Saltar navegación

Activa JavaScript para disfrutar de los vídeos de la Mediateca.

Galapinux 2010 - D. Jesús M. González Barahona - Producción intelectual libre: una alternativa

Ajuste de pantalla

El ajuste de pantalla se aprecia al ver el vídeo en pantalla completa. Elige la presentación que más te guste:

Subido el 7 de junio de 2011 por Javier R.

221 visualizaciones

Galapinux 2010 - D. Jesús M. González Barahona - Producción intelectual libre: una alternativa

Descargar la transcripción

Bueno, ao menos estábamos máis acostumbrados hasta hace unha generación. 00:00:00
Hasta hace unha generación a gente razonábamos en términos de sillas, árboles, mesas, 00:00:04
cosas de ese estilo, cosas que podes tocar, cosas que están compuestas por átomos. 00:00:10
Cando chegamos ao mundo digital, todo o mundo que venimos deste outro mundo físico, 00:00:14
de alguna maneira facemos analogías, e dicimos, ah, isto é como unha mesa, ah, isto é como un árbol. 00:00:19
E esas analogías las facemos prácticamente con todo. 00:00:24
e as analogías están ben porque nos ayudan 00:00:27
a entender as cousas, pero tamén 00:00:29
é que reconocer que as analogías ten sus limitaciones 00:00:30
hai unha característica básica 00:00:33
do mundo digital 00:00:35
que non ten mundo físico 00:00:36
e é que se poden replicar as cousas 00:00:38
isto está atribuído 00:00:41
a Bernard Shaw, dito hace moito, e se refere 00:00:43
ás ideas, daros cuenta que no siglo XIX 00:00:44
non había mundo digital 00:00:47
pero si teníamos información 00:00:48
e si teníamos ideas 00:00:50
que é unha das cousas que máis ou menos podes plasmar 00:00:52
con cierta desactitud 00:00:55
en el mundo digital. 00:00:56
Entonces, resulta que ya él se dio cuenta 00:00:58
de que las ideas funcionan de una forma 00:01:00
radicalmente diferente a los átomos. 00:01:02
Si tú tienes una manzana y me la das, 00:01:05
te quedas sin ella y no te la podes comer. 00:01:07
No podes de alguna manera, digamos, 00:01:09
consumir la manzana. 00:01:10
Sin embargo, si tú tienes una idea y me la das, 00:01:12
los dos seguimos teniendo la idea. 00:01:14
En otras palabras, en el mundo de la información, 00:01:16
copiar es posible. 00:01:19
Eso quiere decir que 00:01:21
muchos conceptos que tenemos en el mundo físico 00:01:22
Simplemente non se poden trasladar ao mundo digital 00:01:24
De la mesma maneira 00:01:27
Por exemplo, cando alguén dice 00:01:27
Me han roubado mi canción 00:01:29
Porque me la han copiado 00:01:31
Con independencia de que moralmente este bien ou este mal 00:01:32
De que legalmente sea posible ou non sea posible 00:01:35
Daros cuenta que sucede algo muy diferente 00:01:37
A lo que sucede en el mundo físico 00:01:39
En el mundo físico, si te quitan el coche, te quedas sin él 00:01:40
Non podes utilizar tu coche 00:01:43
Alguén lo utilizará quizás, pero tú no podes 00:01:45
Sin embargo, en el mundo digital 00:01:47
Si alguien copia tu canción, tú podes seguirla usando 00:01:49
Repito, eso te pode causar problemas o no 00:01:52
esa es otra discusión y que por cierto es muy interesante 00:01:54
pero es fundamentalmente diferente 00:01:57
que te quiten algo y te quedes en ello 00:01:59
a que te copien algo 00:02:01
y tú te quedes exactamente igual con el original 00:02:03
eso causa montones de diferencias 00:02:05
que cuando hacemos 00:02:07
la analogía tradicional con el mundo físico 00:02:09
simplemente no caemos en ellas 00:02:11
porque no se captura bien con esa analogía 00:02:12
vosotros estáis siendo ya una generación casi digital 00:02:14
y estas cosas, aunque no hayáis 00:02:17
reflexionado sobre ellas, las entendéis perfectamente 00:02:19
porque lo habéis visto así desde el día cero 00:02:21
en el que prácticamente habéis empezado 00:02:23
a tratar con cultura 00:02:25
sin embargo, la gente que venimos 00:02:27
de un mundo mucho más físico 00:02:30
estas ideas nos cuesta mucho entenderlas 00:02:31
por eso la gente cuando habla de los derechos 00:02:33
digitales y del mundo digital 00:02:35
en general, se suele centrar 00:02:38
en discusiones que son poco relevantes 00:02:39
y habla de cosas como robo 00:02:41
siendo que el robo es una cosa muy diferente 00:02:42
y que es muy difícil de hecho de trasladar aquí 00:02:44
porque daros cuenta que en el mundo de las ideas 00:02:46
si tú quieres que alguien no te la robe 00:02:48
basta con no decirla 00:02:50
se non a faces pública, é imposible que alguien te la robe 00:02:51
al menos con a tecnologia que tenemos hoxe 00:02:54
entón, digamos que 00:02:56
o roubo, no caso das ideas 00:02:58
sempre é voluntario 00:03:00
sempre é porque tu has querido publicar, por dizerlo de alguna maneira 00:03:01
e o que ocorre é que a gente está interesada 00:03:04
non tanto en que non le rouben, sino en publicar 00:03:06
con control, publicar dicendo 00:03:08
bueno, quero que a gente me pague 00:03:10
porque eu lo he publicado, por exemplo 00:03:12
ou quero que a gente reconozca 00:03:13
que eu sou o autor, despues de haberlo publicado 00:03:16
pero repito, se non queres que te rouben 00:03:18
unha idea, unha canción, un libro, unha novela 00:03:20
non o publiques, quedatelo para ti 00:03:22
nadie te lo va a robar, non hai ningún problema 00:03:24
en un momento dado, tú por lo que sea 00:03:26
decides hacerlo público, decides que outros lo conozcan 00:03:28
aí é cando tú te sigues quedando con tú obra 00:03:30
e outros tamén la tínen, e é cando poden 00:03:32
empezar a pasar cosas que non te gustan 00:03:34
por exemplo, a ti como autor, poden no gustarte que outros 00:03:35
escuchen tú canción sin pagarte 00:03:38
pero a dos cuenta que é un problema moi diferente 00:03:40
del robo, e en general conviene 00:03:42
razonarlo desta manera, e se pode discutir 00:03:44
moito que derechos debe ou non debe tener el autor 00:03:46
sobre sú obra, pero é unha discusión 00:03:48
muy diferente de lo que pasa 00:03:50
cuando a mí me roban el coche si yo lo dejo apartado 00:03:52
por la noche en mi calle. De hecho, 00:03:54
no tiene nada que ver. Son dos cosas completamente diferentes. 00:03:56
Aunque las dos me pueden causar daños. 00:03:58
Ojo, y también puede haber 00:04:01
beneficios, o sociales, o para mí, 00:04:02
o para alguna de las entes que sean implicadas. 00:04:04
De todas formas, esto es sólo para 00:04:06
tratar de poner un buen texto. 00:04:08
Yo no voy a hablar de todos los temas de propiedad intelectual 00:04:10
ni del mundo digital, que es muy complicado. 00:04:12
Me voy a centrar en una parte muy pequeña de ello, 00:04:14
pero creo que muy importante, que es 00:04:16
qué ocurre cuando, dada esta 00:04:18
situación, el autor dice 00:04:20
cópiame, no me importa que me copies 00:04:22
creo que yo tengo beneficios con ella 00:04:24
y además, cojo mi obra y mejorala 00:04:25
me parece que lo puedes hacer, porque no lo vas a hacer 00:04:28
hay autores que ya están diciendo eso 00:04:30
daros cuenta que aquí no estoy discutiendo 00:04:32
sobre si eso debería ser razonable para todas las obras 00:04:34
sobre si los derechos de autor 00:04:36
deberían permitir eso siempre 00:04:38
o cualquier otra cosa por el estilo, estoy diciendo 00:04:39
hay autores que voluntariamente 00:04:41
os dejan a todos vosotros que 00:04:43
copiéis y redistribuís su obra como quieran 00:04:45
por supuesto que la usáis, si es mucho 00:04:48
é un libro que o veáis, é un vídeo que o veáis 00:04:50
e ademais os deixan 00:04:52
facer modificaciones sobre esas obras 00:04:54
se tú tens a novela 00:04:56
e non te gusta o último capítulo, o podes cambiar 00:04:58
e redistribuir os cambios 00:05:00
de iso é do que vou tratar de falar hoxe 00:05:01
de por que temos iso e que cambios 00:05:03
en principio supone iso, pero daros conta que 00:05:06
é importante entenderlo todo en este contexto 00:05:07
porque este é o contexto que faz 00:05:10
iso posible, en outros campos 00:05:12
como no campo dos bienes físicos 00:05:14
iso simplemente é imposible 00:05:15
O sea, yo como autor puedo construir un coche 00:05:17
Yo soy un artesano, me hago 00:05:20
Suponiendo que yo supiera hacer un coche, me hago un coche entero 00:05:21
Pero si te lo dejo a ti, me quedo sin el coche 00:05:23
Aquí no 00:05:25
Yo sigo teniendo mi canción 00:05:27
De todas formas, ahora volvemos sobre ello 00:05:29
Esta es la segunda transparencia 00:05:31
Que quiero usar para poner en contexto 00:05:35
En lo primero hemos hablado sobre que pasa cuando copias la información 00:05:37
En la segunda lo que estamos hablando es 00:05:40
Como genero información nueva 00:05:42
Y la cuestión es 00:05:44
Las ideas realmente innovadoras 00:05:45
primero, son realmente muy pocas 00:05:48
y segundo, prácticamente siempre 00:05:50
se basan en otras muchas cosas preexistentes 00:05:52
o sea, no existe en general 00:05:54
la idea feliz, maravillosa, que supone 00:05:56
la innovación enorme, y que a alguien 00:05:58
se le ocurrió una mañana, o incluso se le ocurrió 00:06:00
después de mucho trabajo 00:06:02
si cogeis la innovación que queráis, tanto en el cambio 00:06:03
de la tecnología como en el campo de la cultura 00:06:06
podéis daros cuenta que en realidad es una innovación 00:06:07
muy relativa, porque está en todo 00:06:10
un contexto de otras cosas anteriores 00:06:12
que el innovador había visto 00:06:14
o había consumido de alguna manera antes 00:06:16
coger la música que os dé la gana 00:06:18
la que podéis pensar, esto es la música más innovadora 00:06:20
del siglo XX, la canción concreta 00:06:22
que queráis, esa canción es imposible 00:06:24
de entender sin todo el contexto musical 00:06:26
que tenía el autor en el momento en que la produjo 00:06:28
la música, incluso 00:06:30
sin toda la música que ese autor había oído 00:06:32
elegir la novela que queráis, que penséis 00:06:33
esto es lo más nuevo que se ha hecho 00:06:36
en el siglo XXI en novela, es imposible 00:06:37
de entender sin todo lo que el autor ha leído 00:06:40
y sin el contexto que hay 00:06:42
en ese momento para el autor, no sólo 00:06:44
de hecho en el mundo de la novela 00:06:46
sino en toda la obra cultural que él ha consumido 00:06:47
elegir el ámbito que queráis 00:06:49
elegir por ejemplo el ámbito de la tecnología 00:06:52
y pasa exactamente igual 00:06:54
cualquier invento que coges está basado en montones 00:06:55
de pequeños inventos anteriores 00:06:58
en el mundo científico lo conocemos desde hace mucho 00:06:59
y es una frase que también está atribuida 00:07:02
en este caso a Newton 00:07:04
y que venía a decir aquello de 00:07:05
pude llegar muy alto porque me subí en hombros de gigantes 00:07:07
en otras palabras, yo hice una pequeña contribución 00:07:10
pero esa contribución fue muy importante 00:07:12
porque estaba basada en montones de otras contribuciones anteriores. 00:07:14
Hasta hace una generación la gente 00:07:17
razonábamos en términos de sillas, 00:07:19
árboles, mesas, 00:07:21
cosas de ese estilo, cosas que puedes tocar, 00:07:23
cosas que están compuestas por átomos. 00:07:25
Cuando llegamos al mundo digital, 00:07:28
todo el mundo que venimos 00:07:30
desde otro mundo físico, 00:07:31
de alguna manera hacemos analogías. 00:07:33
Decimos, ah, esto es como una mesa, ah, esto es como un árbol. 00:07:34
Y esas analogías las hacemos 00:07:37
prácticamente con todo. 00:07:39
Y las analogías están bien porque nos ayudan a entender las cosas, 00:07:40
pero tamén hay que reconocer que las analogías 00:07:43
tienen sus limitaciones 00:07:45
hay una característica básica del mundo digital 00:07:46
que no tiene el mundo físico 00:07:49
y es que se pueden 00:07:51
replicar las cosas 00:07:53
esto está atribuido a Bernard Shaw 00:07:54
dicho hace mucho y se refiere a las ideas 00:07:57
daros cuenta que en el siglo XIX no había un mundo digital 00:07:58
pero si teníamos 00:08:01
información y si teníamos ideas 00:08:03
que es una de las cosas que 00:08:05
más o menos puedes plasmar con cierta 00:08:07
exactitud en el mundo digital 00:08:09
resulta que ya él se dio cuenta 00:08:11
de que las ideas funcionan 00:08:13
de una forma radicalmente diferente a los átomos 00:08:15
si tú tienes una manzana 00:08:17
y me la das, te quedas sin ella 00:08:19
y no te la podes comer, no podes de alguna manera 00:08:21
digamos consumir la manzana 00:08:23
sin embargo si tú tienes una idea y me la das 00:08:24
los dos seguimos teniendo la idea 00:08:27
en otras palabras, en el mundo de la información 00:08:28
copiar 00:08:31
es posible, eso quiere decir 00:08:33
que muchos conceptos que tenemos 00:08:35
en el mundo físico simplemente no se pueden 00:08:37
trasladar ao mundo digital de la misma manera. 00:08:39
Por ejemplo, cando alguén dice 00:08:41
me han probado mi canción, porque 00:08:43
me la han copiado, con independencia 00:08:45
de que moralmente este bien o este mal, 00:08:47
de que legalmente sea posible o no sea posible, 00:08:49
daros cuenta que sucede algo muy diferente a lo que 00:08:51
sucede en el mundo físico. En el mundo físico 00:08:53
si te quitan el coche, te quedas sin él. 00:08:55
No puedes utilizar tu coche. Alguien lo utilizará 00:08:57
quizás, pero tú no puedes. 00:08:59
Sin embargo, en el mundo digital, si alguien 00:09:01
copia tu canción, tú puedes seguirla usando. 00:09:03
Repito, eso te puede causar 00:09:06
problemas o no. Esa es otra discusión 00:09:07
y que por cierto es muy interesante 00:09:09
pero es fundamentalmente diferente 00:09:10
que te quiten algo y te quedes en ello 00:09:12
a que te copien algo 00:09:15
y tú te quedes exactamente igual con el original 00:09:16
eso causa montones de diferencias 00:09:18
que cuando hacemos la analogía tradicional 00:09:20
con el mundo físico 00:09:23
simplemente no caemos en ellas 00:09:24
porque no se captura bien con esa analogía 00:09:26
vosotros estáis siendo ya una generación casi digital 00:09:27
y estas cosas, aunque no hayáis reflexionado sobre ellas 00:09:31
las entendéis perfectamente 00:09:33
porque lo habéis visto así desde el día cero 00:09:34
en el que prácticamente habéis empezado 00:09:36
a tratar con cultura 00:09:38
sin embargo, la gente que venimos 00:09:41
de un mundo mucho más físico 00:09:43
estas ideas nos cuesta mucho entenderlas 00:09:44
por eso la gente cuando habla de los derechos 00:09:46
digitales y del mundo 00:09:49
digital en general, se suele centrar 00:09:50
en discusiones que son poco relevantes 00:09:53
y habla de cosas como robo 00:09:54
siendo que el robo es una cosa muy diferente y que es muy difícil 00:09:56
de hecho de trasladar aquí 00:09:58
porque daros cuenta que en el mundo de las ideas 00:10:00
si tú quieres que alguien no te la robe, basta con no decirla 00:10:02
se non a faces pública, é imposible que alguien te la robe 00:10:05
al menos con a tecnologia que tenemos hoxe 00:10:07
entón, digamos que 00:10:09
o roubo, no caso das ideas 00:10:11
sempre é voluntario, sempre é porque 00:10:13
tu has querido publicar, por dizerlo de alguna maneira 00:10:15
e o que ocorre é que a gente está interesada 00:10:17
non tanto en que non le rouben, sino en publicar 00:10:19
con control, publicar dicendo 00:10:21
bueno, quero que a gente me pague 00:10:23
porque eu lo he publicado, por exemplo 00:10:25
ou quero que a gente reconozca 00:10:27
que eu sou o autor, despues de haberlo publicado 00:10:29
pero repito, se non queres que te rouben 00:10:32
unha idea, unha canción, un libro, unha novela, 00:10:33
non o publiques. Quédatelo para ti. 00:10:36
Nadie te lo va a robar. Non hai ningún problema. 00:10:38
En un momento dado, tú, por lo que sea, 00:10:40
decides hacerlo público. Decides que outros lo conozcan. 00:10:41
Aí é cando tú te sigues quedando con tú obra 00:10:44
e outros tamén la tienen. E é cando poden 00:10:46
empezar a pasar cosas que non te gustan. Por exemplo, 00:10:47
a ti como autor, pode non gustarte que outros 00:10:49
escuchen tú canción sin pagarte. 00:10:51
Pero adores cuenta que é un problema moi diferente 00:10:53
del robo. E en general, conviene 00:10:55
razonarlo desta manera. E se pode discutir 00:10:57
moito que derechos debo ou non debe tener el autor 00:11:00
sobre sú obra, pero é unha discusión 00:11:01
muy diferente de lo que pasa 00:11:03
cuando a mí me roban el coche si yo lo dejo apartado 00:11:05
por la noche en mi caer. De hecho, 00:11:07
no tiene nada que ver. Son dos cosas completamente diferentes. 00:11:09
Aunque las dos me pueden causar daños. 00:11:12
Ojo, y también puede haber 00:11:14
beneficios, o sociales, o para mí, 00:11:15
o para alguna de las entes que sean implicadas. 00:11:17
De todas formas, esto es sólo para 00:11:20
tratar de poner un buen texto. 00:11:21
Yo no voy a hablar de todos los temas de propiedad intelectual 00:11:23
en el mundo digital, que es muy complicado. 00:11:25
Me voy a centrar en una parte muy pequeña de ello, 00:11:27
pero creo que muy importante, que es 00:11:30
qué ocurre cuando, dada esta 00:11:31
situación, el autor dice 00:11:33
copiame, no me importa que me copies 00:11:35
creo que yo tengo beneficios con ello 00:11:37
y además, cojo mi obra y mejorala 00:11:39
me parece que lo puedes hacer, porque no lo vas a hacer 00:11:41
hay autores que ya están diciendo eso 00:11:43
daros cuenta que aquí no estoy discutiendo 00:11:46
sobre si eso debería ser razonable para todas las obras 00:11:47
sobre si los derechos del autor 00:11:50
deberían permitir eso siempre, o cualquier 00:11:51
otra cosa por el estilo, estoy diciendo 00:11:53
hay autores que voluntariamente 00:11:55
os dejan a todos vosotros que 00:11:56
copiéis y redistribuís su obra como quieran 00:11:58
Por supuesto que lo usáis 00:12:01
Si es un libro que lo leáis 00:12:02
Si es un vídeo que lo veáis 00:12:05
Y además os dejan hacer modificaciones sobre esas obras 00:12:06
O sea, si tú tienes la novela 00:12:09
Y no te gusta el último capítulo 00:12:12
Lo puedes cambiar y redistribuir los cambios 00:12:13
De eso es de lo que voy a tratar de hablar hoy 00:12:15
De por qué tenemos eso 00:12:17
Y qué cambios en principio supone eso 00:12:18
Pero daros cuenta que es importante entenderlo todo en este contexto 00:12:20
Porque este es el contexto de hecho que hace eso posible 00:12:23
En otros campos 00:12:26
Como en el campo de los bienes físicos 00:12:27
Eso simplemente es imposible 00:12:29
o sea, yo como autor puedo construir un coche 00:12:31
yo soy un artesano, suponiendo que yo supiera hacer un coche 00:12:33
me hago un coche entero, pero si te lo dejo a ti 00:12:35
me quedo sin el coche 00:12:38
aquí no, yo sigo teniendo 00:12:39
mi canción, de todas formas 00:12:41
algo hablemos sobre ello 00:12:43
esta es la segunda transparencia que quiero usar 00:12:44
para poner contexto, en lo primero hemos hablado sobre 00:12:49
que pasa cuando copias la información 00:12:51
en la segunda lo que estamos hablando es 00:12:53
como genero información nueva 00:12:56
y la cuestión es 00:12:57
las ideas realmente innovadoras 00:12:59
primero, son realmente muy pocas 00:13:01
y segundo, prácticamente siempre 00:13:03
se basan en otras muchas cosas preexistentes 00:13:05
o sea, no existe en general 00:13:08
la idea feliz, maravillosa 00:13:09
que supone la innovación enorme 00:13:11
y que a alguien se le ocurrió una mañana 00:13:12
o incluso se le ocurrió después de mucho trabajo 00:13:14
si cojáis la innovación que queráis 00:13:17
tanto en el cambio de la tecnología como en el cambio de la cultura 00:13:19
podéis daros cuenta que en realidad 00:13:21
es una innovación muy relativa 00:13:22
porque está en todo un contexto de otras cosas anteriores 00:13:24
que el innovador había visto 00:13:27
o había consumido de alguna manera antes 00:13:29
coger a música que os dé a gana 00:13:31
a que podes pensar, oh, isto é a música máis innovadora 00:13:33
do siglo XX, a canción completa 00:13:35
que queráis, esa canción é imposible 00:13:37
de entender sin todo o contexto musical 00:13:39
que tenía o autor en o momento en que 00:13:41
produjo a música, incluso 00:13:43
sin toda a música que o autor había oído 00:13:45
elegir a novela que queráis, que penséis 00:13:47
isto é o máis novo que se ha hecho 00:13:49
en o siglo XXI en novela, é imposible 00:13:51
de entender sin todo o que o autor ha leído 00:13:53
e sin o contexto que hai 00:13:55
en ese momento para o autor, non só 00:13:57
de hecho en el mundo de la novela 00:13:59
sino en toda la obra cultural que él ha consumido 00:14:01
elegir el ámbito que queráis 00:14:03
elegir por ejemplo el ámbito de la tecnología 00:14:05
y pasa exactamente igual 00:14:07
cualquier invento que coces está basado en montones 00:14:08
de pequeños inventos anteriores 00:14:11
en el mundo científico lo conocemos desde hace mucho 00:14:12
y es una frase que también está atribuida 00:14:15
en este caso a Newton 00:14:17
y que venía a decir aquello de 00:14:18
pude llegarme alto porque me subí en hombros de gigantes 00:14:20
en otras palabras, yo hice una pequeña contribución 00:14:23
pero esa contribución fue muy importante 00:14:26
porque estaba basada en montones de outras contribuciones anteriores 00:14:28
y pude aprovecharlas. 00:14:31
No tuve que empezar desde cero. 00:14:33
Es lo que normalmente en tecnología también se dice 00:14:35
hombre, no reinventes la rueda, 00:14:37
hazle mejoras en la rueda. 00:14:38
Daros cuenta que esto lo que viene a querer decir es 00:14:40
cuando podemos trabajar con el trabajo de otros 00:14:42
podemos llegar mucho más lejos. 00:14:44
Y en general, todos nos vamos a beneficiar. 00:14:47
El innovador porque está llegando más lejos 00:14:50
con su pequeño incremento. 00:14:52
Los anteriores porque su obra se está poniendo mucho más en valor. 00:14:53
Cosas que en principio parecían inútiles 00:14:56
Viene alguien e dá un pequeno twist 00:14:57
E de repente é o invento máis interesante 00:14:59
Que temos tenido na humanidade 00:15:01
E tamén para a sociedade en general 00:15:02
Porque conseguimos un nivel de innovación 00:15:05
Mejor e máis rápido 00:15:07
E repito, iso pasa no mundo da tecnologia 00:15:08
Pero pasa tamén no mundo da cultura 00:15:10
Elegir o tipo de producción cultural que máis nos interese 00:15:12
A música, por exemplo 00:15:15
E é óbvio que todo o mundo se está copiando 00:15:16
E de hecho, de ahí sale a riqueza 00:15:18
De la evolución do mundo da música 00:15:21
Pero en cualquier outro ámbito 00:15:23
Nos pasa algo, me parece 00:15:25
imagino que isto o conocéis todos 00:15:26
é a Wikipedia 00:15:30
non sei se todos sabéis 00:15:31
que a Wikipedia se produce 00:15:34
de forma colaborativa por un montón de gente 00:15:36
imagino que a maioria sí 00:15:38
o que non sei se sabéis é que o montón de gente é realmente 00:15:39
un montón de gente 00:15:42
na enciclopedia en inglés ten unos 2 millóns de autores 00:15:43
2 millóns de autores é moita gente 00:15:46
é a mitad da población de Madrid 00:15:48
toda esa gente é capaz de coordinarse de alguna maneira 00:15:49
para producir un trabalho 00:15:52
bastante complejo 00:15:54
la Wikipedia tiene niveles de calidad 00:15:56
muy diferentes según los artículos 00:15:59
si no habéis entrado muy a menudo os aconsejo que entréis 00:16:00
en temas que conozcáis 00:16:03
y os podéis hacer vuestra propia opinión 00:16:04
sobre cuanto de buena es la enciclopedia y que artículos tiene 00:16:06
pero en general en muchos ámbitos 00:16:09
es tan buena como cualquier otra enciclopedia 00:16:11
sino mejor 00:16:13
con independencia de todas formas de la calidad que tenga 00:16:14
es la enciclopedia 00:16:17
con diferencia más grande del mundo 00:16:18
y la que más se está actualizando 00:16:20
hasta el punto de que sus competidoras en internet 00:16:22
prácticamente han desaparecido 00:16:24
bueno, las enciclopedias sin papel 00:16:25
ni siquiera sé si se siguen editando 00:16:27
hoy a todos nos parece 00:16:29
muy normal, de hecho vosotros habéis 00:16:31
casi crecido con la Wikipedia 00:16:33
pero es muy importante 00:16:35
darse cuenta que solamente hace 10 años 00:16:37
primero, la Wikipedia no existía 00:16:39
y segundo, si a alguien le preguntabas 00:16:41
por la forma de funcionamiento que tenía 00:16:43
la Wikipedia, te habría dicho que era imposible 00:16:45
¿qué quiere decir eso 00:16:47
de que 2 millones de personas 00:16:49
se van a poner de forma voluntaria a hacer una enciclopedia? 00:16:51
si tenemos la británica, si tenemos 00:16:53
la espasa, que sabemos que ha costado un montón 00:16:55
de trabajo editorial de autores muy sesudos 00:16:57
para hacerlo durante muchos años. 00:16:59
O sea, en el año 2000, incluso la gente muy metida 00:17:00
en el mundo de la cultura libre y no sé qué, 00:17:03
muchos de ellos pensaban que era imposible 00:17:05
hacer algo por el estilo. 00:17:07
Se pusieron unos niveles a hacerlo, y quizás porque 00:17:08
no sabían que era imposible, demostraron que efectivamente 00:17:11
era posible. Pero dos contas que han pasado 00:17:13
ocho años desde que tenemos Wikipedia, más bien desde que 00:17:14
empezó la Wikipedia. Estamos empezando a aprender 00:17:17
qué cosas podemos hacer en este dominio 00:17:19
y nos han salido cosas como la Wikipedia 00:17:21
que antes simplemente eran impensables 00:17:22
e que hoxe é casi impensable 00:17:24
que non exista. 00:17:26
Pero, desde logo, a Wikipedia non é o único. 00:17:28
Este, probablemente, 00:17:32
o conocéis menos. Alguén conoce isto? 00:17:32
Que é? 00:17:34
Este é o Internet Archive. 00:17:36
É un sitio onde se guarda un montón 00:17:39
de producción intelectual de moitos tipos, 00:17:40
desde música, 00:17:42
vídeos, sobre todo, hai moitos vídeos, 00:17:44
pero tamén hai moito audio, por exemplo, 00:17:47
que é libre, 00:17:49
que tíne licencias que permiten copiar 00:17:50
e que permiten redistribuir 00:17:52
y que permiten modificar. 00:17:53
Hay montones de cosas. 00:17:56
Cosas muy raras, 00:17:58
cosas muy populares, 00:17:59
cosas para comunidades muy pequeñas. 00:18:00
De alguna manera, 00:18:03
lo que están tratando de hacer es 00:18:04
repor el Internet 00:18:05
o más bien dar una opción a Internet 00:18:06
para que sirva cosas ahí 00:18:08
que pueden ser de utilidad para otros. 00:18:09
Hay montones de obras, 00:18:12
puede que encontréis cosas que os interesen, 00:18:13
puede que no, 00:18:14
pero hay literalmente decenas de miles 00:18:15
de obras diferentes, 00:18:17
de muchos tipos. 00:18:18
Es, de alguna manera, 00:18:20
un intento por empezar a tener 00:18:21
unha cultura como un internet, un tipo de cosas 00:18:23
que podemos reutilizar todos. 00:18:25
¿Visteu que lo conocéis a alguien? 00:18:29
Llamando, é un portal de música, 00:18:32
pero de música libre. 00:18:34
Non vais a encontrar ahí lo que son os 40 principales, 00:18:35
pero hai música moi variada. 00:18:38
Já vosotros podéis oírla e ya veréis 00:18:40
se entra en vostro gusto ou non. 00:18:41
Hai gente que dice que non vale para nada, 00:18:42
hai gente que dice que hai música moi buena. 00:18:44
Imagino que depende de los géneros que te gusten e de outras cosas. 00:18:46
Pero tienes ahora mismo como unos 4.000 autores, 00:18:49
de hecho, ahí vendrán 00:18:51
30.000 alumnos distintos 00:18:52
e toda ella é unha música 00:18:54
que como mínimo 00:18:58
se pode escuchar 00:18:59
sen ninguna corta pisa 00:19:01
e en general se pode redistribuir 00:19:02
a veces bajo ciertas condiciones 00:19:04
e a veces se pode tamén modificar 00:19:06
se poden facer obras derivadas 00:19:08
é un buen sitio para empezar a ver 00:19:09
que cosas hai por aí 00:19:11
onde, repito, os autores nos están dicendo 00:19:12
por favor usa mi obra 00:19:15
eu te deixo que la use sen ningún outro requisito 00:19:16
non quero que me pagues por aí especialmente 00:19:18
aunque, por exemplo, en Llamendo 00:19:20
se aceptan donaciones 00:19:21
se unha música te gusta 00:19:22
tú dices, bueno, pues llevo 20 años 00:19:24
oyendo esta música y no he pagado nunca 00:19:25
pues por qué no le doy 20 euros a este señor 00:19:27
ya que no me ha costado nada comprar su álbum 00:19:30
por ejemplo. Aunque parezca mentira 00:19:32
hay gente que lo hace, hay gente que está donando 00:19:35
aquí, y alguien puede decir, ¿cómo se le puede ocurrir 00:19:37
a alguien donar? Bueno, la relación 00:19:39
que uno crea con los músicos que le gustan 00:19:41
sabéis que es muy peculiar y en muchos 00:19:43
casos simplemente la gente dice, es que quiero que este señor 00:19:45
siga produciendo más música, ¿por qué no le voy a donar algo? 00:19:47
Este es otro 00:19:52
proyecto, se llama 00:19:53
o proxecto de Gutenberg, que é un proxecto moi diferente 00:19:55
porque o que trata de hacer é rescatar 00:19:57
sobre todo textos 00:19:59
para os cuales já ha pasado o período de copyright. 00:20:01
Normalmente sabéis que 00:20:04
os derechos de autor expiran ao cabo de un tempo. 00:20:05
Por exemplo, en España, creo que son 00:20:08
75 años a partir da morte do autor. 00:20:09
Iso é moito tempo, pero tamén quere dizer 00:20:11
que hai moitas obras 00:20:13
que já han expirado os seus derechos de autor. 00:20:15
Por exemplo, prácticamente todo o que se ha escrito 00:20:17
hasta o siglo XIX, ha expirado já. 00:20:19
E hai moitas cosas moi interesantes. 00:20:21
Hay gente que pensa, no, solo me interesa 00:20:23
o que se escribió la semana pasada, pero en realidad 00:20:24
hay muchas cosas que se escribieron en el siglo XIX 00:20:26
e anteriores que es muy posible que te interesen. 00:20:29
Bueno, pues hay gente que lo que está haciendo es buscar 00:20:31
libros de esas época 00:20:32
y digitalizándolos y poniéndolos ahí 00:20:33
a exposición de todo el mundo. De nuevo hay miles de libros 00:20:36
sobre todo en inglés, pero también hay cosas en español 00:20:38
y ya digo 00:20:41
que gran parte de la literatura 00:20:43
digamos interesante del XIX 00:20:44
e anteriores en inglés 00:20:47
la podes encontrar ahí. Y una parte de la literatura 00:20:48
en español también. 00:20:51
Digamos que aquí la idea es un poco diferente 00:20:52
el problema es que todos esos libros 00:20:54
expiran sus derechos de autor, pero los derechos de autor 00:20:56
se aplican a una edición concreta de un libro 00:20:58
quiere decir que si un editorial vuelve a editar 00:21:00
otra vez los libros, lo tienes que volver a comprar 00:21:02
no puedes copiarlo, por ejemplo 00:21:04
ni lo puedes meter en un libro electrónico 00:21:06
sin permiso del autor 00:21:08
entonces la gente lo que está haciendo es buscar ediciones 00:21:09
que ya están 00:21:12
pasados completamente sus derechos 00:21:12
y probablemente totalmente agotadas, porque a lo mejor son ediciones 00:21:15
del año 1850 00:21:18
y digitalizándolas, poniéndose en electrónico 00:21:19
y permitiendo que la gente, por supuesto 00:21:22
las saque en papel en la impresora si quiere 00:21:24
pero lo más habitual hoy día 00:21:26
lo usa en un libro electrónico 00:21:28
que en España todavía no son tan comunes 00:21:29
pero en otros países empiezan a ser ya bastante comunes 00:21:31
y probablemente a partir de las navidades de este año 00:21:33
empezarán a ser también bastante comunes en España 00:21:36
los puedes meter ahí dentro 00:21:38
como decía antes, como miles de libros distintos 00:21:39
estos proyectos los he puesto únicamente 00:21:41
para que podáis tener una idea 00:21:44
de lo que voy a hablar a continuación 00:21:45
en la otra mitad de la charla 00:21:47
que es más o menos lo que me queda 00:21:49
non son ideas que a alguien se le ocurre 00:21:50
en unha mañana, sino que 00:21:53
hai gente que ya las está ponendo en marcha 00:21:54
de diferentes maneras, con diferentes motivos 00:21:56
pero ya las está ponendo en marcha 00:21:58
os podéis dar cuenta que el intento de estos cuatro proyectos 00:22:00
aunque estén en ámbitos distintos e sea diferente 00:22:02
en el fondo es común 00:22:04
lo que están tratando es que haya un conjunto de obras 00:22:06
lo mayor posible 00:22:08
donde todo el mundo pueda trabajar con ellas 00:22:09
no solo las pueda digamos consumir 00:22:12
sino que pueda reelaborar sobre ellas 00:22:14
o sea, pueda mejorarlas o cambiarlas 00:22:16
simplemente, ou facer o concepto 00:22:18
que en terminología 00:22:20
jurídica se suele chamar 00:22:22
hacer obras derivadas. 00:22:23
He pasado na transparencia, 00:22:29
a ver se podo volver para atrás. 00:22:31
Bien, como decía antes, 00:22:35
vamos á segunda mitad 00:22:37
de la presentación. 00:22:39
A primeiros del siglo XXI 00:22:43
tenemos unha cosa con a que 00:22:44
muchas personas durante toda a historia 00:22:46
de la humanidade han soñado, 00:22:49
e que durante moito tempo se creía que era imposible. 00:22:50
resulta que tenemos 00:22:52
una utopía 00:22:54
hecha realidad 00:22:57
podemos hacer cosas con información 00:23:00
que nunca habíamos pensado que se podían hacer 00:23:02
casi hasta esta generación 00:23:04
podemos copiar la información como nos da la gana 00:23:05
a coste prácticamente cero 00:23:09
tan bajo es el coste que nadie se lo plantea 00:23:10
daros cuenta que cuando tú te estás descargando algo en tu ordenador 00:23:12
estás copiándolo siempre 00:23:15
nunca te plantea que eso tenga un coste 00:23:16
para la gente que venimos de la cultura de la fotocopiadora 00:23:18
e de copiar cintas de cinta a cinta 00:23:20
de cachete e cosas por el estilo 00:23:22
esto todavía supone unha cosa increíble 00:23:24
para vosotros no, porque habéis nacido con ello 00:23:26
pero daros cuenta que es la primera vez 00:23:28
sois la primera generación que dispone esto 00:23:30
prácticamente desde que empiezo a utilizarlo 00:23:32
además 00:23:34
se puede transportar prácticamente a cualquier lugar del mundo 00:23:35
bueno, vale, a cualquier lugar del mundo que tenga internet 00:23:38
todavía no todo el mundo tiene internet 00:23:40
pero cada vez más gente tiene internet 00:23:42
y efectos prácticos, pues probablemente 00:23:44
como la tercera parte de la humanidad ya tiene acceso 00:23:46
a cualquier cosa que haya en internet 00:23:48
e nos próximos anos 00:23:49
iso se vai acercar moi rapidamente ao 90 00:23:51
e por último 00:23:53
podes crear modificaciones 00:23:56
unha vez que metes as cousas no ordenador 00:23:58
tens herramientas para modificar 00:24:00
sabéis o fácil que é cambiar unha novela 00:24:02
se tens o original en formato para procesador de textos 00:24:04
pero tampouco é moi difícil 00:24:07
cambiar unha música se tens as herramientas adecuadas 00:24:09
e non digamos coxer un vídeo e remezcarlo 00:24:11
por exemplo, producir unhas planos 00:24:13
unha ordenación de planos diferente 00:24:15
ou cambiarle a banda sonora para que tenga unha música distinta 00:24:17
o meter otro diálogo o traducirlo a otro idioma 00:24:20
todas esas cosas son fáciles de hacer 00:24:23
porque tenemos el ordenador 00:24:25
las otras dos son fáciles de hacer porque tenemos 00:24:26
la combinación del ordenador y de internet 00:24:28
el asunto es que esta tecnología nos permite 00:24:30
algo que pensarlo por un momento 00:24:32
si lo pudiéramos hacer con las cosas materiales 00:24:34
sería maravilloso, imaginaos que a mi me gusta 00:24:36
esta silla y yo puedo coger una máquina 00:24:38
meter la silla en la máquina y le da otra silla igual 00:24:40
y además le digo, ya no me la pones en Hong Kong 00:24:42
le doy un botón y me aparece la silla en Hong Kong 00:24:44
eso es lo que podemos hacer con la información 00:24:46
É tan común para nosotros 00:24:48
Que ni nos paramos a pensar un momento 00:24:50
O que podemos hacer 00:24:52
Pero echar para atrás solamente 30 años 00:24:52
E pensar lo que costaba que alguien 00:24:55
Que escribiera sus opiniones 00:24:57
Sobre un tema que le interese 00:24:59
Imagina que uno de vosotros os gustan los babusinos amarillos 00:25:00
E el que dice, yo voy a escribir de los babusinos amarillos 00:25:03
E se ponía a escribir 00:25:05
Lo que le podría costar que alguien leyera lo que había escrito 00:25:07
Claro, tendría que encontrar gente 00:25:09
Que le gustaron los amarillos 00:25:11
E haces, te abres un blog 00:25:12
O te abres unha página en Facebook sobre babusinos amarillos 00:25:14
E si realmente el tema interesa a alguien 00:25:16
en poco tiempo hay gente que viene a verla 00:25:18
y lo que tú escribes les llega a ellos 00:25:20
daros cuenta que esa cosa tan tonta, tan simple 00:25:22
y que probablemente estéis haciendo las cosas que os interesan 00:25:25
desde hace años 00:25:27
hace 20 años ni siquiera se podía hacer 00:25:28
alguna comunidad muy pequeña en internet 00:25:31
y hace 40 años no lo podía hacer nadie 00:25:33
y en todo el resto de la historia de la humanidad 00:25:34
no lo ha podido hacer nunca nadie 00:25:36
por lo tanto es normal que todas estas cosas nos resulten muy nuevas 00:25:37
es que son muy nuevas 00:25:41
y además están tocando cosas muy básicas para nosotros 00:25:42
porque estamos hablando nada menos 00:25:45
que de la transmisión de la cultura 00:25:46
Ya no estamos hablando de cosas muy tecnológicas para frikis 00:25:48
Estamos hablando de la música que oimos 00:25:51
O estamos hablando de las novelas que leemos, por ejemplo 00:25:53
¿Qué hacemos con todo esto? 00:25:56
Pues en líneas generales, no mucho 00:26:01
Resulta que venimos de un esquema socioeconómico 00:26:03
Que vosotros ni os habéis comido 00:26:05
Ni os habéis entendido siquiera 00:26:07
Porque se os ha dado hecho 00:26:10
Cuando simplemente habéis llegado a la sociedad 00:26:11
Y que en realidad 00:26:13
Lo mismo que a vosotros nos ha pasado a otros 4 o 5 generaciones anteriores 00:26:14
porque é unha situación socioeconómica e ilegal 00:26:18
que data por menos do siglo XIX 00:26:21
e probablemente de antes 00:26:23
data do mundo da imprensa, sobre todo 00:26:24
e un pouco máis adelante do mundo do cine 00:26:26
e do mundo da producción fonográfica 00:26:29
de un mundo onde para 00:26:31
producir obras facían falta empresas 00:26:32
relativamente grandes, onde distribuir unha obra 00:26:35
era un negocio moi complicado 00:26:37
había que coger copias físicas de algo e repartirlas 00:26:38
por unha zona, onde se generou 00:26:41
toda unha estrutura 00:26:43
de empresas, de individuos 00:26:45
que vivían dello, pero que tamén 00:26:46
aportaban un valor 00:26:48
moi interesante á sociedade, era que esas obras 00:26:50
culturais fueran conocidas. 00:26:52
Todo iso no siglo XIX era moi razonable. 00:26:54
Pensar un pouco na situación entonces. 00:26:56
Eu escribía un libro e o primeiro que necesitaba era lectores. 00:26:58
Alguén teñía que apostar 00:27:01
a que ese libro iba a ser vendido e teñía que imprimirlo, 00:27:02
que era un proceso relativamente costoso. 00:27:05
E logo teñía que distribuir as copias 00:27:07
por unha zona relativamente grande 00:27:08
para asegurarse de que podía llegar 00:27:10
aos lectores potenciales. 00:27:12
Alguén teñía que almacenar as obras durante un tempo 00:27:14
ou en bibliotecas, ou en librerías, 00:27:16
hasta que alguén venía de verdade a interesarse por la obra 00:27:18
e quizás a comprarla. 00:27:20
Toda esa infraestructura era imprescindible 00:27:22
para que os libros simplemente se pudieran escribir 00:27:24
e se pudieran vender. 00:27:27
As cousas, sin embargo, no siglo XXI, 00:27:29
han cambiado radicalmente. 00:27:30
Se eu escribo un libro, 00:27:32
olvidémonos por un momento 00:27:33
de que me guste vivir do libro que escribo. 00:27:35
Se simplemente escribes un libro porque te gusta, 00:27:37
lo escribes, 00:27:39
lo colgas en alguno dos sitios de internet que hai para ello, 00:27:40
e cualquera que lo quiera leer, 00:27:43
cinco minutos despós, 00:27:45
ou incluso un minuto despues 00:27:46
o pode estar leñendo 00:27:47
en sú casa tranquilamente 00:27:48
en sú isla electoral 00:27:49
a situación ha cambiado radicalmente 00:27:50
desde o punto de vista tecnológico 00:27:52
pero non ha cambiado 00:27:53
desde o punto de vista 00:27:54
ni legal 00:27:55
ni socioeconómico 00:27:56
as empresas que están ahí 00:27:57
e os intereses que hai 00:27:58
siguen sendo basicamente 00:27:59
os mesmos do siglo XIX 00:28:00
e a legislación 00:28:01
é a mesma 00:28:03
entre comillas 00:28:04
o peor 00:28:05
que a que teníamos 00:28:05
no siglo XIX 00:28:06
iso leva un pouco 00:28:07
a que é o que estamos facendo 00:28:08
en realidad con todo isto 00:28:10
pois non moito 00:28:11
estamos facendo o mesmo 00:28:12
de sempre en realidad 00:28:13
vale, quizás máis rápido 00:28:14
pero non moito máis 00:28:15
que o que estábamos facendo sempre 00:28:17
a gente se le ocurren os mesmos modelos tradicionales 00:28:18
e en general 00:28:21
toda a distribución 00:28:22
de obra cultural e demais 00:28:25
sigue trabajando, sigue funcionando un pouco da mesma maneira 00:28:26
hai algunos experimentos 00:28:29
que están mostrando como hacer las cosas 00:28:33
Wikipedia, por exemplo, ha sido un experimento exitoso 00:28:34
pero por cada experimento exitoso 00:28:37
tenemos probablemente 100 experimentos que non llegan a ningún lado 00:28:38
ocurre que algunos de esos experimentos 00:28:41
los estamos asfixiando 00:28:43
incluso antes de que salgan 00:28:44
Un buen ejemplo é o intercambio en redes P2P 00:28:45
O intercambio en redes P2P 00:28:49
Sirve para moitas cosas 00:28:51
Ha sido empezado a conocer por o intercambio de música 00:28:52
Pero sirve en realidad para moitas cosas 00:28:54
Hai gente en todo o mundo 00:28:57
Tratando de proibir por lei 00:28:58
O intercambio P2P 00:29:00
Probablemente porque non o entiende entre outras cosas 00:29:02
Con independencia hai que copiar o músico 00:29:05
Sea bueno, sea malo, é unha discusión que podemos tener 00:29:06
En outro momento 00:29:08
As redes P2P sirven para moitas outras cosas 00:29:09
Ocurre que como hai gente 00:29:12
que ha visto, uy, esto es un problema para este escenario 00:29:14
concreto, está diciendo, ¿y por qué no lo prohibimos 00:29:16
para evitarnos ese problema? 00:29:18
En otras palabras, antes siquiera de saber 00:29:20
qué podemos hacer con esa herramienta, vamos a 00:29:22
prohibirlo por si acaso. En realidad 00:29:24
eso no va a parar el proceso. El proceso 00:29:26
va a continuar, pero sí lo puede 00:29:28
retrasar durante una generación o dos generaciones. 00:29:30
Hasta que aparezca una generación 00:29:33
que sea capaz de decir, no, ¿por qué 00:29:34
nos vamos a tener esa legislación que no tiene sentido? 00:29:36
Vamos a buscar una legislación que realmente 00:29:38
nos interese. Porque, repito, hoy día 00:29:40
la legislación que tenemos sobre todo esto 00:29:42
temas, en realidad ninguna sociedade 00:29:44
la ha decidido, simplemente se ha venido aplicando 00:29:46
la legislación que tenía antes tratando 00:29:48
de adaptarla a los nuevos modelos 00:29:50
pero la forma de adaptarla ha sido, hagamos 00:29:51
lo mismo que hacíamos antes en el nuevo entorno templo 00:29:54
entonces, por ejemplo, que teníamos antes 00:29:56
derechos de autor, vienen de repente los programas 00:29:58
de ordenador que no existían en el siglo XIX 00:30:00
bueno, pues apliquemosle lo mismo 00:30:02
viene internet con Youtube y con posibilidades 00:30:03
de poner vídeo en internet y no sé qué nos lo cuenta 00:30:06
bueno, pues hagamos lo mismo de siempre, apliquemos 00:30:08
los mismos mecanismos que teníamos en el siglo XIX 00:30:10
a esas nuevas realidades 00:30:12
e simplemente iso non funciona. 00:30:13
En algún momento 00:30:15
va a quedar claro que non é caro. 00:30:16
Desde ese punto de vista 00:30:22
é importante tamén recordar de onde venimos. 00:30:23
En realidad, o entorno sociocultural 00:30:26
que tenemos alrededor da distribución 00:30:28
e da producción de obra cultural 00:30:29
é relativamente moderno na historia 00:30:31
da humanidade. Houve unha época en que 00:30:33
nisiquera existieran derechos de autor 00:30:35
tal como os entendemos hoxe. 00:30:37
Todos habréis estudiado probablemente 00:30:39
o cantar del Miojit, 00:30:41
cando va unha a buscar o seu autor 00:30:43
aquello de anónimo, está el chiste de anónimo 00:30:44
debe ser uno de los principales autores del siglo XIV 00:30:47
en realidad todos sabemos 00:30:49
que es anónimo porque no sabemos 00:30:51
quien lo escribió, pero ojo, no lo sabemos 00:30:53
porque en realidad no se escribió, como todos sabéis 00:30:54
pues el cantar fue evolucionando 00:30:57
porque muchos jugulares lo iban cantando 00:30:59
unos a otros, cada uno iba añadiendo 00:31:01
las partes que le parecía conveniente 00:31:03
por lo tanto, por un lado 00:31:05
ha sido claramente una obra colectiva de mucha gente 00:31:07
pero por otro lado en aquella época ni siquiera se consideraba 00:31:09
importante decir, y esta obra es mía 00:31:11
y por lo tanto me tienes que pagar 00:31:13
o lo que sea cuando tú la quieras volver a cantar 00:31:15
o cuando tú la quieras escuchar. Era diferente. 00:31:17
Yo me ponía en un sitio, lo cantaba 00:31:20
si acaso curraba a la gente que venía muchas veces 00:31:21
lo que me querían pagar y se acababa el asunto. 00:31:23
No digo que eso sea bueno ni malo, simplemente 00:31:25
quiero decir que marcaba un esquema mental 00:31:27
muy diferente al que tenemos hoy con respecto 00:31:29
a la producción intelectual. En aquella época 00:31:31
repito, los derechos de autor tal como los entendemos hoy 00:31:33
ni siquiera existían. El concepto moderno 00:31:35
de derechos de autor viene de los siglos 00:31:37
XVII, XVIII y sobre todo XIX 00:31:39
de la imprenta y 00:31:41
finales del XIX, la distribución fonográfica 00:31:43
y un poquito ya en el siglo XX 00:31:46
la distribución de cine. 00:31:47
A partir de ahí viene esta idea de 00:31:49
el autor y el editor tienen que tener ciertos derechos 00:31:51
sobre la obra para que se pueda producir. 00:31:53
Que repito, probablemente tenía sentido entonces 00:31:55
pero es mucho más discutible que lo tenga 00:31:57
ahora. Digamos que 00:31:59
hubo una época donde 00:32:01
los derechos de otro consistían como tal 00:32:03
y en otro momento, cuando la tecnología cambió 00:32:05
y daros cuenta que lo que ocurrió fue un cambio tecnológico 00:32:07
la imprenta y los otros que he comentado 00:32:09
se estudió un novo balance social 00:32:12
se dijo, bueno, necesitamos dar ciertas 00:32:14
protecciones aos autores e aos editores 00:32:16
por varios motivos 00:32:18
pero basicamente había un contrato social 00:32:19
que venía a decir, por un lado 00:32:22
le voy a dar ciertas ventajas aos autores e aos editores 00:32:23
a cambio de que 00:32:26
tengamos suficiente obra cultural para todos 00:32:28
digamos que hacía cosas como 00:32:30
decir, no voy a copiar 00:32:32
la sociedad, se va a quitar el derecho de copiar libros 00:32:33
que por otro lado era un derecho muy difícil 00:32:36
de ejercer, porque casi nadie tenía una imprenta 00:32:38
por tanto era realmente muy difícil 00:32:40
copiar un libro, por ejemplo, en el siglo XIX 00:32:42
requería, pues, básicamente escribirte a la mano 00:32:44
todavía no teníamos casi ni máquinas de escribir 00:32:46
sin embargo, el balance ha ido cambiando con los años 00:32:49
pero aunque los detalles del balance han ido cambiando 00:32:53
el fondo seguía siendo el mismo 00:32:57
la sociedad necesita producción cultural 00:32:59
los autores la tienen que producir 00:33:01
pero no damos a darle ciertas ventajas a los autores 00:33:02
para que sigan produciendo la obra cultural que todos queremos 00:33:05
e esas ventajas se marcaban 00:33:08
en términos de monopolio 00:33:11
vamos a darle un monopolio sobre a súa obra 00:33:11
vamos a dejar que só ellos poden hacer ciertas cosas 00:33:14
como por ejemplo decidir 00:33:16
quien ve la obra, decidir cuanto se cobra por esa obra 00:33:18
o decidir negociar con un editor 00:33:21
para que sea el editor el que haga esas cosas 00:33:22
en otras palabras, la sociedad 00:33:24
renuncia a súa derecho 00:33:26
de copiar indiscriminadamente 00:33:28
de reutilizar súa obra como mejor quiera 00:33:30
a cambio de que el autor durante un periodo limitado 00:33:32
perdón, a cambio de que el autor 00:33:34
produzca a súa obra 00:33:36
en a cantidad e a calidad 00:33:38
que nosa sociedade necesitamos 00:33:40
sin embargo, hoxe a tecnologia 00:33:41
ha cambiado todo, por un lado 00:33:44
a tecnologia nos permite de verdade 00:33:45
exercer o direito de copia 00:33:47
e por outro lado, quizás o máis interesante 00:33:49
os autores han deixado de ser un bien escaso 00:33:51
mientras que os autores 00:33:54
en o siglo XIX eran moi pocos 00:33:55
comparados con o total da población 00:33:57
os autores hoxe son prácticamente todos 00:33:58
cualquera de vosotros que ha subido 00:34:01
contenido ao Facebook é autor 00:34:03
de obras que otros han consumido 00:34:04
vale, puede que eso sean 00:34:07
las fotos de anoche que estuviste 00:34:08
tomándote unas cañas y llegaste a ponerte 00:34:11
un poco divertido en tal momento 00:34:13
pero seguro que tus amigos lo aprecian 00:34:15
y seguro que tus amigos lo han consumido 00:34:17
de hecho la gente en algunos 00:34:19
entornos está pasando ya más tiempo 00:34:21
delante de Facebook que delante de la tele 00:34:23
simplemente quiere decir que está consumiendo 00:34:25
por decirlo así, un tipo de contenidos distintos 00:34:27
muchos de esos contenidos son contenidos 00:34:29
que hasta hace poco no existían 00:34:31
son contenidos que podríamos llamar 00:34:32
privados, opuestos por el entorno 00:34:34
de esa persona. De alguna manera 00:34:36
todos los que hemos hecho algo de eso 00:34:38
somos autores. Por lo tanto, empezamos 00:34:40
a tener una situación donde autores 00:34:42
precisamente no escasean. Al contrario, 00:34:44
lo que tenemos es muchos autores. 00:34:46
Pasa en todos los ámbitos. El ejemplo de la foto de anoche 00:34:48
es el más tonto, pero si vais a cualquier blog 00:34:50
ya hay literalmente millones de blogs 00:34:52
cualquiera que estive en un blog 00:34:54
estive comentarios, muchas veces muy pensados 00:34:56
y que la llevo bastante tiempo 00:34:58
y que tienen una calidad muy razonable 00:34:59
sobre todo si te interesa ese tema. 00:35:01
De repente tenemos millones de escritores 00:35:03
Nunca antes en la historia de la humanidad 00:35:05
Habíamos tenido millones de escritores publicando 00:35:07
Quizás la diferencia era que había gente que escribía 00:35:09
Pero no sabía lo que escribía 00:35:12
Ahora publican 00:35:13
Lo que han escrito es en internet 00:35:15
Y cualquiera lo puede ver 00:35:17
Y así en prácticamente todos los ámbitos 00:35:18
Esta es la última transparencia 00:35:21
Que voy a presentar hoy 00:35:26
Bueno, la penúltima, perdón 00:35:28
En la que únicamente voy a plantear 00:35:30
Cuatro temas por si os pueden resultar interesantes 00:35:33
Porque hai varias cosas que están cambiando 00:35:35
Eu creo que todas elas 00:35:39
O que mostran un pouco é 00:35:42
Realmente o que tardan as cosas 00:35:44
Desde que a tecnologia permite hacer algo 00:35:45
Vamos a coger unha novela que nos gusta 00:35:47
Pero ese final non nos acaba de gustar 00:35:49
E le cambiamos o último capítulo 00:35:50
E facemos que o asesino non sea mayordomo 00:35:52
Sino que sea 00:35:55
Por que non? 00:35:56
Poderías escribirlo, poderías tener a mesma obra 00:35:58
Con o último capítulo diferente 00:36:00
Non digo que haya que hacerlo necesariamente 00:36:02
pero, por que non o facen? 00:36:05
hai casos moi interesantes 00:36:07
hai un caso de hecho moi interesante que é 00:36:08
probablemente todos conocéis la obra Lo que el viento se llevou 00:36:10
hace unos anos alguien decidió escribir 00:36:12
la misma obra, exactamente la misma 00:36:14
mismos personajes, misma trama 00:36:16
pero desde o punto de vista dos negros 00:36:18
podes imaginar que a obra é bastante diferente 00:36:20
se recordáis un pouco o viento que llevou 00:36:22
al menos seguramente habéis visto la película 00:36:24
se la recordáis está escrita todo o rato 00:36:26
desde o punto de vista dos blancos que intervienen ahí 00:36:29
claro, hai negros todo o rato 00:36:31
ocorre no sur dos Estados Unidos, hai negros todo o rato 00:36:32
pero os negros tampoco más que como objeto decorativo 00:36:34
hay alguien que dijo, bueno, y que habrían pensado 00:36:37
los negros si les hubiera pasado todo esto 00:36:38
y escribe la misma obra desde ese punto de vista 00:36:40
daros cuenta que es claramente un plagio 00:36:42
entre comillas, en el sentido que coja la misma trama 00:36:44
los mismos personajes, la misma situación 00:36:47
que todo es ficticio 00:36:48
¿tiene sentido hacer esas cosas o no? 00:36:49
en Estados Unidos, por ejemplo, casi ha llegado a tribunales 00:36:52
pero más que lo que haya salido 00:36:54
desde el punto de vista legal, me interesa 00:36:56
¿creéis que esas cosas son razonables? 00:36:58
¿es razonable que podamos hacer esas cosas o no? 00:37:00
La segunda es nuevas formas de distribución 00:37:02
En música 00:37:05
Hay autores que están muy preocupados porque nadie les copie sus canciones 00:37:06
Pero hay otros que dicen lo contrario 00:37:08
Dicen, mira, yo lo que necesito es un canal de distribución 00:37:10
Yo escribo música porque me gusta 00:37:12
O yo preparo música porque me gusta 00:37:13
Y quiero simplemente tener gente que la escuche 00:37:16
No me importa vivir de ello 00:37:18
Entonces tienen un discurso completamente diferente 00:37:19
Al que podríamos hablar de los músicos 00:37:22
Entre comillas comerciales 00:37:24
Lo que dicen es, yo quiero tener gente que me escuche 00:37:26
Por favor, copia mi música 00:37:28
cando la estás copiando 00:37:29
hay más posibilidades 00:37:30
de que haya gente escuchándola 00:37:31
de nuevo 00:37:32
¿tiene eso sentido 00:37:33
o no lo tiene? 00:37:34
sobre todo mirarlo 00:37:35
en un contexto 00:37:36
onde cada vez hay más gente 00:37:36
que produce música 00:37:37
y muchos de ellos 00:37:38
en realidad 00:37:39
no tienen la intención 00:37:39
de vivir de ella 00:37:40
no tienen ya su trabajo 00:37:41
o simplemente son conscientes 00:37:42
de que nunca van a poder 00:37:43
vivir de ella 00:37:44
en el modelo tradicional 00:37:45
al menos 00:37:46
el tercer caso es 00:37:46
que ocurre 00:37:48
cuando los consumidores 00:37:49
de información 00:37:50
nos convertimos 00:37:51
también en productores 00:37:51
lo he mencionado antes 00:37:52
pensar el caso 00:37:54
de los blogs 00:37:54
pero pensar el caso 00:37:55
de las redes sociales 00:37:56
pensar el caso 00:37:57
de vostro amigo 00:37:58
que nas navidades pasadas 00:38:00
se pasou filmándoos con cámara de vídeo 00:38:01
en todos os sitios onde os veía 00:38:03
e logo hizo un pequeno corto 00:38:05
Algunos quizás os haya pasado ya 00:38:07
empieza a ser un medio regalo típico 00:38:09
entre grupos de amigos 00:38:11
e sobre todo pasa con as vacaciones 00:38:12
Que ocorre cando hai montones de autores que hacen cortos 00:38:14
a veces moi bonos sobre temas absolutamente absurdos 00:38:17
como as vacaciones mías del año pasado 00:38:20
pero que resulta que ves el corto e é bastante interesante 00:38:21
Ya non tenemos escasez de autores 00:38:23
as cosas están cambiando 00:38:26
y el último 00:38:27
novas formas de conseguir calidad 00:38:29
recordad lo que os comentaba antes de la Wikipedia 00:38:31
y en el mundo software libre pasa algo igual 00:38:33
en las enciclopedias tradicionales se conseguía calidad 00:38:34
porque la gente que escribía 00:38:37
estaban certificados, entre comillas 00:38:38
se sabía que eran expertos en los temas en los que escribían 00:38:41
en la Wikipedia todo el mundo puede escribir 00:38:44
vosotros podéis ir y escribir 00:38:46
ahora según salgáis de aquí 00:38:47
¿cómo se consigue calidad en la Wikipedia? 00:38:48
porque lees muchos artículos y dices 00:38:51
hombre, este artículo tiene una calidad bastante alta 00:38:53
son mecanismos completamente nuevos 00:38:55
que eran imposibles antes de internet 00:38:57
bien, y comenté que esta iba a ser 00:38:59
la penúltima 00:39:02
me voy a la última 00:39:03
gracias por la clave 00:39:05
a ver si llego 00:39:07
Valoración:
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Eres el primero. Inicia sesión para valorar el vídeo.
Idioma/s:
es
Autor/es:
Galapinux 2010 - D. Jesús M. González Barahona - Producción intelectual libre: una alternativa
Subido por:
Javier R.
Licencia:
Reconocimiento - No comercial
Visualizaciones:
221
Fecha:
7 de junio de 2011 - 14:05
Visibilidad:
Público
Enlace Relacionado:
Galapinux 2010 - D. Jesús M. González Barahona - Producción intelectual libre: una alternativa
Descripción ampliada:
Galapinux 2010 - D. Jesús M. González Barahona - Producción intelectual libre: una alternativa
Duración:
39′ 19″
Relación de aspecto:
4:3 Hasta 2009 fue el estándar utilizado en la televisión PAL; muchas pantallas de ordenador y televisores usan este estándar, erróneamente llamado cuadrado, cuando en la realidad es rectangular o wide.
Resolución:
640x480 píxeles
Tamaño:
87.84 MBytes

Del mismo autor…

Ver más del mismo autor


EducaMadrid, Plataforma Educativa de la Comunidad de Madrid

Plataforma Educativa EducaMadrid