entón sale unha foto como esta
00:22:44
Que unha encaba
00:22:50
Digamos que esta é a representación
00:22:52
Creo que tamén nos agrada esa idea
00:22:54
De que cando falamos de picar
00:22:56
Non falamos de un punto que pica en a nada
00:22:58
Explote, non?
00:23:01
Sino que realmente o espacio e o tempo
00:23:03
Comezan
00:23:05
Se pica
00:23:06
empiezan a tener
00:23:08
validez, tal como lo conocemos,
00:23:12
en ese instante.
00:23:14
No explota hacia afuera,
00:23:15
es que no hay un concepto de afuera,
00:23:16
porque todo el espacio es lo que habitamos ahora mismo,
00:23:19
lo que empezó con ese lugar.
00:23:22
¿De acuerdo?
00:23:24
Así que no lo imaginéis como un espacio,
00:23:25
sino el inicio del espacio y el tiempo
00:23:27
que tenemos, que conocemos ahora mismo.
00:23:30
Es un concepto completamente alivio
00:23:34
que está en nuestra cabeza.
00:23:35
Si os estou explicando
00:23:37
Non é porque
00:23:40
Tenho un conhecimento
00:23:41
Más profundo
00:23:42
Igual que a vosotros
00:23:43
Os pasa a mi
00:23:46
Non podemos abarcar
00:23:46
A idea de que non haya
00:23:49
En fuera
00:23:51
O que non haya
00:23:51
Tempo antes que iso
00:23:52
O único que podemos hacer
00:23:54
É explicar con matemáticas
00:23:56
Hasta ese momento
00:23:57
En que estaba todo muy comprimido
00:23:58
Pero simplemente
00:24:00
Al haceros a la idea
00:24:02
De que non estuviese
00:24:03
Unha inmensidad
00:24:04
E que explotara algo
00:24:05
Que fuera
00:24:06
o espacio e o tempo
00:24:06
empezaron a ser
00:24:08
entón, en ese sentido
00:24:08
já que os falamos do nosso sitio no universo
00:24:12
digamos, en términos espaciales
00:24:14
agora vamos a falar de
00:24:16
en que momento estamos na vida do universo
00:24:18
a razón por a que sabemos
00:24:20
a parte do espacio no universo
00:24:34
e esta foi a prova definitiva
00:24:36
é que se coxéis
00:24:38
todavía podemos ver
00:24:40
a luz
00:24:43
que ocorreu neste mismo ano
00:24:43
se coxéis unha tele antiga
00:24:46
de la de Youtube
00:24:48
é isto que conocéis, esta típica
00:24:49
de un canal web
00:24:52
entón, é só o internet
00:24:56
que é da antena, unha antena analógica
00:24:58
aí vén o guardería de todas partes, os móviles
00:25:00
que recontan o suelo, a señal
00:25:02
hai un poquito que vén de fora
00:25:03
e de fora tamén hai señal
00:25:05
da luna, da música
00:25:07
Pero hai un poquito que viene de moito máis allá.
00:25:09
Hai un poquito desta galería que estamos vendo aquí,
00:25:11
en un canal muerto,
00:25:13
que viene de máis allá de nuestro sistema solar,
00:25:15
de nuestra galaxia,
00:25:16
unha especie de radiación en radio,
00:25:17
en las ondas de radio,
00:25:19
que viene de todas partes.
00:25:20
E é esa radiación que non se pode explicar
00:25:23
durante moitos segundos que era.
00:25:26
É o eco, é a luz que houve no Big Bang
00:25:28
a principio dos tempos,
00:25:31
cando empezou a viajar,
00:25:32
como non viene de un sitio moi lejano,
00:25:34
é o desplazamento ao norte,
00:25:40
esa luz se ha hecho tan tan roja
00:25:41
de ser luz brillante
00:25:47
de color blanco, amarillo
00:25:48
de luz óptica, ultravioleta
00:25:50
se ha convertido en luz en ondas de radio
00:25:52
esas ondas de radio
00:25:55
de principio
00:25:57
de los tiempos del Big Bang
00:25:58
si ponéis un canacuerto de la televisión
00:26:01
lo podéis ver aquí
00:26:03
no es todo lo que hay aquí
00:26:04
pero un 1 o 2% de la luz que hay
00:26:06
para enseñar
00:26:08
se algún día venís con un domingo muerto
00:26:09
no tenéis claros a que hacer
00:26:11
en principio
00:26:12
respecto a
00:26:15
a lo que ocurrió
00:26:21
la ciencia no pode explicar
00:26:24
tienes que empezar a juntar
00:26:31
cosas como
00:26:35
la física de partículas con la gravedad
00:26:35
que todavía los equímetros no saben
00:26:38
entonces hay un momento justo al principio
00:26:39
o muy cerca del Big Bang
00:26:42
que nosotros no podemos explicar
00:26:43
pero un poco más adelante, fijaos
00:26:45
incluso a un millón de señales segundo
00:26:47
toda esta enerxía
00:26:49
se empieza a convertir en
00:26:52
os quarks, que son os componentes
00:26:53
dos botones
00:26:55
e dos electrones que nos componen a nosa
00:26:57
os electrones, as cuatro fuerzas
00:26:59
que han salido da natureza, todo ocorre
00:27:01
en esa millón de semanas de segundo
00:27:03
a imensa enerxía que hai en el vulcán
00:27:05
genera todos estes componentes
00:27:07
que hai na natureza hoxe en día
00:27:09
e iso, a física pode explicarle
00:27:10
unha parte de como
00:27:13
sucede ese fenómeno
00:27:15
máis adelante, empiezan a crearse
00:27:16
Esos quarks apuntan en el trotón
00:27:20
De lo que se llaman crotones e neutrones
00:27:21
Ocurre un fenómeno que se llama
00:27:23
La eliminación de partículas entre partículas
00:27:25
Como lo verán en ello
00:27:27
Y se empiezan a generar los primeros núcleos
00:27:27
De helio y de litio
00:27:32
Es hasta, en esos primeros momentos
00:27:34
Hasta los 20 minutos, digamos, todo el hidrógeno
00:27:36
Helio y litio dormidosos a crear
00:27:38
A partir de esta energía inmensa
00:27:39
Luego ya, pasando mucho más tiempo
00:27:41
Mucho después, ya 400.000 años
00:27:44
De aquí a esta foto
00:27:46
Esencialmente aparece
00:27:48
esta é unha foto
00:27:50
este é un mapa
00:27:51
desta luz que os dixe en ondas de radio
00:27:54
que nos lleva por
00:27:56
digamos que nesta época
00:27:58
esa luz se emite
00:28:02
se non hubiese habido ripam
00:28:04
esta luz non tendría por estar aí
00:28:10
foi a prova definitiva porque
00:28:11
alguén predijo a partir da teoría do ripam
00:28:14
que tendría que haber esa luz en ondas de radio
00:28:16
e uns ingenieros con unha antena
00:28:18
querían que era a guardería que tenía a antena
00:28:20
e non a podían evitar
00:28:22
porque apuntaban e apuntaban
00:28:23
e tenían esta
00:28:25
esta variación de vale
00:28:26
e se dieron a pensar
00:28:29
que era esta luz de ciclofíos
00:28:31
e aquí é que de outra maneira
00:28:33
se é un pouco máis gráfica de mostrarlo
00:28:35
segunda de enero
00:28:37
cubrió el Big Bang
00:28:38
fijaos que já en septiembre
00:28:39
o sistema solar e a Terra
00:28:42
já se había formado
00:28:44
e a historia da paridad
00:28:46
se centra nos últimos segundos
00:28:50
justo antes das luvas
00:28:51
desde os últimos 6.000 años
00:28:53
a historia da humanidade non se concentra
00:28:54
neses últimos instantes
00:28:56
e podemos ver que non hai unha historia
00:28:58
entón, fijaos que
00:29:00
apesar de que, bueno,
00:29:03
a historia do universo é amplísima
00:29:04
miles de millóns de anos
00:29:07
pero, en el fondo, é
00:29:08
por lo menos que é un universo relativamente joven
00:29:09
é a dizer, que já incluso
00:29:13
cando llevaba a vida
00:29:15
de só uns pocos miles de millóns de anos
00:29:16
é unha barbaridade
00:29:19
pero en cuanto hubo ocasión
00:29:22
ya se pudieron formar las primeras estrellas
00:29:24
y enseguida se formó la Tierra y la Tierra
00:29:26
yo aquí se preparan
00:29:28
muchas gracias, que ya hay un 1 de noviembre
00:29:32
después de esto
00:29:34
digamos que os he hablado entonces
00:29:42
de cual es
00:29:46
nuestro sitio en el universo espacialmente
00:29:47
temporalmente
00:29:50
os he dado sin compito esa idea
00:29:51
y ahora por último quería hablaros
00:29:53
de cual es nuestro sitio en el universo
00:29:55
en términos de lo que estamos
00:29:57
de lo que estamos hechos
00:29:59
Entón, todos estes átomos
00:30:00
O helio, o hidrógeno, o litio
00:30:03
E todos os elementos máis pesados
00:30:08
Que, por certo, se forman normalmente en esta charla
00:30:10
Pero tamén é moi bonito
00:30:14
Onde vienen todos os demás elementos máis pesados
00:30:15
A que se dice que é o hidrógeno, o hidrógeno se forma hasta o litio
00:30:23
Todos os demás elementos pesados se forman en el corazón de las estrellas
00:30:25
O sea, todo o que nos compone, en algún momento
00:30:30
estuvo en el corazón de unha estrella gigantesca
00:30:32
que explotou
00:30:35
e esto aquí digamos todo el carbón y el oxígeno
00:30:36
pero nosotros mismos, no es un web
00:30:38
que venimos de las estrellas
00:30:39
o sea, esto es pura ciencia
00:30:41
la única manera de que el carbón o nitrógeno
00:30:43
oxígeno que nos compone
00:30:45
haya llegado hasta nosotros
00:30:46
es porque se ha cocinado en el interior de una estrella gigantesca
00:30:48
a miles de años desde aquí
00:30:51
entonces, toda esta materia
00:30:54
si volvíamos al movimiento de
00:30:57
las galaxias
00:30:59
de como están rotando unhas alrededor de outras
00:31:01
como se mueven
00:31:03
e demas
00:31:05
nos hemos dado cuenta
00:31:06
que o movimento general
00:31:07
que tiene o universo
00:31:10
non se pode explicar
00:31:11
só con a materia
00:31:15
que observamos en forma de mundos
00:31:17
en forma de galaxias, de planetas e demas
00:31:18
que só componen
00:31:20
4,5% de todo o que necesitaría
00:31:22
entón
00:31:25
hace 50 anos
00:31:26
se deu cuenta
00:31:28
de que as galaxias
00:31:30
rotaban
00:31:32
de unha manera o tanto que corían
00:31:33
rotaban de maneira que
00:31:36
giraban
00:31:38
moito máis rápido
00:31:40
do que deverían rotar contando as estrellas
00:31:41
que ten, é como se viera
00:31:44
moito máis materia do que podemos
00:31:46
observar
00:31:48
e isto é unha cosa que tamén se ve
00:31:49
en esta outra foto
00:31:54
aquí veis un montón de galaxias
00:31:55
estamos usando un cubo de galaxias
00:31:58
e veis tamén aquí unha galería
00:32:00
esta galería azul
00:32:02
en realidad eso é unha única galaxia
00:32:03
unha única galaxia que está detrás de todas ellas
00:32:05
que non se ve
00:32:08
que por un efecto que tamén predijo Einstein
00:32:09
que se chamaba lente gravitacional
00:32:11
ha hecho que a luz
00:32:13
que se iba a ir, digamos
00:32:16
a luz de esa galaxia que está por aí detrás
00:32:17
se iba a marchar e nunca la íbamos a ver
00:32:19
pero toda esta cantidad de masa
00:32:22
que se atresca
00:32:24
ha hecho como un efecto lente
00:32:25
ha hecho que esa luz
00:32:27
digamos, se converja
00:32:27
ás nosas, vale?
00:32:30
como cando pasas así, isto se pode ver con un vaso
00:32:32
cando ves, agora é o pulo do vaso
00:32:36
que está aquí, que é a cosa detrás
00:32:38
e se forma a imaxe, o que é unha letra
00:32:39
pois isto tamén pasa con a própria gravedade
00:32:42
que é capaz de pular
00:32:45
dar unha luz que viaja á nosa
00:32:46
isto é o que se chama
00:32:49
efecto de lente gravitacional
00:32:50
sabemos que é unha única galaxia
00:32:52
porque á veces hemos visto que flota aquí unha cosa
00:32:55
ou se pasa aquí algo e lo vemos en todas as imaxes
00:32:56
y hemos mirado su espectro
00:32:59
y vemos que está compuesto todo lo mismo
00:33:01
entonces, contando
00:33:03
la masa necesaria
00:33:05
para crear este efecto
00:33:07
pues nos da un valor
00:33:09
si contamos cuanta masa hay
00:33:11
en todas estas galaxias, nos da otro valor
00:33:13
mucho más pequeño, es decir, una vez más
00:33:15
como descubrió Robert Arrubin
00:33:17
hay una cantidad enorme de materia
00:33:19
oscura, de materia invisible
00:33:21
que no vemos, que es casi un 22,5%
00:33:23
é moito máis da materia originária
00:33:28
é máis feita de algo
00:33:31
que non poden ser átomos
00:33:33
por outra serie de cousas que non é a que importar
00:33:34
é que teñe que saber máis que está feito
00:33:37
non está feito de planetas que non vemos
00:33:39
ou estrelas que simplemente son demasiado débiles
00:33:41
sino que está feito de un material desconocido
00:33:43
e iso é unha das cousas que
00:33:46
por cierto se están investigando
00:33:47
é que está hecho todo
00:33:48
de un universo excepcionalmente
00:33:50
que nosotros só somos unha pequena magia
00:33:52
e logo nos queda aquí
00:33:54
un diálogo de cocos
00:33:56
que esencialmente
00:33:57
vino de un descubrimiento
00:34:00
mucho más reciente
00:34:01
que hace tan solo 20 años
00:34:02
entonces
00:34:03
os he contado
00:34:04
que la expansión del universo
00:34:06
esencialmente
00:34:08
estaba apuntando
00:34:10
a que
00:34:11
hubo un momento
00:34:11
en el que todo estaba
00:34:15
muy detenido
00:34:16
muy afectado
00:34:17
vale
00:34:18
es decir
00:34:18
que hubo un momento inicial
00:34:19
un momento
00:34:21
un dicta
00:34:21
pero tambien
00:34:22
por supuesto
00:34:23
cabe preguntarse
00:34:24
que hacia donde va todo
00:34:24
es decir
00:34:26
como va a acabar el universo
00:34:27
se se está expandiendo.
00:34:28
Entón, a pregunta por entón era
00:34:30
contar quanta masa
00:34:32
había no universo
00:34:34
para saber se en algún momento
00:34:35
todo isto se iba a frenar
00:34:37
e no futuro íbamos a tener
00:34:38
o que chamaban un quick release.
00:34:40
Todo se iba a cumplir outra vez
00:34:41
en un punto pequeno.
00:34:43
Ou se isto se iba a expandir para sempre.
00:34:45
Entón,
00:34:48
dois grupos científicos
00:34:48
se propuseron a estudiar este fenómeno
00:34:50
e para estudiarlo
00:34:53
o que fizeron foi estudiar
00:34:55
o que se chaman as supernovas.
00:34:56
As supernovas son explosiones de estrellas moi grandes
00:34:58
Estas estrellas onde se produce todo o capón e o nitrógeno
00:35:03
E que é unha peculiaridade moi interesante
00:35:05
É que hai un tipo de supernovas que sempre, sempre brillan
00:35:08
Entón, se detectas estas supernovas moi, moi lejos
00:35:12
Como os decía con as estrellas de la Tierra Libre
00:35:16
Se as ves, como é bruto, brillan tantísimo
00:35:19
Para empezar, te permiten ver cosas que están moi, moi lejos
00:35:22
e segundo, que permite medir distancias
00:35:25
hasta allí, porque como sempre brillan igual
00:35:28
pues se lo veis así de un poquito más débil
00:35:30
significa que está un poco más lejos
00:35:33
si lo veis un poquito más débil todavía
00:35:34
pues doble de distancia
00:35:37
¿vale?
00:35:39
entonces, estos dos grupos
00:35:40
se pusieron a mirar
00:35:42
estas, digamos, a mirar
00:35:45
estas supernovas
00:35:47
para detectar a que velocidad
00:35:47
el universo se estaba frenando
00:35:50
¿vale? porque cada una
00:35:52
digamos que cada unha destas supernovas
00:35:54
está explotando
00:35:57
a unha determinada distancia
00:35:58
e a esa distancia
00:36:04
esa supernova
00:36:05
está a un determinado desplazamiento
00:36:07
al rojo
00:36:10
que te indica máis ou menos
00:36:10
qual é o estado de expansión do universo
00:36:12
hacer esta gráfica de distancia
00:36:14
de expansión
00:36:17
de desplazamiento al rojo
00:36:18
te permite decir
00:36:20
en cada época do universo
00:36:21
a que velocidade se está expandindo
00:36:23
o mismo
00:36:27
é unha cosa que non se dixo
00:36:27
é que as cousas que están moi lejos
00:36:29
ocorreron
00:36:32
moi en el pasado
00:36:34
é dicir, se un objeto está
00:36:37
a 2000 millóns de anos
00:36:38
é porque ocorreu esa explosión
00:36:39
hace 2000 millóns de anos
00:36:41
así que grazas a iso podemos explicar
00:36:43
podemos aprender un pouco sobre
00:36:46
la cronología
00:36:48
sobre como vai evolucionando
00:36:48
o noso universo
00:36:52
podemos mirar o passado do universo directamente
00:36:53
esa luz ha tardado
00:36:55
mil millóns de anos
00:36:57
para chegar até nosa
00:36:58
entón, aquí explico
00:36:58
os dos equipos
00:37:04
unha chama AIG
00:37:07
e outra supernova
00:37:09
que querían ver o mesmo
00:37:10
como a expansión do universo
00:37:12
se ha ido frenando
00:37:14
a medida que o universo
00:37:15
entón, a cosa increíble
00:37:16
é que encontrarmos os dois
00:37:20
que esa desaceleración
00:37:21
non era tarde
00:37:23
en realidad era unha aceleración
00:37:25
había un descubrimiento tan sorprendente
00:37:26
que os dois tardaron casi un ano en publicarlo
00:37:29
e o descubrieron en seguida
00:37:31
porque creía que no había en Somalia
00:37:33
como pode ser que o universo está acelerando
00:37:34
se temos un montón de masa
00:37:36
como pode ser que
00:37:37
pode ser a unha velocidade maior ou menor
00:37:39
como pode ser que este cada vez
00:37:42
venga máis rápido
00:37:45
é como se o experimento científico
00:37:45
fuera simplemente tirar unha pedra
00:37:49
e ir a mirar o que está en caer
00:37:50
e nunca cae
00:37:53
é a pedra en que se acelerase
00:37:55
dos persoas distintas en que a pedra en que se acelerase para arriba
00:37:57
o sea que
00:38:00
isto, digamos, este fenómeno
00:38:01
que hoxe en día
00:38:06
nos denominamos pedagogía oscura
00:38:07
é un dos descubrimientos, digamos, máis recientes
00:38:09
e máis implicantes hoxe en día
00:38:11
que é a matemática, porque todavía
00:38:13
igual que con a matemática oscura
00:38:15
non existe unha explicación de por que todos están generando
00:38:17
pode ser que non entendamos ben a gravedad
00:38:20
pode ser que hai unha quinta forza da natureza
00:38:22
que non complementa
00:38:24
pero o caso é que o efecto da energia escura
00:38:25
explica o outro
00:38:28
73% do contenido de materia
00:38:31
e de que grazas a esa energia escura
00:38:34
já podemos entender moi ben como funciona
00:38:37
o universo, pero aquí hai dous cosas
00:38:39
digamos que agora tengamos un modelo
00:38:41
que explica moi ben o universo
00:38:43
contiene dous cosas que non ten habilidade
00:38:45
e esa é a situación hoxe
00:38:47
temos unhas pistas de onde van os tiros
00:38:49
pero este é o campo da cosmología
00:38:52
a ver igual que é esta materia oscura
00:38:53
de que está hecha esta masa
00:38:56
que nos rodea
00:38:58
e que non somos capaces de detectar
00:38:59
e que é o que está producendo
00:39:00
que o universo cada vez se aleje
00:39:02
das cousas unhas de outras
00:39:04
e já he visto
00:39:07
e vamos a enseñar un pouco
00:39:09
o nosso sitio no universo
00:39:10
desde estas tres perspectivas
00:39:11
antes de hablar
00:39:14
da segunda parte
00:39:17
un poquito máis ligera
00:39:18
é só fotos
00:39:19
e o que é o que vai enseñar no meu trabajo
00:39:20
e demais
00:39:22
Tenía unha pausa un momentito
00:39:22
e a lo mejor queréis
00:39:25
que se os olvide
00:39:26
que os apetece algunha
00:39:27
segun que é moitísima
00:39:29
Aplausos
00:39:35
se é certo que esta aceleración se confirma que existe
00:40:16
se miramos un astrónomo
00:40:18
se va a la sierra
00:40:21
e mira a la vía láctea
00:40:23
seguramente, mira todas as galaxias
00:40:25
seguramente
00:40:28
o que vai deducir aplicando o método científico
00:40:29
estrictamente
00:40:33
é que a lo mejor o nosso universo
00:40:33
sí que é a nosa vía láctea
00:40:35
e as nosas galaxias vétimas que están
00:40:38
porque todas as demás galaxias
00:40:40
se andan alejando tanto
00:40:41
que esas nebulosidades já non estarán aí
00:40:43
estaremos, digamos, aislados no universo
00:40:45
e ao longo das nosas vecinas
00:40:47
porque todo o universo se habrá expandido tanto
00:40:48
que non tendremos maneira
00:40:51
de detectar que houve un universo en expansión
00:40:53
nisiquera esa variación
00:40:56
que nos chega ás antenas
00:40:58
se habrá ido tan al rojo
00:40:59
que habrá sido indetectable
00:41:01
así que
00:41:03
ficamos que tuvimos un momento
00:41:05
que fomos averiguar todas estas cosas
00:41:06
que vamos ao universo e nos caímos
00:41:09
para observar
00:41:14
Así que para averiguar
00:41:14
Algúnas cosas de gol
00:41:23
Exactamente si esta energía oscura
00:41:24
Va a provocar unha aceleración eterna
00:41:25
Porque é o que vamos a ver exactamente
00:41:27
Hai varios proyectos en marcha
00:41:29
E o trabajo unho deles é o que se chama
00:41:32
Dark Needle Survey
00:41:33
Que é un detector
00:41:34
Que está posto en un telescopio
00:41:37
Más ou menos antigo
00:41:40
Pero o detector é moi novo
00:41:41
Que está en Xalanzaco, Tororo
00:41:42
En el desierto
00:41:45
que se trata
00:41:48
de naturales
00:41:50
entón, a razón por que
00:41:51
nos vamos a estes sitios tan exóticos
00:41:53
para os telescopios
00:41:55
é que, primeiro, necesitamos que non haya nada de luz
00:41:56
estas tan débiles que estamos buscando
00:41:59
segundo, teña que estar alto para que haya
00:42:02
a menor cantidad de luz posible encima do telescopio
00:42:06
o número tres
00:42:08
teña que ser un sitio moi seco
00:42:10
porque resulta que o agua absorbe
00:42:12
a luz máis roxa
00:42:14
entón, como queremos ver todas as galaxias chiquititas
00:42:15
e ademais que están todas moi despojadas
00:42:18
se vamos a un sitio con moita humedad
00:42:20
toda esa galaxia desaparece
00:42:26
porque se inunda
00:42:27
por eso la gente se va a Chile
00:42:29
por eso hay
00:42:32
aeroportos en Hawaii
00:42:33
en Andar
00:42:34
entonces
00:42:36
esta es otra foto
00:42:43
un poco más
00:42:44
cuando vas ahí
00:42:49
tenes un
00:42:51
detector
00:42:53
de, como se chama
00:42:54
de radiación solar
00:42:56
como a cimenta ultravioleta
00:42:57
como dices, como de luna a noche
00:43:01
como todo algo así, siempre está puesto
00:43:03
en el noche, no tienes que estar ahí continuamente
00:43:04
con echado de crema
00:43:07
porque te quemas como al segundo día
00:43:09
con ropa de abrigo, todo lo que esté expuesto
00:43:10
te quemas
00:43:13
una foto de la noche
00:43:13
y aquí tenemos que estar superpuesto
00:43:19
la cinta que tiene el telescopio por dentro
00:43:24
para que os hagáis una idea de las caras
00:43:25
Unha persoa, a luz vende así, se abre o telescopio, vende a luz,
00:43:27
reconte un espejo que hai de 3 ou 4 metros,
00:43:32
e a cámara, claro, se vean algúnas fotos, recoge esa luz rebotada.
00:43:34
Aquí tenéis unha foto real, e esta é a cámara que construímos.
00:43:39
Por exemplo, no esquema do que hicimos son as caixas estas de aquí.
00:43:46
Estas caixas son a electrónica que lé a cámara.
00:43:48
Esta cámara, esencialmente, é tal vez, como estes.
00:43:51
Esencialmente son 70 GFDs que se llaman dispositivos de cámaras de fotos digitales
00:43:55
Pero que están además programadas especialmente para ser muy muy sensibles al rojo
00:44:09
Que es justo lo que queremos observar
00:44:14
Están todo un pleno de algunas y cuando están desmontando
00:44:15
Que acabamos de terminar de observar
00:44:24
Esto justo está en la pista de las fotos
00:44:26
La cámara está como mirando para abajo
00:44:34
Compañeros de la noche
00:44:36
todos os días
00:44:46
hai que ir a la sierra
00:44:49
a mi non me toco nunca ninguna
00:44:50
pero tenia unha compañera que me tocou unha escopeta na bañera
00:44:51
ou que me tenía
00:44:54
sempre tenia unhas zapatillas
00:44:55
sempre había
00:44:57
unha carta de cariño
00:45:00
e nos cuantos
00:45:01
e nos acompañamos
00:45:04
e nos colocamos
00:45:07
e basicamente o que facemos
00:45:08
é que a nosa
00:45:11
jefa de proxecto
00:45:14
é a jefa das observaciones
00:45:16
digamos, que a cámara funciona
00:45:19
que é unha de las cosas
00:45:24
que estamos tratando
00:45:26
que son unhas de las probadas
00:45:27
que funciona o telescopio
00:45:29
este é un pouco a la pinta que tiene
00:45:31
cando estábamos, nos trabajamos allí
00:45:35
vamos a, porque hai unha sala de control
00:45:37
no telescopio
00:45:40
tenemos aquí, pois, como unha sala
00:45:41
unha serie de pantallas
00:45:43
que vemos se o telescopio está bien
00:45:45
as cámaras están funcionando bien
00:45:47
aquí, unha, a lo mejor
00:45:50
veímos como é este tempo
00:45:51
aquí podemos ver
00:45:53
unhas imágenes
00:45:54
de unha de las ciencias
00:45:55
que está bien
00:45:57
unha serie de información
00:45:57
que vamos a ir registrando
00:45:59
a verdad é que é bastante aburrido
00:46:00
debería ser que lleve 14 horas
00:46:02
a lo mejor
00:46:03
e todo funciona só
00:46:04
o ideal é que este aburrido
00:46:05
significa que todo está indo bien
00:46:07
tens como un programa
00:46:09
que va estudiando todo o cielo
00:46:10
e o telescopio va apuntando só
00:46:12
tal vez
00:46:13
alguna vez que
00:46:14
queremos observar algo especial
00:46:15
tal vez tens que tocar
00:46:17
te echo unha de moitas aquí
00:46:18
Tienes que importar que estes no Facebook
00:46:20
O que sea
00:46:22
Mirar que todo este bien
00:46:23
Normalmente estamos alli por 2 o 3 personas
00:46:26
E nos llevamos a lo mejor
00:46:28
10 días
00:46:30
Porque son, eso si, tienes que estar
00:46:31
10 días trabajando
00:46:34
Non é moi intenso, pero non hai fines de semana
00:46:35
Porque o cielo non espera
00:46:38
Como contaba antes a Kunchi
00:46:39
Como a nosa
00:46:41
Tenemos que ir a veces en noche buena
00:46:42
En noche vieja
00:46:46
Porque nos dan un tempo para observar
00:46:47
e o cielo aí non é unha pega da fiesta
00:46:49
entón
00:46:51
e bueno, socialmente
00:46:53
é un pouco a
00:46:55
que é o que facemos, así é como observamos
00:46:56
e non mirando a gota de oce por el telescopio
00:46:58
e esta
00:47:00
análisis que chiquititas
00:47:09
é espectacular
00:47:11
se amplías
00:47:12
é unha simbología
00:47:14
pero agora bien
00:47:16
aunque isto é un momento para a charla
00:47:19
e para que eu digo
00:47:22
eu non me interesa
00:47:23
hai astrofísicos que sí que les interesa moito
00:47:26
pero a mi non me interesa isto
00:47:28
eu o que quero é estudiar
00:47:29
o que queremos estudiar para estudiar a energia oscura
00:47:31
é esta batería de aquí
00:47:33
ou seja, as galaxias xiclíticas e xiclíticas que hai por aquí
00:47:35
estudiar como se move
00:47:37
en función deste
00:47:40
desplazamiento ao rojo
00:47:41
é dicir
00:47:43
como están aglutinadas as galaxias
00:47:44
en distintas épocas
00:47:47
do universo
00:47:49
é isto que me vai informar acerca de
00:47:50
se a energia oscura é de un tipo ou de outro
00:47:53
porque agora hai varias teorías
00:47:55
é unha esclerología
00:47:56
que é unha nova constante da naturaleza
00:47:58
que hace que todo se expanda
00:48:00
ou que son os campos que existen
00:48:02
na física de partículas
00:48:04
que provocan unha cosa que se chama a energia do vacío
00:48:06
hai outros que dicen que é unha nova forza
00:48:08
hai outros que dicen que directamente
00:48:10
a gravedad non se comporta como creemos
00:48:12
que está todo mal
00:48:14
e por iso creemos que hai unha aceleración
00:48:16
porque ao fazer a forza non se fala aceleración
00:48:17
e está máis como se chama
00:48:19
as teorías da gravedad
00:48:21
entón todas estas cosas
00:48:23
estarán entras
00:48:25
Porque é un sistema que estudia
00:48:26
Analizando
00:48:28
Os movimentos destas galaxias
00:48:30
Estas supernovas que explotan
00:48:32
En distintas situaciones
00:48:34
Isto que está aquí puesto é o mesmo que acaba de decir
00:48:35
A distancia, é a dizer, o tempo a cerrar
00:48:42
Con o seu desplazamiento a rojo
00:48:45
Por exemplo, buscando
00:48:47
Cosas cuyo brillo coroazgo
00:48:54
É a dizer, as supernovas que
00:48:57
Una única estrella pode brillar tanto como a galaxia
00:48:58
Busco como se arreglaran as galaxias
00:49:01
de producción de desplazamientos rojos
00:49:05
ahora ya para las últimas
00:49:06
esto ya mostrando un poco
00:49:14
de la línea
00:49:18
o tema principal
00:49:20
por que hacemos esto en general
00:49:22
por que nos dedicamos a la tecnología
00:49:24
lo que quería dejar claro
00:49:26
desde mi punto de vista
00:49:28
es que la razón principal que hacemos esto
00:49:29
es por curiosidad
00:49:31
tenemos aquí dinero, inversión
00:49:32
e interés en esto
00:49:35
no porque vayamos a sacar
00:49:37
unha aplicación práctica
00:49:39
inmediatamente,
00:49:42
sino porque o que queremos hacer
00:49:43
é averiguar unha serie de cousas.
00:49:45
Como funciona o universo,
00:49:49
como se organiza, como funciona o universo.
00:49:50
Son cousas que nos han
00:49:52
intrigado desde o principio
00:49:54
dos tempos e por primeira vez
00:49:56
somos afortunados de poder
00:49:58
empezar a dar resposta
00:50:00
a isto de unha maneira científica.
00:50:02
Hasta agora, só se podía hacer
00:50:03
a través de pensamiento
00:50:05
ou de la creencia
00:50:07
en el fondo
00:50:08
a través de la creencia
00:50:13
pero ahora podemos sustentar
00:50:14
mandarnos
00:50:16
y es la primera vez en este sitio
00:50:17
que podemos empezar a hacer esto
00:50:19
nuestra principal motivación es entender el mundo
00:50:20
porque tenemos que pensar por esto
00:50:25
ahora bien, paso
00:50:27
la investigación básica, el sitio de aplicaciones
00:50:30
la coche de electricidad
00:50:33
el láser, la energía nuclear
00:50:35
todo esto viene de experimentos
00:50:36
que al principio no tenían una aplicación práctica
00:50:38
e depois os enviamos a los chavos
00:50:40
hai unha aplicación interesante
00:50:42
é un puente que xa
00:50:45
se ha contado moitas veces
00:50:50
o que é a web
00:50:50
o concepto que tenemos de navegar
00:50:52
no internet agora mesmo se genera no CERN
00:50:54
as persoas que
00:50:57
harían un experimento
00:51:00
querían compartir
00:51:03
a súa información
00:51:05
con o
00:51:06
disquete
00:51:07
que non sabéis
00:51:09
é como era un pendrive
00:51:09
bueno, é
00:51:14
de un lado para o outro
00:51:16
digamos, por que non
00:51:20
directamente, se temos os ordenadores conectados
00:51:24
ponemos un entorno gráfico
00:51:26
en que tu pinchas con este razón
00:51:28
e podes escarrar a información
00:51:30
e fijaos o que é o que é o vídeo hoxe en día
00:51:32
e bueno, o próprio universo pode ser unha
00:51:34
como laboratorio para entender
00:51:38
por exemplo, o trabajo de la energía
00:51:39
como la fusión
00:51:41
sean gracias a estos
00:51:42
detectores para detectar balancias
00:51:44
las podemos usar para las computaciones
00:51:47
pero aun así
00:51:48
vuelvo a recordar, me gusta esta reflexión mucho
00:51:50
que se puede ver
00:51:53
de Richard Feynman
00:51:54
la física es como el sexo
00:51:55
es decir, que tiene aplicaciones prácticas
00:51:59
pero esto
00:52:01
no es la razón por la que lo hacemos
00:52:01
pero es la razón por la que lo hacemos
00:52:04
esto me cuesta
00:52:07
que era unha temporada de
00:52:23
6 caminos, son 6 por 12
00:52:29
por lo que cuesta unha vida, un cambio de combate
00:52:31
a ver, vamos a ver
00:52:36
o que cuesta todo o proyecto
00:52:51
que os he hablado, os veis
00:52:53
contando os detectores
00:52:54
pagar os sueldos dos científicos
00:52:57
durante 5 anos, o presupuesto de 5 anos
00:52:59
cando veáis
00:53:01
en datos brutos, direis
00:53:03
son 20 millóns de euros
00:53:04
que a lo mejor cuando lo veis en la noticia
00:53:09
vais a buscarlo, vais con vuestros cuerdos
00:53:10
con vuestros padres
00:53:13
e dices, un montón de dinero
00:53:14
para ver si entendemos lo que es la energía oscura
00:53:16
en perspectiva
00:53:19
de los otros gastos que se realizan
00:53:23
rutinariamente en otros aspectos
00:53:25
y eso es una cosa que también le interesa
00:53:27
a nosotros
00:53:29
espero que os interese
00:53:30
así que por último
00:53:31
quería poneros
00:53:37
un poco de esa transparencia
00:53:39
é unha foto de Mancú de nosa
00:53:41
de noso
00:53:43
proxecto
00:53:45
e queria, espero que os haya
00:53:46
comunicado
00:53:51
que todavía, apesar de que
00:53:53
hai moitas cosas que hemos averiguado sobre o nosso
00:53:55
sistema universo, hai moitas
00:53:57
preguntas que queremos contestar
00:53:58
que componen a realidad
00:54:01
porque é un distinto
00:54:05
porque hai 4 portas na natureza
00:54:10
e non hai 5, entón este tipo de preguntas
00:54:12
fundamentales ás que están pendentes
00:54:16
e qual é o destino do universo
00:54:19
ou por que se quera ir a un universo
00:54:21
porque moitas destas cousas
00:54:24
já se poden arrancar científicamente
00:54:25
já podemos, en base ás tareas existentes
00:54:27
formular y tal vez
00:54:30
por que o universo é preexistente
00:54:31
bajar en isto
00:54:34
isto no pertenece
00:54:38
a un grupo privilegiado
00:54:43
de gente que de pronto un día te le manará a puerta
00:54:44
e queres trabajar en unha averigua
00:54:46
aquí, moitos de nós que estamos aquí
00:54:50
somos físicos
00:54:53
pero tamén é simplemente gente que está emocionada
00:54:54
con este tipo de proxectos
00:55:01
non necesariamente
00:55:02
ningunos
00:55:03
o que traen
00:55:04
as unhas
00:55:05
tenemos que tener
00:55:06
ya no tenemos
00:55:07
que preguntar
00:55:08
non significa
00:55:08
non digamos
00:55:09
se os interesa
00:55:10
trabajar en el futuro
00:55:11
en alguna cosa
00:55:12
de estas
00:55:12
non os auto excluyáis
00:55:13
porque non sabéis
00:55:14
sobre este tipo de todo
00:55:15
sino
00:55:16
simplemente
00:55:17
tener
00:55:20
unhas ganas
00:55:20
de trabajar
00:55:21
o que os apasiona
00:55:21
este proxecto
00:55:22
este tipo de proxectos
00:55:23
os puede acercar
00:55:24
a trabajar en uno de ellos
00:55:25
además de muchos ámbitos
00:55:26
non necesariamente
00:55:27
como cosmólogos
00:55:28
astrofísicos
00:55:30
sino desde
00:55:30
en muchas otras áreas.
00:55:31
Evidentemente, aquí,
00:55:33
no sé si os adelanto
00:55:34
que nunca está por arreglo,
00:55:35
pero si queréis ir todos los días
00:55:37
a trabajar
00:55:39
en un proyecto
00:55:40
en el que sea realmente apasionante
00:55:43
un trabajo que realmente sea apasionante
00:55:44
todos los días
00:55:46
en muchos,
00:55:47
pero esto es una de esas áreas
00:55:48
en las que uno puede
00:55:50
tener una idea.
00:55:51
Y yo creo que eso es todo.
00:55:56
Tengo aquí mi dirección de correo
00:55:58
por si acaso
00:56:00
para darme cuenta a preguntar
00:56:00
podemos acercar por lo que sea
00:56:04
me podes escribir directamente
00:56:06
ou se queres, por todavía
00:56:07
habláis con a profesora ou o director
00:56:09
que os pode poner en contacto conmigo
00:56:11
ou tener más preguntas
00:56:12
yo quiero darle un momento
00:56:14
para hacer física, de campo que desconocemos
00:56:56
y yo por lo menos, como ignorante en física
00:57:06
me quedé en la física de primero de carrera
00:57:11
en biología
00:57:13
la mecánica y el cuerpo de los brazos
00:57:13
y este tema se me ha ido a hablar
00:57:16
pero estaba muy perdido
00:57:18
e eu sei que é máis gracioso para a gente
00:57:19
que nos ha dado la chance de estudar o Ignacio
00:57:20
que entende moitas cousas
00:57:22
entón, bueno, gracias por ir á agencia
00:57:23
porque a agencia é unha moza en a que todos estamos metidos
00:57:26
e trabajando, pero a gente nos parece moi separada
00:57:29
e con este lenguaje, porque
00:57:31
sabemos moito máis
00:57:32
e había unha pregunta por atrás?
00:57:33
con respecto a...
00:57:35
con respecto a...
00:57:37
que só veamos a Via Láctea
00:57:38
a Via Láctea
00:57:55
si tamén hai cousas que hai
00:57:56
a la vez que se distancian de acercas
00:57:59
tamén
00:58:01
dejaremos de ver unas cosas
00:58:02
pero aparechan anotas
00:58:04
vale
00:58:05
la cuestión es que
00:58:06
las cosas que están lejos
00:58:11
más allá de nuestra vecindad
00:58:15
todas están alejando
00:58:17
por mucho que se muevan
00:58:19
porque
00:58:21
principalmente mueve las cosas
00:58:21
en el universo, las galaxias
00:58:25
son la verdad por un lado
00:58:27
e por outro lado esta energia oscura extraña
00:58:28
que está acelerando todo
00:58:31
a distancias moi grandes
00:58:32
domina a energia oscura
00:58:34
todo o que está un poquito máis cerca
00:58:36
do nosso barrio galáctico
00:58:38
está todo alejando
00:58:40
non hai nada que se este acercando
00:58:42
é moito máis forte a energia oscura
00:58:43
o único que se está acercando a nosa
00:58:45
son unha serie de galaxias vecinas
00:58:47
entre elas hai outra que se chama Andrómeda
00:58:50
que é a nosa hermana maior
00:58:52
estamos en un grupo de galaxias que se chama Grupo Local
00:58:53
e unha delas
00:58:56
e esa, de hecho, está en grupo
00:58:57
de colisión hacia nosotros dentro de 2 ou 3
00:59:04
millóns de anos, as galaxias van a colisionar
00:59:05
a Vía Láctea e a Drone
00:59:08
esencialmente
00:59:10
a los habitantes de la Vía Láctea
00:59:11
en esa época
00:59:15
non va a pasar nada
00:59:16
están separadas as estrellas
00:59:17
que basicamente pasarán a través de outra
00:59:18
e al final, por gravedad
00:59:20
formarán unha galaxia enorme
00:59:22
o que ocurrirá é que todas as galaxias que tú dices
00:59:24
que están moviendo ao rededor nuestra
00:59:26
en algún momento todos nos formaremos
00:59:30
como unha gigantesca galaxia
00:59:31
un pouco amorfa
00:59:34
e non tendrá nada a ver con a Vía Láctea
00:59:34
pero aí se quedará todo
00:59:36
tendremos unha galaxia enorme
00:59:38
hecha de todos os nosos vecinos
00:59:40
e todas as demás galaxias
00:59:41
en un tempo infinito
00:59:43
veremos unha galaxia
00:59:46
que non será a Vía Láctea
00:59:48
non, será unha mezcla
00:59:51
de todas as galaxias que nos rodean
00:59:54
e aí é onde viviremos
00:59:55
ou vivirán
00:59:56
o que pasará máis alá
00:59:57
evidentemente,
01:00:01
é outra historia,
01:00:02
e iso tampouco
01:00:03
bastará eternamente,
01:00:04
porque as galaxias
01:00:05
ten estrelas
01:00:06
que, digamos,
01:00:07
se van creando
01:00:09
por o gas
01:00:10
que hai por aí flotando.
01:00:11
Ese gas,
01:00:12
en algún momento,
01:00:13
forman estrelas,
01:00:14
pero esas estrelas
01:00:15
se moeren.
01:00:16
E ese gas
01:00:17
se va agotando
01:00:18
en un momento
01:00:18
imposible do futuro,
01:00:20
que non te podes imaginar,
01:00:21
esas,
01:00:25
ou sea,
01:00:25
as propias galaxias
01:00:26
se irán moviendo ellas solas, cada unha en su esquina del universo,
01:00:26
se irán apagando todas las estrellas.
01:00:29
Es un poco de perspectiva un poco deprimente,
01:00:31
pero que ahora mismo no tenemos
01:00:33
realmente una idea clara
01:00:35
de lo que es la energía oscura.
01:00:37
Digamos, esa es un poco la imagen
01:00:40
de lo que va a ocurrir muy en el futuro,
01:00:41
pero como no sabemos si esta generación por lo tanto va a frenar
01:00:43
y luego va a ir al revés,
01:00:45
pero no sabemos muy bien lo que es,
01:00:47
es un poco aventurado decir que esto va a pasar
01:00:48
muy en el futuro.
01:00:51
Pero hoy en día se afirma por la perspectiva.
01:00:53
¿Más preguntas?
01:00:55
Sí, bueno, pues las cuatro fuerzas, la gravedad, que es una de ellas, que es la que hablaba hoy,
01:00:56
y luego la que es la que nos hace, la que nos ofrece aquí,
01:01:06
son las que tenemos como conciencia de un modo muy ágil,
01:01:11
con los esfuerzos que componen los problemas que mantienen unido en el caso.
01:01:28
La gravedad de la gravedad es una forma sutil de explicarlo,
01:01:40
y es una forma que es capaz de convertir,
01:01:45
é a base dos novos procesos químicos
01:01:47
e dos produtos nucleares
01:01:52
que producen os protones e os neutrones
01:01:53
e producen unha serie de reacciones
01:01:55
a la temperatura
01:01:58
máis cuestiónes?
01:01:59
unha aceleración
01:02:14
un momento máis alto
01:02:15
que te escuchen
01:02:20
a entropía cero
01:02:20
pero é sencilla
01:02:25
unha serie de leyes fundamentales
01:02:44
veías aí
01:02:55
que son las leyes de la termodinámica
01:02:58
una de ellas son
01:03:00
la conservación de la energía
01:03:01
porque la energía, pase lo que pase
01:03:04
nunca se destruye
01:03:06
cambia de una manera u otra
01:03:08
y otra de ellas es
01:03:10
la segunda ley de la termodinámica
01:03:11
que dice que la entropía de cualquier
01:03:14
proceso
01:03:16
tiende a aumentar
01:03:17
la entropía es una magnitud
01:03:19
física
01:03:22
muy subil de
01:03:24
digamos de comprender de una manera
01:03:25
así
01:03:28
coloquial, pero que sencillamente
01:03:30
de lo que nota es
01:03:32
el estado de orden
01:03:33
de las partículas
01:03:36
en un momento dado
01:03:38
determinado
01:03:39
entonces, para teneros un ejemplo
01:03:40
un estado de entropía
01:03:44
si tenéis
01:03:46
un estado de entropía perfecto
01:03:47
con unha baraja de caos
01:03:49
entonces, se están todas
01:03:51
ordenadas por cuatro palos
01:03:53
y de uno hasta el rey
01:03:55
desde el hasta hasta el rey
01:03:57
digamos que ese es como el estado perfecto
01:03:58
el estado en el que están todas las cartas ordenadas
01:04:00
en cuanto haces cualquier cosa
01:04:04
las barajas una vez
01:04:06
la entronía de ese
01:04:07
de ese sistema
01:04:10
de la baraja de cartas
01:04:12
enseguida ya se ha exportado
01:04:14
ya ha aumentado
01:04:15
es muy difícil que a medida que barajas
01:04:17
vayas a conseguir
01:04:22
que otra vez se coloquen todas
01:04:24
de alguna manera
01:04:25
la entropía en términos físicos
01:04:29
trata de estadístico
01:04:32
en la física del éxito
01:04:38
cada vez el universo
01:04:39
tiene un estado de entropía mayor
01:04:41
es decir, por ejemplo
01:04:43
no se ve
01:04:44
digamos las estructuras
01:04:46
las estrellas y demás
01:04:49
tienen estados de entropía más
01:04:50
porque son estructuras ordenadas
01:04:52
pero que poco a poco
01:04:54
mediante procesos químicos
01:04:55
procesos nucleares
01:04:56
todo va tendiendo a una mayor entropía
01:04:58
de manera que el estado de mayor entropía
01:05:00
del universo es lo que os decía antes
01:05:03
que todo el universo sea como una especie
01:05:04
de masa desordenada de partículas
01:05:07
ahora bien
01:05:09
respecto a la pregunta, si hubo una vez un estado
01:05:10
de entropía cero
01:05:12
pues en principio
01:05:14
la respuesta rápida es que no
01:05:15
pero más que nada porque
01:05:18
el estado de entropía cero creo
01:05:19
que seguramente correspondería a ese instante inicial
01:05:22
que os decía
01:05:25
e é o momento en que
01:05:28
non podemos
01:05:30
a física de hoxe dia non pode chegar
01:05:31
a este momento
01:05:34
non temos as herramientas
01:05:35
cando toda a base do universo está comprimida
01:05:39
non é fácil
01:05:42
entón, supongo que
01:05:42
é o estado de construcción
01:05:46
digamos, entendo a entropía
01:05:47
a entropía de todo o universo
01:05:50
a entropía de todo o universo
01:05:52
entón
01:05:55
non, pero non porque non existiu
01:05:56
ese momento de oros
01:05:59
sino porque
01:06:00
creo que con a feria que tenemos ahora mismo
01:06:02
no podemos llegar hasta el segundo
01:06:05
se ha ocurrido
01:06:06
que no podemos llegar antes
01:06:08
más preguntas
01:06:10
hasta el cuarto local
01:06:14
como que está aprovechado
01:06:17
a ver si la tenemos
01:06:20
si el universo está en expansión
01:06:21
acelerada
01:06:32
llegará un momento que la velocidad sea tan grande
01:06:33
como la velocidad de la luz
01:06:36
que tiene que ver con la aceleración
01:06:38
Sí, sí, sí, sí, sí
01:06:40
Muy buena pregunta
01:06:42
La teoría de Einstein dice que nada puede ir más rápido que la luz
01:06:43
Eso es
01:07:04
Las dos cosas son ciertas
01:07:05
¿Y por qué son ciertas?
01:07:09
Porque lo que dice la teoría de Einstein es que
01:07:10
Nada que viaje en el espacio
01:07:12
Es decir, si una cosa se desplaza
01:07:15
En un punto del espacio-tiempo
01:07:16
A otro punto
01:07:18
non podes viajar
01:07:19
na información
01:07:21
pero é que estas galaxias que se están acelerando
01:07:23
non están viajando por o espacio
01:07:28
están metidas en un punto do espacio
01:07:29
e é o espacio en sí mesmo
01:07:32
que se está expandindo
01:07:34
e o espacio en sí mesmo
01:07:35
sí que pode expandirse
01:07:37
a unha velocidade máis rápida que a de aquí
01:07:39
e de iso eu diría que as cosas que están máis alejadas
01:07:41
están já
01:07:44
superando esa velocidade
01:07:46
e esa é a razón por a que
01:07:47
a luz deses galaxias
01:07:50
nunca nos podrá llegar
01:07:51
porque se habrá expandido tan rápido
01:07:52
se habrá expandido tan rápido
01:07:55
que a luz nunca le va a dar tiempo a llegar a nosotros
01:07:56
o hecho de que
01:07:59
o espacio se expanda
01:08:02
máis rápido que a luz
01:08:03
non contraviene a lei de Newton
01:08:04
e agora, se son espacios
01:08:09
o que quero dizer
01:08:11
o que quero dizer é que
01:08:36
o que te refieres é
01:08:38
con o hecho de que
01:08:43
a luz se ha emitido
01:08:45
hace mucho tiempo
01:08:47
este fenómeno
01:08:48
no lo he dicho directamente
01:08:51
pero la realidad es
01:08:53
que todas estas galaxias que digo
01:08:55
estamos observando
01:08:57
estas supernovas
01:08:59
estamos observando hasta 10.000 millones de años luz
01:09:01
10.000 millones de años luz
01:09:04
es posible
01:09:05
que esas galaxias como tales
01:09:07
ya no estén ahí
01:09:09
a nosotros solo nos llega la información
01:09:10
de la luz
01:09:12
de esos objetos
01:09:14
de cuando se vivió
01:09:16
pero non dice nada de como están agora mesmo
01:09:17
o que pregunta o compañero
01:09:19
é se realmente
01:09:22
esa luz se vivió hace tanto tempo
01:09:24
se é posible que esas galaxias
01:09:27
non estén aí
01:09:28
e é moi posible
01:09:29
esa galaxia
01:09:30
agora seria juntada con outra
01:09:32
se agora seja unha coisa completamente distinta
01:09:36
pero como nos vemos
01:09:38
estamos vendo como unha foto
01:09:39
estamos vendo como
01:09:41
de muchas investigaciones
01:09:44
lo que sabemos es que están hechas de unas partículas
01:10:22
que no son
01:10:24
las que hemos encontrado en aceleradores
01:10:25
o que nos han hecho de algo normal
01:10:27
entonces
01:10:29
hay gente que está utilizando el acelerador de partículas
01:10:32
para crear
01:10:35
al hacer chocar un protón contra otro
01:10:37
a muchísima energía, se crea mucha energía
01:10:40
y esa energía puede producir
01:10:43
partículas nuevas
01:10:45
que la masa y la energía son lo mismo
01:10:46
de una manera
01:10:53
entonces cuando produces mucha energía en un sitio
01:10:54
hay cierta probabilidad de generar partículas nuevas
01:10:58
si conseguimos
01:11:01
colisionarlas
01:11:04
a una energía altísima
01:11:06
a lo mejor algunas de esas conversiones de energía
01:11:07
se convierten en esta forma
01:11:10
estamos buscando un material de éxito
01:11:11
outra maneira é que non nos
01:11:17
tenen partículas de fiel ou de nada
01:11:22
e poner basicamente
01:11:24
unha nevera
01:11:26
con un gas
01:11:28
de argón ou neón
01:11:31
que son gases que tenen unha poca interacción química
01:11:32
apenas tenen unha reacción química
01:11:34
e meterlas aí en unha nevera
01:11:37
e sufar unha serie de detectores
01:11:39
e esperar
01:11:41
entón
01:11:42
se non houbesen unha outra tipo de reacción
01:11:43
o sea, non hubiese por algo de actividade ou partículas que ven en o espacical,
01:11:47
aí non pasaría nada,
01:11:52
excepto cando de vez en cuando
01:11:54
unha das partículas con unha de las desgradas
01:11:55
genera unha pequena que te ve.
01:12:00
Entón, é unha outra maneira que está sendo moi fructífera,
01:12:02
porque estamos, de unha maneira fructífera,
01:12:05
non é que está sendo moi expiriada,
01:12:07
porque é moi fácil,
01:12:08
porque sabemos que os filhos se detectan de que bien,
01:12:09
pero de momento non nos encontramos esas partículas.
01:12:11
Sabemos que están por todas as partes,
01:12:13
pero todavía non as temos encontradas,
01:12:15
o cual está a poner un pouco nervioso
01:12:17
porque se está por todas partes
01:12:19
como é posible que
01:12:21
non podamos ver
01:12:22
e a terapia
01:12:25
é a través da
01:12:27
cosmología, como dixo, do estudio
01:12:28
do universo, pois
01:12:31
tentar estudiar
01:12:32
se determinadas partículas
01:12:34
que nos vienen do universo
01:12:37
que nos forman rayos cósmicos
01:12:38
ten un comportamiento especial
01:12:39
porque se hai máis partículas de unhos tubos que de outros
01:12:41
iso pode decir que esas partículas
01:12:44
que non nos esperamos
01:12:46
vienen
01:12:47
de partículas
01:12:48
de materia oscura
01:12:50
que se han convertido
01:12:50
en partículas
01:12:51
que se han convertido
01:12:52
en partículas
01:12:53
que se han convertido
01:12:54
en partículas
01:12:55
que se han convertido
01:12:56
Esencialmente
01:12:56
es ver
01:12:56
en estos rayos cósmicos
01:12:57
animalidades
01:12:58
que se expliquen
01:12:59
en partículas extrañas
01:13:00
por ahí
01:13:02
que se han convertido
01:13:02
porque en sí
01:13:03
ni para partículas
01:13:04
ni para material
01:13:05
que se han convertido
01:13:05
- Niveles educativos:
- ▼ Mostrar / ocultar niveles
- Bachillerato
- Primer Curso
- Segundo Curso
- Subido por:
- Tic ies marquesdesantil colmenarviejo
- Licencia:
- Reconocimiento - No comercial - Compartir igual
- Visualizaciones:
- 115
- Fecha:
- 31 de enero de 2019 - 20:16
- Visibilidad:
- Público
- Centro:
- IES MARQUÉS DE SANTILLANA
- Descripción ampliada:
- El primer centro de educación secundaria de la Sierra de Madrid. Centro bilingüe, stem, ecoescuela,proyecto Erasmus.
- Duración:
- 1h′ 13′ 21″
- Relación de aspecto:
- 1.79:1
- Resolución:
- 858x478 píxeles
- Tamaño:
- 232.57 MBytes