Saltar navegación

Activa JavaScript para disfrutar de los vídeos de la Mediateca.

Encuentro anual de Equipos de Orientación Educativa 2020 (6 de 7): Turno de preguntas

Ajuste de pantalla

El ajuste de pantalla se aprecia al ver el vídeo en pantalla completa. Elige la presentación que más te guste:

Subido el 16 de diciembre de 2020 por EST ADMI DIRECCIÓN DE AREA TERRITORIAL MADRID-CAPITAL

301 visualizaciones

El pasado 15 de diciembre de 2020 se emitió en streaming el “Encuentro anual de Equipos de Orientación Educativa” con el título “Un paso adelante en la atención a la diversidad: Presentación del EOEP Específico de Altas Capacidades”.

Descargar la transcripción

Vamos a comenzar com o período de preguntas. 00:00:00
En primer lugar, agradecer a todos aqueles que estén seguindo o encuentro a vosa participación. 00:00:05
Han chegado un gran número de preguntas e é imposible poder presentar todas. 00:00:12
As preguntas que nos habéis enviado se irán a mandar ao equipo de altas capacidades para que poda responderlas. 00:00:19
Entón, o que se ha llevado a cabo é unha selección das cuestiones que habéis planteado. 00:00:26
Va a ser a directora do equipo de altas capacidades a que irá responder estas cuestiones. 00:00:33
Vamos a comenzar entón con a primeira delas. 00:00:40
Pensáis que nos queda moito camino por recorrer no proceso de sensibilización, 00:00:44
identificación e valoración das altas capacidades nos alunos desfavorecidos social e culturalmente? 00:00:50
E nas ninas? 00:00:59
Como poderíamos favorecer esta detección nos colectivos anteriormente mencionados desde o papel de orientadores? 00:01:01
Gracias, Javier. 00:01:11
Como decíamos antes, é moito importante tener en cuenta a población que se encuentra en unha situación máis desfavorecida. 00:01:14
Actualmente somos tres no equipo específico de altas capacidades, 00:01:20
pero a normativa contempla tamén que tengamos PTSC, entón suponemos que se unirá nos años seguintes. 00:01:25
E este papel e este perfil de PTSC é moito importante, 00:01:32
porque esa brecha tenemos que trabajar moito. 00:01:34
Se creemos realmente en que a escola nos dá esa igualdad de oportunidades, 00:01:39
justamente a estes niños e estas niñas es donde tenemos que garantizárselo, 00:01:45
non só no acceso á educación, né na permanencia, sino na propía promoción. 00:01:49
Justamente nos barrios, nas zonas máis desfavorecidas, 00:01:54
é onde tenemos que insistir máis en llevar a cabo estes proyectos como el de Fuente del Talento. 00:01:57
Sé que é complicado, porque son situaciones moi difíciles, 00:02:01
situaciones familiares moi dramáticas, moi complexos, 00:02:06
moita reunión con servicios sociales, 00:02:09
lo sabemos desde a realidade de estar nos equipos. 00:02:12
Pero, moitas veces, como dicimos, lo urgente non é sempre o importante. 00:02:15
Se realmente queremos ayudar a esta población a que poda prosperar e tener un futuro mellor, 00:02:20
lo que tenemos que hacer é trabajar, detectarlos, 00:02:25
ayudarles, identificarles e darles esa resposta educativa para que podan 00:02:27
realmente desarrollar ese potencial. 00:02:31
Sería doblemente injusto que, por estar á unha zona diferente, 00:02:33
non tengas esa resposta educativa. 00:02:37
Entón, aí, na verdade, os PTSCs tenéis un papel impresionante por facer 00:02:40
esas campañas nos centros, sobre todo neses coles máis desfavorecidos, 00:02:44
máis deprivados, para que estos alumnos e estas alumnas 00:02:48
tengan ese mesmo derecho á igualdad de oportunidades que lo tiene cualquier outro. 00:02:51
Y respecto ás niñas, así como os ponía antes, 00:02:55
tenemos que prestar especial atención. 00:02:58
Cando facemos esas propuestas de sensibilización, 00:03:00
tenemos que incluir en nosas presentaciones as niñas. 00:03:03
Por iso ha sido facilitaros investigaciones recientes 00:03:07
que hablan sobre qual é a situación de as mujeres. 00:03:10
Fijaros, os niños normalmente, además, son máis inquietos, 00:03:15
se les ve máis esa necesidad que ten el movimiento, 00:03:18
participan máis en clase, es máis fácil identificarles. 00:03:21
As niñas están máis ocultas. 00:03:25
De hecho, no programa de enriquecimiento, 00:03:27
aproximadamente un tercio son niñas, 00:03:29
cada vez un poquito máis y se están facendo esfuerzos, 00:03:31
sobre todo porque nos llegan máis demandas de niños, 00:03:33
porque llaman máis la atención en la clase. 00:03:36
Entón, bueno, pues con ellas tenemos que tener especial cuidado. 00:03:38
Yo sí que, bueno, como os decía, 00:03:41
hay cursos en los que son especialmente necesarios 00:03:44
empezar a observar cómo pueden ser los cuatro o cinco años 00:03:48
cuando son pequeños. 00:03:51
Y en esto, fijaros, muchas veces nos da cierto reparo 00:03:53
valorar o identificar cuando son muy pequeños, 00:03:56
porque dices, bueno, es que no sé si es un desarrollo precoz, 00:03:59
si esto va a seguir. 00:04:01
Fijaros, si a las familias les explicamos bien 00:04:03
que lo que vamos a hacer es responder a las necesidades 00:04:05
que tiene su hijo en ese momento, 00:04:07
que no es tan importante si es o no es, 00:04:09
que realmente eso es que, de verdad, es lo de menos, 00:04:11
sino que vamos a dar esa respuesta educativa, 00:04:13
las familias lo comprenden. 00:04:14
Y se quedan tranquiles, decir, vale, 00:04:16
se le va a dar lo que mi hijo o mi hija necesita. 00:04:18
Entón, aunque sean pequeños, 00:04:20
y les incluyamos en este tipo de proyectos 00:04:23
y observemos desde el aula, 00:04:25
luego, bueno, pues a lo largo de la educación primaria 00:04:27
iremos viendo cómo evoluciona. 00:04:30
Entón, bueno, el detectar a las niñas 00:04:32
y estar muy atentos en esos niveles de cuatro o cinco años 00:04:34
es fundamental. 00:04:38
Muchas gracias por tu respuesta. 00:04:40
Otra pregunta más. 00:04:42
¿En qué grado va a colaborar el equipo específico 00:04:44
de altas capacidades en las valoraciones? 00:04:46
Bien. 00:04:49
Como decía al principio, 00:04:51
no vamos a hacer valoraciones complementarias, 00:04:53
¿no?, a las vuestras. 00:04:56
Y yo creo que esto, a lo mejor, 00:04:58
cuesta un poco al principio, 00:05:00
porque sí que estamos acostumbrados 00:05:02
al resto de equipos específicos 00:05:04
que sí que participan y colaboran en las evaluaciones. 00:05:06
Pero nosotros entendemos, bueno, 00:05:08
que la competencia es desde los orientadores, 00:05:10
es de esa red de orientación. 00:05:12
Lo que sí vamos a hacer es ayudaros mucho 00:05:14
a definir cuáles son esos criterios, 00:05:16
¿no?, como hemos estado hablando hoy, 00:05:18
a conocer muy bien las pruebas. 00:05:20
No se trata de aplicar muchas pruebas, 00:05:22
sino de aplicar las que son necesarias, 00:05:24
las que son justas y, sobre todo, 00:05:26
interpretar muy bien los resultados. 00:05:28
Entonces, ahí sí que vais a tener un soporte con nosotros 00:05:30
porque vamos a trabajar en elaborar esos criterios, 00:05:32
esas pruebas y os va a facilitar mucho el trabajo 00:05:34
y os va a quitar incluso conflictos, 00:05:36
¿no?, que sabemos que hay momentos 00:05:38
que son delicados con las familias, con los centros. 00:05:40
Eso sí que lo vamos a tener, 00:05:42
pero si nos perdemos en hacer esas evaluaciones individuales, 00:05:44
dejaríamos de hacer todo lo demás. 00:05:46
La pregunta es, ¿para qué me sirve valorar a un alumno 00:05:48
o a una alumna si luego no tengo tiempo 00:05:50
de ajustar la respuesta educativa? 00:05:53
No tiene sentido. 00:05:55
Entonces, bueno, pues vamos a participar 00:05:57
desde esa generación de materiales, 00:05:59
unificación de criterios y apoyo vuestro. 00:06:01
Entonces, bueno, pues sí que podéis elaborar una demanda 00:06:03
para que vayamos a vuestra sede, 00:06:05
a vuestro equipo, 00:06:07
y ahí abordemos aspectos generales 00:06:09
de la evaluación psicopedagógica 00:06:10
y aspectos más concretos. 00:06:12
A lo mejor no la individualidad de tal alumno o tal alumna, 00:06:14
sino si en general, pues cómo podemos proceder, 00:06:16
¿no?, para elaborar, por ejemplo, 00:06:18
un buen informe de evaluación, 00:06:20
que quede todo claro, que la familia lo comprenda. 00:06:22
Entonces, en ese sentido, es lo que... 00:06:24
Una pregunta más. 00:06:26
¿Vais a proporcionar un modelo de adaptación curricular 00:06:28
sencillo y unificado 00:06:30
para el alumnado de altas capacidades? 00:06:32
Bien, como todos sabéis, 00:06:35
todos funcionamos con raíces, 00:06:37
con la aplicación Raíces. 00:06:38
Entonces, bueno, 00:06:40
todos vamos a seguir 00:06:42
esas indicaciones que tenemos 00:06:44
en las adaptaciones curriculares 00:06:46
que vienen en Raíces. 00:06:48
Si bien es cierto que nosotros lo que queremos 00:06:50
es ofrecer materiales que sirvan 00:06:52
para adaptar el currículo, 00:06:54
para hacer esa adaptación, 00:06:56
por ejemplo, con el compactador curricular. 00:06:58
Entonces, aunque esté el modelo de Raíces 00:07:00
y lo tenga que hacer siguiendo esa propuesta, 00:07:02
pero sí que vamos a elaborar diferentes materiales 00:07:04
que nos lo hagan mucho más sencillo a nosotros 00:07:06
y a los equipos docentes. 00:07:08
¿Van a existir criterios unificados 00:07:10
para la identificación 00:07:14
a nivel de la comunidad? 00:07:16
Sí, efectivamente. 00:07:18
Estamos en ese proceso, en ese momento. 00:07:20
Cuando lo terminemos de elaborar, 00:07:22
lo difundiremos. 00:07:24
Pero bueno, yo creo que en la presentación de hoy 00:07:26
sí que os hemos dado pistas 00:07:28
de por dónde van esos criterios, 00:07:30
ese CI 130, dejarlo atrás, 00:07:32
abrirlo hacia esa factorización, 00:07:35
a tener en cuenta 00:07:38
tanto los aspectos verbales como no verbales, 00:07:40
que puede haber perfiles 00:07:42
que perfectamente sean heterogéneos 00:07:44
y sí que cumplen criterios 00:07:46
de presentar altas capacidades. 00:07:48
Vamos por el tema también de valorar 00:07:50
ese rendimiento académico, como hemos dicho, 00:07:52
el no tomar la creatividad 00:07:54
como un factor que pueda ser determinante 00:07:56
y, sobre todo, por ese enfoque 00:07:58
de la respuesta educativa. 00:08:00
Pero sí, los criterios los tendremos, 00:08:02
además que nos parece muy, muy importante. 00:08:04
Y permítanme, a lo mejor, 00:08:06
deciros que el CI 130 00:08:08
no puede ocurrir en San Madrid. 00:08:10
Sabemos que es urgente desde la orientación educativa, 00:08:12
lo llevamos viviendo años 00:08:14
y estamos en ello. 00:08:16
Una pregunta muy interesante 00:08:18
que acaba de llegar 00:08:20
es la siguiente. 00:08:22
Cuando nos encontramos con alumnos 00:08:24
que presentan la doble excepcionalidad, 00:08:26
es decir, altas capacidades 00:08:28
asociadas a discapacidad, 00:08:30
dificultades específicas de aprendizaje, 00:08:32
estamos realizando 00:08:34
una adecuada evaluación 00:08:36
y determinación 00:08:38
de sus necesidades educativas 00:08:40
para darle una adecuada respuesta? 00:08:42
¿Cómo lo consideras? 00:08:44
Sí, como dije al principio 00:08:47
en la primera ponencia, 00:08:49
tenemos que tener muy en cuenta este alumnado 00:08:51
porque es un alumnado excesivamente vulnerable, 00:08:53
tiene en cuenta esa doble excepcionalidad. 00:08:55
Hemos visto el perfil de esa alta capacidad 00:08:57
y todo lo que conlleva, 00:08:59
y además a nivel emocional y de desarrollo, 00:09:01
y tenemos que tener en cuenta 00:09:03
todo lo que conlleva esa parte de discapacidad, 00:09:05
si es su caso, 00:09:06
o de dificultad de aprendizaje. 00:09:08
Por lo tanto, ahí tenemos que hacer evaluaciones amplias, 00:09:10
que una evaluación amplia no implica 00:09:12
aplicar muchas pruebas, 00:09:14
sino tener ese abanico entero, 00:09:16
ese gato que quiero que os quedeis con esa foto 00:09:18
para poder dar respuesta 00:09:20
a todas esas necesidades. 00:09:22
Y la verdad que 00:09:24
yo recuerdo casos 00:09:27
que se me han quedado grabados. 00:09:29
Hace años que estuve en el equipo de Alcobendas, 00:09:31
estuve en el Molar, 00:09:33
que era diferente también, 00:09:34
y tenía una alumna de sexto de primaria 00:09:36
con discapacidad motora, 00:09:38
tenía dificultad en la movilidad 00:09:40
de los miembros superiores 00:09:42
y además tenía alta capacidad. 00:09:44
Y yo aprendí de ella, aprendí muchísimo. 00:09:46
Estaba entonces aplicando el WIS, 00:09:48
entonces era el 4, claro, 00:09:50
y ella tenía por las manos puestas 00:09:52
en sus piernas 00:09:54
e hicimos la prueba de dígitos inversos, 00:09:56
que es una prueba en la que tú dices 00:09:58
una serie de números que vienen 00:10:00
y el alumno lo tiene que repetir, 00:10:02
que es una prueba muy complicada. 00:10:04
A mí siempre me ha parecido, 00:10:06
quizá por mi dispersión, muy difícil. 00:10:08
Yo creo que de todas las alumnas 00:10:10
y alumnos que he valorado 00:10:12
a lo largo de estos 20 años, 00:10:14
ha sido la que mejor lo ha hecho. 00:10:16
Es que llegó hasta la última fila. 00:10:18
Yo no di crédito, 00:10:20
pero me dejó perpleja cuando le pregunté 00:10:22
¿cómo lo has hecho? 00:10:24
Y me dijo, utilizando las manos. 00:10:26
Lo que menos me podía esperar 00:10:28
es que ella utilizara sus manos 00:10:30
para contar los dígitos. 00:10:32
Porque esas manos que a priori 00:10:34
no se podían mover, 00:10:36
era capaz de utilizarlas 00:10:38
para contar y repetir los dígitos al revés. 00:10:40
Es impresionante lo que estos alumnos 00:10:42
nos pueden... 00:10:44
se me pone la piel de gallina 00:10:46
solo de recordarlo de verdad, 00:10:48
lo que podemos aprender de estas personas. 00:10:50
Esa fortaleza, ese como, 00:10:52
a pesar de la discapacidad, 00:10:54
era capaz de utilizar. 00:10:56
Entonces es un mundo, 00:10:58
yo estoy deseando de verdad reunirme 00:11:00
con los compañeros de los equipos específicos 00:11:02
de niños y niñas con dislexia 00:11:04
y con alta capacidad. 00:11:06
Ese descoloque que tienen que tener 00:11:08
tanto en su mente como en su cuerpo. 00:11:10
Entonces tenemos que ser especialmente sensibles 00:11:12
a esta población. 00:11:14
Muy bien. 00:11:16
Una pregunta más antes de empezar 00:11:18
con la clausura del encuentro. 00:11:20
¿Es necesario, 00:11:22
aunque esto también 00:11:24
lo has comentado ya 00:11:26
en vuestras intervenciones, 00:11:28
¿es necesario un perfil homogéneo 00:11:30
en las capacidades 00:11:32
de un alumno con alta capacidad? 00:11:34
Gracias. 00:11:36
Vale. 00:11:38
Respecto al perfil, 00:11:40
sé que es por lo que más inquieta 00:11:42
porque es nuestro día a día 00:11:44
y al final terminamos, 00:11:46
concluyeron un informe psicopedagógico. 00:11:48
Fíjaros que va a depender mucho 00:11:50
de cada alumno que valoremos. 00:11:52
Si, por ejemplo, 00:11:54
en el área no verbal 00:11:56
se da una puntuación muy alta 00:11:58
y en la verbal se da más bajita, 00:12:00
esos extremos suelen ser muy raros. 00:12:02
Normalmente no son tan distantes. 00:12:04
Lo que pasa que a nosotros 00:12:06
cuando valoramos sí que nos parece 00:12:08
que hay mucha diferencia entre tener 00:12:10
un 130 en un área y un 115 en otra, 00:12:12
pero si lo pensamos no está tan lejos. 00:12:14
Realmente ese umbral del que hablábamos antes 00:12:16
sí que sigue estando ahí. 00:12:18
Por lo tanto, efectivamente, 00:12:20
eso es una alta capacidad intelectual. 00:12:22
Luego, además, sí que tenemos que tener en cuenta 00:12:24
ese contexto, el área verbal. 00:12:26
Cuando el área verbal, 00:12:28
como he explicado antes, 00:12:30
es muy alta, sí que puede deberse 00:12:32
y quizás sí que vamos a requerir 00:12:34
que esa inteligencia no verbal 00:12:36
sea un poquito más elevada, 00:12:38
que se encuentre en esa zona de umbral 00:12:40
por lo menos para asegurarnos. 00:12:42
Sobre todo porque sí que cometemos 00:12:44
y es arriesgado etiquetar 00:12:46
y poner aquella alta capacidad 00:12:48
y luego que sea un falso positivo, 00:12:50
que luego realmente ese potencial no sea tal. 00:12:52
Porque fijaros la imagen que se crea 00:12:54
la familia de ese alumno 00:12:56
y la imagen que se crea el propio alumno. 00:12:58
Entonces, por eso es tan importante 00:13:00
el conocimiento propio 00:13:02
para crear un conflicto 00:13:04
de tenerlo en cuenta. 00:13:06
Ocurre muchas veces 00:13:08
cuando tenemos esas evaluaciones 00:13:10
de sexto, de primaria, 00:13:12
que nos parecen tan complicadas. 00:13:14
¿Qué ocurre? 00:13:16
Que cuando tenía siete años 00:13:18
en un CEI de 138 00:13:20
y ahora resulta que se me queda en un 125. 00:13:22
¿Y ahora qué? No es, sí es. 00:13:24
Ya volvemos otra vez con el sí, no, 00:13:26
que hemos dicho que no debemos caer en eso. 00:13:28
Es que tenemos que tener en cuenta 00:13:30
los tests a esas edades 00:13:32
y si tienes un CEI muy alta 00:13:34
no puedes fallar casi en nada. 00:13:36
Entonces, si conocemos bien la prueba por dentro 00:13:38
vamos a entender por qué bajan en sexto. 00:13:40
No es porque seamos más inteligentes 00:13:42
es que la prueba exige mucho. 00:13:44
Quizá la evaluación no vaya tanto 00:13:46
por aplicar más pruebas 00:13:48
sino por ver qué va a necesitar ese alumno 00:13:50
en primero de la ESO. 00:13:52
¿Dónde tenemos que enriquecer? 00:13:54
¿Qué pistas le doy al profesor o profesora del instituto 00:13:56
para que pueda seguir con ese enriquecimiento 00:13:58
y no haya ese fracaso que hemos visto 00:14:00
que muchas veces ocurre? 00:14:02
Muchas gracias por responder. 00:14:04
Yo creo que ya hemos hecho un buen número de preguntas 00:14:06
y tampoco conviene abusar 00:14:08
porque nos quedaríamos muchísimo tiempo más aquí. 00:14:10
Idioma/s:
es
Autor/es:
Daniel Esteban Roque
Subido por:
EST ADMI DIRECCIÓN DE AREA TERRITORIAL MADRID-CAPITAL
Licencia:
Reconocimiento - No comercial - Sin obra derivada
Visualizaciones:
301
Fecha:
16 de diciembre de 2020 - 11:16
Visibilidad:
Público
Duración:
14′ 13″
Relación de aspecto:
1.78:1
Resolución:
1920x1080 píxeles
Tamaño:
221.23 MBytes

Del mismo autor…

Ver más del mismo autor


EducaMadrid, Plataforma Educativa de la Comunidad de Madrid

Plataforma Educativa EducaMadrid