Activa JavaScript para disfrutar de los vídeos de la Mediateca.
Prevención del suicidio en los centros educativos: D. José Antonio Luengo Latorre
Ajuste de pantallaEl ajuste de pantalla se aprecia al ver el vídeo en pantalla completa. Elige la presentación que más te guste:
Intervención de D. José Antonio Luengo Latorre en la Jornada "Prevención del suicidio en centros educativos" celebrada el 28 de abril de 2021
Buenas tardes a todas, a todos.
00:00:00
Gracias por dar esta emotiva acogida a unha jornada que,
00:00:05
conceptual e emocionalmente, é especialmente mágica.
00:00:13
Porque hoxe vamos a falar de un fenómeno del que se fala moi pouco.
00:00:19
E, cando se fala, en moitas ocasiones se fala tarde e máis.
00:00:25
Os medios de comunicación non ajudan demasiado a trasladar adecuadamente noticias
00:00:31
que tengan que ver con este fenómeno tan lacerante,
00:00:37
un fenómeno que, como bien indica a OMS, é un auténtico problema de saúde pública.
00:00:41
Gracias á presidenta do Consello Escolar da Comunidade de Madrid,
00:00:50
Pilar, amiga, e eu diría que algo máis,
00:00:56
porque sempre temos esa oportunidade de contrastar ideas,
00:01:02
e ela as escucha con un carinho e con un afecto que,
00:01:07
verdadeiramente, a unha le emociona.
00:01:10
Eu contribuí humildemente a proponer esta jornada, estes contenidos,
00:01:14
e devo dizer que, desde o primeiro momento, no Consello Escolar,
00:01:23
e falo tamén por seus conselleros, seu secretario,
00:01:27
rapidamente entendieron que era un tema complexo,
00:01:32
pero era un tema que había que abordar.
00:01:36
A unidad que ha sido citada depende da Subdirección General de Educación Especial.
00:01:40
Aquí temos ao nosso responsable, ao Subdirector General, Luís Abad.
00:01:45
Moitísimas gracias, Luís, por acompanñarnos.
00:01:50
Nós não faríamos nada sem o seu apoio permanente, estable,
00:01:53
sem a sua mirada carinhosa, sem a autonomía que nos dá,
00:02:00
un día sí e outro tamén, para fazer as cousas con sentido, con criterio.
00:02:06
Por tanto, nestas palabras de agradecimiento inicial,
00:02:11
sobre todo, quero poner o peso nas outras persoas,
00:02:16
das quais he falado agora, e tamén dos profesores e das profesoras,
00:02:20
dos equipos directivos, desta gente tan denostada ordinariamente,
00:02:26
y que tan excelente papel llevan desempeñando,
00:02:32
desde ese fatal y fatídico día del 14 de marzo ao día de hoy.
00:02:37
O trabajo denodado nos centros educativos, con as portas abiertas.
00:02:43
España ha sido uno dos poucos países que ha sido valiente
00:02:48
para seguir manteniendo os centros educativos abiertos.
00:02:51
España hubiera colapsado como sistema
00:02:54
si isto hubiera sido posible.
00:02:59
E isto ha sido posible gracias ao trabajo insistente, consistente,
00:03:02
ao trabajo emocionalmente responsable do noso profesorado.
00:03:08
E tamén dos alumnos e das alumnas.
00:03:13
Nós, vou terminar esta pequena introducción,
00:03:16
nós que temos a oportunidade de ir a moitos centros
00:03:19
a intentar ajudar en distintas situaciones complexas,
00:03:21
pasamos por as aulas, vemos aos chicos e as chicas
00:03:24
con as suas mascarillas, aos profesores,
00:03:27
han pasado frío, han vivido isto como o han podido vivir,
00:03:30
pero aí están, han vivido a presencialidade
00:03:34
e han vivido unha experiencia absolutamente inefable.
00:03:37
É difícil describir, eu creo,
00:03:41
o logro que durante todos estes meses han conseguido.
00:03:44
E efectivamente, non sabemos se ha sido a pandemia
00:03:48
este voraz, virus, el que ha hecho aflorar
00:03:51
un conjunto de situaciones dramáticas
00:03:58
ligadas a esos momentos en los que un niño, unha niña, un adolescente
00:04:03
pensa que é mellor quitarse de en medio,
00:04:09
pensa que é mellor morirse.
00:04:13
A uno le temblan as pernas
00:04:16
cando dice isto, cando expresa isto.
00:04:18
E isto é o que moitas veces os profesores, as profesoras,
00:04:21
os tutores e tutoras, tamén, por suposto, papás e mamás,
00:04:24
escuchan por primeira vez un día,
00:04:29
ou se lo encuentran porque les explota en la cara.
00:04:31
Cando entran á unha habitación
00:04:34
e ven a súa filha ou a súa filha desmayada
00:04:37
porque ha habido unha ingesta, por exemplo, medicamentosa.
00:04:41
Nuestro trabajo, o trabajo que intentamos facer con humildade,
00:04:45
desde a horizontalidade,
00:04:49
sem imponer, sempre orientando con o máximo cariño,
00:04:51
intenta empoderar o centro educativo
00:04:55
para que se dé cuenta de que tiene moito que facer
00:04:57
na prevención, na detección e na intervención.
00:05:00
E, por suposto, na derivación aos servicios externos especializados
00:05:05
onde van a realizar os procesos,
00:05:10
van a vivir os procesos psicoterapéuticos que son adecuados.
00:05:13
Moitas veces, Raquel, Rebeca, Andrés e yo mesmo,
00:05:18
cando acudimos aos centros,
00:05:24
a veces dicimos cousas tan simples, ou parecen tan simples,
00:05:26
cando nos perguntan os profesores
00:05:32
e que podemos facer.
00:05:34
E les dicimos que temos que cambiar a mirada,
00:05:35
tenemos que mirarles máis aos ojos,
00:05:38
tenemos que estar máis cerca dos seus corazones,
00:05:40
porque sabemos o que é a tristeza,
00:05:43
porque sabemos o que é o dolor,
00:05:45
porque sabemos o que é pasarlo mal,
00:05:47
e o vemos a veces.
00:05:49
Tenemos que facer frente a unha mirada emocional
00:05:50
que ha chegado para quedarse,
00:05:54
porque este fenómeno está e permanecerá.
00:05:57
De nós depende que seamos capaces de prevenir,
00:06:02
de sensibilizar, de detectar
00:06:04
e de armar as propostas, as respostas de intervención
00:06:07
que sean máis adecuadas.
00:06:10
Algunhas veces, cando falamos deste fenómeno,
00:06:17
comportamiento suicida,
00:06:20
nos enfrentamos ás imágenes que son especialmente dolorosas,
00:06:23
que nos generan inquietud, desasosiego, dolor,
00:06:27
sufrimiento, miedo.
00:06:32
Pero son imágenes que moitos profesores e profesoras,
00:06:34
vou focalizar todo o meu mensaje,
00:06:39
o que vou intentar expensar no contexto educativo,
00:06:46
moitos profesores e profesoras se encontran
00:06:50
con estes fenómenos,
00:06:52
con estas imágenes en sua cabeza,
00:06:54
cando un día por a manhã,
00:06:57
alguén les chama e les dice,
00:06:58
hoi, meu fillo non vai ir á escola.
00:06:59
E que ha pasado?
00:07:02
No mellor dos casos, está hospitalizado.
00:07:03
Estas son imágenes reales,
00:07:07
que nos ponen en situación de cosas que ocorren,
00:07:10
e o peor,
00:07:14
que ocorren e que se pensan moito,
00:07:17
en moitas ocasiones,
00:07:20
en moitas circunstancias,
00:07:22
ligadas ás factores de riesgo
00:07:24
que a veces non detectamos suficientemente.
00:07:26
O fenómeno do acoso do suicidio
00:07:29
é un fenómeno ben conocido,
00:07:32
que se desarrolla en todo o mundo.
00:07:35
Falamos en torno a 3.600
00:07:39
mortes por suicidio en España cada ano,
00:07:44
máis ou menos,
00:07:50
o doble das persoas que moren por accidentes de tráfico.
00:07:51
E sabemos que é un dato subnotificado,
00:07:55
sabemos que é un dato subdatado,
00:07:58
que hai máis persoas que moren por suicidio
00:08:00
dos que realmente son tasadas
00:08:04
no Instituto Nacional de Estadística.
00:08:07
Pero é que por cada suicidio que se conoce
00:08:10
pode haver hasta 20 intentos de suicidio.
00:08:15
Estamos ante un fenómeno, como díamos á principio,
00:08:19
que é un auténtico problema de saúde pública.
00:08:22
Se nosotros googleamos en cualquier buscador
00:08:26
como suicidarme, por exemplo,
00:08:31
veremos que hai en torno a 2.030.000 resultados
00:08:34
en 45 segundos.
00:08:40
É dicir, estamos ante un fenómeno que é ominoso,
00:08:43
que tiñe unhas raíces tremendas en a mente humana,
00:08:48
que tiñe unhas raíces tremendas en a adolescencia.
00:08:52
A presencia de a morte en a adolescencia,
00:08:55
en a mente do adolescente, é moi frecuente.
00:08:57
A nosa se nos ha olvidado.
00:09:00
Pero ocorría.
00:09:02
É dicir, que hago aquí?
00:09:05
Que estou facendo? Para que sirvo?
00:09:07
Se non me queren, se non me quere.
00:09:09
Estamos ante un fenómeno del que se sabe moito,
00:09:13
en España, por ejemplo, en el año 2017,
00:09:17
el número de fallecimientos en esas edades
00:09:22
que tenéis ahí detalladas,
00:09:26
entre 10 y 15 años,
00:09:28
foi de 13 chicos,
00:09:30
e entre 15 y 19, de 50.
00:09:33
Que é máis ou menos en torno a un 0.30, un 0.1, un 0.35
00:09:36
del conjunto de personas que se quitan a vida.
00:09:41
Pero en el año 2018, ahí tenéis los datos,
00:09:46
11,4 por cada 100.000 habitantes en la población mundial
00:09:50
se quitan la vida,
00:09:55
7,9 por cada 100.000 habitantes en España,
00:09:58
en torno a 3.600 fallecimientos, como hemos comentado,
00:10:02
máis en hombres que en mujeres,
00:10:06
e ahí tenéis los porcentajes de la población
00:10:09
entre 15 y 29 años,
00:10:13
275 jóvenes, adolescentes y jóvenes
00:10:16
que murieron por suicidio en el año 2018.
00:10:20
Y como se ha dicho,
00:10:24
en prácticamente 15, 16, 17 años,
00:10:26
casi un 50% desde el año 2004
00:10:30
se ha aumentado en relación con los guarismos,
00:10:34
con los números que nos hablan de personas que se quitan la vida,
00:10:41
siendo la primera causa de mortalidad externa
00:10:44
en estas edades de las que estamos hablando.
00:10:47
Suicidio no es una enfermedad.
00:10:51
Suicidio es una acción
00:10:54
que está ligada al dolor, a la desesperanza.
00:10:56
¿Cuántas veces con personas, chicos y chicas,
00:10:59
que han intentado quitarse la vida,
00:11:02
escuchas, yo no quería morir,
00:11:04
lo que quería era dejar de sufrir ya?
00:11:07
Estamos hablando de una acción
00:11:10
que está muy ligada a determinados factores de riesgo,
00:11:12
entre otros, por supuesto, nos hablará de ello
00:11:15
nuestra doctora de cabecera,
00:11:18
la doctora Rey.
00:11:21
Pues es evidente que los trastornos del estado de ánimo
00:11:24
tienen una influencia, un impacto determinante,
00:11:28
por supuesto, en esta perspectiva
00:11:33
ligada a la conciencia de la muerte,
00:11:35
pero es importante que entendamos esto,
00:11:37
que es una acción,
00:11:39
y que es una acción que es prevenible,
00:11:40
porque también es prevenible el trastorno del estado de ánimo,
00:11:44
porque también es posible conseguir
00:11:48
que chicos y chicas encuentren una mejora
00:11:50
en sus condiciones de vida,
00:11:53
en su percepción, en su interpretación de las cosas,
00:11:55
en su gestión emocional,
00:11:57
gracias al trabajo fantástico que se puede hacer
00:11:58
en los centros educativos,
00:12:00
incrementando los factores de protección,
00:12:01
haciéndoles que se sientan queridos,
00:12:04
que se sientan escuchados.
00:12:06
¿Cuántos chicos y chicas nos han dicho,
00:12:08
a lo largo de estos tres últimos años
00:12:10
que hemos estado trabajando,
00:12:12
nos han dicho,
00:12:13
es que a mí los profes me han salvado la vida,
00:12:14
es que te tiembla el cuerpo,
00:12:17
es que se te pone la carne de gallina,
00:12:20
y cuando yo se lo digo al profesorado,
00:12:22
muchos se quedan callados diciendo,
00:12:24
pero es verdad, pues claro que es verdad,
00:12:27
porque entienden, chicos y chicas,
00:12:29
que ahí, teniendo en cuenta las condiciones
00:12:31
de alta vulnerabilidad que viven muchos chicos
00:12:33
en su entorno social, cultural, etc.,
00:12:35
ahí, en el centro educativo,
00:12:39
es donde se les quiere,
00:12:41
donde se invierte en emociones,
00:12:43
donde se invierte en tiempo,
00:12:45
y tenemos que hacerlo más.
00:12:47
Hemos mejorado mucho en estos últimos cinco años,
00:12:50
pero tenemos que seguir haciéndolo,
00:12:52
tenemos que seguir haciendo estas cosas,
00:12:54
hablando de lo que es el fenómeno,
00:12:56
pero nuestros chicos, chicas y adolescentes,
00:12:59
se encuentran influidos
00:13:03
de una manera dramática
00:13:06
por contenidos en redes sociales,
00:13:08
en internet, en plataformas tecnológicas,
00:13:11
de televisión digital,
00:13:15
nos hablará dello mi querido Fernando,
00:13:17
Fernando López,
00:13:20
y de la investigación que está desarrollando
00:13:22
en estos temas, en estos contenidos,
00:13:24
se ven especialmente influidos.
00:13:26
Nos decía hoy, me decía hoy
00:13:28
el director de un colegio de primaria,
00:13:30
sexto de primaria, una niña,
00:13:32
que está en una red de comunicación
00:13:34
con amigos en internet,
00:13:38
han creado una narrativa
00:13:41
de suicidio absolutamente delirante,
00:13:43
escrita,
00:13:47
vamos a quitarnos la vida
00:13:49
y luego vamos a resucitar.
00:13:51
Estas son las cosas que están ocurriendo,
00:13:53
y a veces ocurren sólo en la mente
00:13:57
y no pasan al acto, a la acción.
00:13:59
Al profesorado hay que decirle
00:14:03
que nosotros somos profesores y profesoras,
00:14:05
no somos psicólogos ni psicólogas,
00:14:08
estamos para trabajar
00:14:11
los procesos de enseñanza y aprendizaje,
00:14:14
desarrollar buenas prácticas de convivencia,
00:14:16
desarrollar un buen modelo de convivencia,
00:14:19
pero tenemos una responsabilidad
00:14:22
en la educación emocional, sí,
00:14:24
en la gestión emocional, sí,
00:14:26
porque ser profesor
00:14:28
no es solamente ser instructor,
00:14:30
estamos educando.
00:14:34
Y en el momento en que un chico ou una chica
00:14:36
entra en el centro educativo,
00:14:38
hay que tener en cuenta
00:14:39
que tenemos una responsabilidad sustantiva,
00:14:40
de cuidado,
00:14:43
de guarda,
00:14:45
de protección.
00:14:46
Como me decía una persona que escribía
00:14:48
antes de ayer,
00:14:51
haciendo una referencia a esta jornada,
00:14:52
tenemos que hacer de nuestros centros
00:14:54
lugares seguros.
00:14:57
Este es un papel.
00:14:59
Claro que necesitamos recursos, por supuesto,
00:15:01
y habrá que trabajar por ello,
00:15:03
pero a veces, a veces,
00:15:05
a un niño, a una niña,
00:15:07
le salvamos,
00:15:10
sentido metafórico del término,
00:15:12
y también, literal,
00:15:14
cambiando nuestra mirada,
00:15:16
acercándonos,
00:15:18
haciéndonos visibles
00:15:20
ante sus emociones.
00:15:22
Existen mitos
00:15:28
en relación
00:15:31
con lo que es el suicidio adolescente
00:15:33
que están en todos los manuales.
00:15:36
Las personas que hablan del suicidio
00:15:38
no cometen suicidio.
00:15:40
No es verdad.
00:15:42
La mayoría de los suicidas han advertido
00:15:44
sobre sus intenciones.
00:15:46
Siempre hay miguitas,
00:15:48
casi siempre hay miguitas,
00:15:50
detrás de las cuales encontramos alguna cuestión.
00:15:52
Los suicidas tienen toda la intención
00:15:55
de morir.
00:15:57
No, la mayoría vive una perspectiva,
00:16:00
una interpretación muy ambivalente.
00:16:03
El suicidio sucede
00:16:05
sin advertencias.
00:16:07
No, los suicidas a menudo dan
00:16:09
amplias indicaciones.
00:16:11
Vais a tener esta información
00:16:13
y, por lo tanto, no quiero extenderme.
00:16:15
Lo tenemos en todos los manuales,
00:16:17
pero me quedo con una.
00:16:19
No todos los suicidios pueden prevenirse.
00:16:21
No es verdad.
00:16:23
Es verdad que muchos
00:16:25
no pueden prevenirse,
00:16:27
pero es verdad que la mayoría sí.
00:16:29
El secreto está
00:16:31
en que trabajemos entre todos
00:16:33
para encontrar las claves
00:16:35
que son claves de trabajo integral
00:16:37
e integrado,
00:16:39
multidisciplinar
00:16:41
y, por supuesto,
00:16:43
la coordinación de recursos.
00:16:45
Quisiera, sobre todo, expresar
00:16:49
que hay unas señales
00:16:51
de alerta
00:16:53
que en los centros educativos
00:16:55
estamos manejando con un criterio
00:16:57
fundamental
00:16:59
de alarma.
00:17:03
Hay cuestiones
00:17:07
que, cuando surgen,
00:17:09
tienen que hacer que nos pongamos
00:17:11
en situación de escucha,
00:17:13
de mirada, de concentración,
00:17:15
de interpretación adecuada.
00:17:17
Comentarios negativos
00:17:19
sobre sí mismo, sobre su vida,
00:17:21
por parte de algunos chicos o chicas,
00:17:23
observaciones de desesperanza
00:17:25
y negatividad hacia el futuro,
00:17:27
comentarios relacionados con la muerte
00:17:29
o actitudes autolíticas,
00:17:31
verbalizaciones o textos,
00:17:33
mensajería instantánea,
00:17:35
emails, diarios personales
00:17:37
sobre despedidas
00:17:39
y, por supuesto,
00:17:41
intentos autolíticos.
00:17:43
Por cada intento autolítico
00:17:45
parece,
00:17:47
según nos dice la investigación,
00:17:49
que podemos estar hasta incrementando
00:17:51
por cinco veces las posibilidades
00:17:53
de nuevo intento.
00:17:55
Hay fases de procesamiento que conocemos bien
00:17:59
en todo este proceso.
00:18:01
La fase de consideración de la posibilidad.
00:18:03
La idea es posible.
00:18:05
Me encuentro fatal.
00:18:07
Me encuentro por la cabeza cada vez más.
00:18:09
Me voy a la cama.
00:18:11
No puedo dormir. ¿Quién soy?
00:18:13
¿Pero qué hago?
00:18:15
Yo creo que me quieren, pero no me sirve.
00:18:17
No me encuentro.
00:18:19
No me hallo.
00:18:21
No sé cuál es mi camino en la vida.
00:18:23
No tengo nada que me permita
00:18:25
encontrar la más mínima luz
00:18:27
en mi camino.
00:18:29
Aparece o puede aparecer
00:18:31
luego una fase de ambivalencia.
00:18:33
Esas dudas permanentes.
00:18:35
¿Seré capaz de hacerlo?
00:18:37
¿Seré capaz de hacerlo y dañar tanto a mi entorno?
00:18:39
La persona que quiera hacerlo
00:18:43
lo hace pasando
00:18:45
por una fase de decisión,
00:18:47
aunque no siempre.
00:18:49
Hay suicidios muy explosivos,
00:18:51
muy sobrevenidos,
00:18:53
y es muy importante
00:18:55
tener en consideración
00:18:57
el factor de impulsividad,
00:18:59
el factor de personalidad de cada uno
00:19:01
de los chicos y de las chicas.
00:19:03
En cuanto a las variables psicológicas
00:19:07
de riesgo que trabajamos con el profesorado,
00:19:09
tendríamos la impulsividad
00:19:11
que hemos comentado,
00:19:13
el pensamiento dicotómico, esto es bueno, es malo,
00:19:15
este mundo binario
00:19:17
en el que parece que vivimos
00:19:19
permanentemente,
00:19:21
la rigidez cognitiva,
00:19:23
el perfeccionismo,
00:19:25
el autoconcepto
00:19:27
y la autoestima disminuidas
00:19:29
de una manera notable, sensible,
00:19:31
permanente, contumaz,
00:19:33
la desesperanza
00:19:35
y también cierto grado
00:19:37
de agresividad.
00:19:39
No é esta unha jornada
00:19:41
para dar todas as claves,
00:19:43
é unha jornada para abrir boca,
00:19:45
para empezar a explicar
00:19:47
en esa idea
00:19:49
que comentaba Pilar
00:19:51
cando facía
00:19:53
a inauguración
00:19:55
que eu humildemente puse
00:19:57
un día encima da mesa,
00:19:59
hai ramificaciones que, por suposto,
00:20:01
hemos podido contrastar, hemos podido
00:20:03
hablar con mi subdirector general
00:20:05
de cara a formación,
00:20:07
de cara a formación dos equipos directivos,
00:20:09
de cara a formación dos tutores,
00:20:11
de cara a formación do profesorado,
00:20:13
tamén de la formación de padres
00:20:15
a través dos sistemas que tenemos.
00:20:17
Tenemos moitas posibilidades,
00:20:19
pero temos de entrar
00:20:21
nos centros educativos a tratar,
00:20:23
a trabajar, a ahondar,
00:20:25
a profundizar neste fenómeno,
00:20:27
sin medo,
00:20:29
porque a boa noticia de que afloren estos casos
00:20:31
é que afloran.
00:20:33
Esa é unha boa noticia,
00:20:37
porque estaban ahí
00:20:39
e non os veíamos.
00:20:41
Esa era a mala noticia.
00:20:43
Están aflorando e nos permiten actuar,
00:20:45
nos permiten intervenir,
00:20:47
pero hai de facerlo con sensibilidade,
00:20:49
cuidando as familias,
00:20:51
entendendo as papás e as mamás.
00:20:53
Cando uns padres ven
00:20:55
al día seguinte
00:20:57
unha ingesta
00:20:59
de 40 ibuprofenos
00:21:01
e se sentan
00:21:03
delante de nós,
00:21:05
temos de entender que a veces non son capazes de falar,
00:21:07
porque les inunda
00:21:09
a vergonza,
00:21:11
porque les inunda o medo,
00:21:13
porque les inunda o medo ao estigma,
00:21:15
porque non saben que les pasa
00:21:19
e non manexan
00:21:21
ben a situación.
00:21:23
Temos de ser pacientes,
00:21:25
tenemos de escucharles,
00:21:27
pero temos de ser
00:21:29
persoas que abramos os brazos
00:21:31
a esa situación,
00:21:33
aos filhos e á familia.
00:21:35
Termino con
00:21:41
algúnas consideracións generales
00:21:43
de lo que é a nosa intervención.
00:21:45
Somos un equipo
00:21:47
que trabajamos fundamentalmente
00:21:49
para desenvolver accións
00:21:51
de prevención, detección
00:21:53
e situaciones de violencia.
00:21:55
Se habla de la acoso escolar,
00:21:57
pero hai outras violencias.
00:21:59
Esta é unha violencia tamén,
00:22:01
la violencia autoinfligida,
00:22:03
en forma, en ocasiones,
00:22:05
de autolesiones, que tienen
00:22:07
un componente máis
00:22:09
ansiolítico
00:22:11
que outra cosa, pero
00:22:13
en forma a veces de comportamientos
00:22:15
autolíticos. Tenemos que
00:22:17
trabajar con alumnos con ideación
00:22:19
suicida
00:22:21
e que non o teñen comunicado.
00:22:23
E que, por exemplo,
00:22:25
detectamos, sencillamente,
00:22:27
a través de la lectura de un diario,
00:22:29
de unha manera, están
00:22:31
produciendo unha sorte de comunicación
00:22:33
escribendo, pero non o teñen
00:22:35
comunicado a outros.
00:22:37
Pero teñen en a cabeça esa idea.
00:22:39
Trabajamos a veces con alumnos
00:22:41
que teñen comunicado a súa desesperanza
00:22:43
e posible ideación e planificación
00:22:45
e elaboramos planes
00:22:47
tasados, procedimentados,
00:22:49
protocolizados,
00:22:51
que dan a
00:22:53
centros unha doble seguridad.
00:22:55
Por un lado,
00:22:57
de que están facendo con el chico
00:22:59
lo que teñen que hacer, con el alumno
00:23:01
ou la alumna lo que teñen que hacer,
00:23:03
elevar los factores de protección
00:23:05
e disminuir los factores de riesgo,
00:23:07
pero algo moi importante
00:23:09
tamén que saben nosos equipos directivos
00:23:11
que é fundamental, e é que damos
00:23:13
ao centro tamén seguridad.
00:23:15
Porque
00:23:17
otorgamos ao centro
00:23:19
claves, por suposto,
00:23:21
vuelvo a utilizar
00:23:23
la palabra humildemente,
00:23:25
claves que les permiten
00:23:27
estar seguros de que están haciendo todo lo que teñen que hacer
00:23:29
en el centro
00:23:31
e en materia de coordinación con los servicios
00:23:33
externos especializados
00:23:35
e con las
00:23:37
familias. E hai ocasiones
00:23:39
lógicamente en que teñemos que intervenir con
00:23:41
alumnos que han
00:23:43
sobrevivido a uno ou varios
00:23:45
eventos de suicidio.
00:23:47
Por supuesto, afortunadamente
00:23:49
son pocos casos,
00:23:51
pero tamén nosa intervención
00:23:53
culmina
00:23:55
en la denominada posvención,
00:23:57
cuando se produce
00:23:59
un suicidio consumado
00:24:01
e ajudamos, acudimos ao centro
00:24:03
a trabajar con ellos en la gestión
00:24:05
emocional de todo este
00:24:07
proceso. Este material
00:24:09
está
00:24:11
a disposición
00:24:13
de los
00:24:15
centros educativos
00:24:17
siempre
00:24:19
vía servicios de inspección,
00:24:21
que son los que
00:24:23
colaboramos
00:24:25
en ese proceso de trabajo
00:24:27
en la elaboración de estos planes
00:24:29
de supervisión.
00:24:31
Nosotros
00:24:35
nosotros,
00:24:37
nosotros,
00:24:39
nosotros,
00:24:41
nosotros
00:24:43
estamos trabajando, dos ideas nada más,
00:24:45
estamos trabajando en un
00:24:47
proyecto que
00:24:49
tiene que ver
00:24:51
con la elaboración
00:24:53
de un documento que
00:24:55
permita a los centros
00:24:57
diseñar, te miro
00:24:59
Maye, te miro
00:25:01
Fernando,
00:25:03
te miro Carlos, que les permita
00:25:05
diseñar planes para la prevención
00:25:07
de los trastornos del estado de ánimo
00:25:09
en sus aulas,
00:25:11
que es una manera
00:25:13
de atacar
00:25:15
la prevención del suicidio.
00:25:17
Planes sencillos
00:25:19
que les permitan a ellos
00:25:21
trabajando en la comunidad educativa,
00:25:23
trabajando con profesorado, trabajando
00:25:25
con padres y trabajando con alumnos
00:25:27
en distintas edades,
00:25:29
en la reflexión sobre lo que es el sufrimiento,
00:25:31
sobre lo que es el dolor emocional,
00:25:33
sobre lo que son los trastornos del ánimo,
00:25:35
sobre lo que es el estigma
00:25:37
y de cómo entre todos podemos
00:25:39
ayudar a las personas que estén viviendo
00:25:41
esa situación de sufrimiento.
00:25:43
Vamos a ver si llegamos,
00:25:45
pero nuestra idea es
00:25:47
que a primer hor de curso, todos los centros
00:25:49
de la Comunidad de Madrid, lo mismo que tuvieron
00:25:51
este septiembre, una guía para afrontar
00:25:53
en el marco de la acción tutorial
00:25:55
el trabajo
00:25:57
emocional, después
00:25:59
del confinamiento,
00:26:01
vamos a ver si llegamos a tiempo.
00:26:03
Estamos manejando
00:26:05
ya muchos materiales, pero quiero
00:26:07
dar una...
00:26:09
Bueno, iba a utilizar este término
00:26:11
primicia,
00:26:13
voy a utilizar otro mucho más sencillo.
00:26:15
Voy a
00:26:17
dar una información que no es
00:26:19
muy conocida.
00:26:21
Este material lo vais a tener,
00:26:23
es muy intuitivo, autoexplicativo,
00:26:25
etc. Y es que
00:26:27
en el proyecto de ley
00:26:29
orgánica de protección integral
00:26:31
a la infancia y la adolescencia frente
00:26:33
a la violencia, que como sabéis
00:26:35
han pasado los trámites del Congreso
00:26:37
y están en el Senado,
00:26:39
en su artículo 32
00:26:41
establece
00:26:43
como obligatorio que los centros educativos
00:26:45
no sólo tengan protocolos
00:26:47
de intervención en situaciones de
00:26:51
violencia, acoso,
00:26:53
violencia de género,
00:26:55
acoso o abuso sexual,
00:26:57
sino tamén protocolos de prevención
00:26:59
contra el suicidio.
00:27:01
Ojo, porque estamos hablando de una ley
00:27:03
orgánica y, por lo tanto, de obligado
00:27:05
cumplimiento en todo el Estado, sí,
00:27:07
como parece, se va a aprobar.
00:27:09
Y espero, y miro a mí
00:27:11
su director general, que seamos pioneros
00:27:13
en poder sacar
00:27:15
adelante
00:27:17
esta
00:27:19
instrucción,
00:27:21
esta norma,
00:27:23
con documentos
00:27:25
y sobre todo con procesos, procedimientos
00:27:27
diseñados específicamente
00:27:29
para el trabajo en centros educativos.
00:27:31
Lo que hasta ahora tenemos, se acerca
00:27:33
mucho a eso, pero seguro
00:27:35
que lo vamos a mejorar.
00:27:37
Bueno, muchísimas gracias.
00:27:39
Ha hablado el menos importante de todos.
00:27:43
Yo voy a hacer ahora un papel
00:27:45
de presentación
00:27:47
de las otras tres personas que me acompañan
00:27:49
y cuando terminen
00:27:51
procederemos
00:27:53
de partir, a comentar,
00:27:55
a contestar algunas de las preguntas que nos
00:27:57
vayan llegando y que ya nos habéis ido
00:27:59
transmitiendo.
00:28:01
- Idioma/s:
- Autor/es:
- Daniel Esteban Roque
- Subido por:
- Consejo Escolar D.
- Licencia:
- Reconocimiento - No comercial - Compartir igual
- Visualizaciones:
- 2578
- Fecha:
- 29 de abril de 2021 - 11:11
- Visibilidad:
- Público
- Duración:
- 28′ 02″
- Relación de aspecto:
- 1.78:1
- Resolución:
- 1920x1080 píxeles
- Tamaño:
- 285.47 MBytes