Activa JavaScript para disfrutar de los vídeos de la Mediateca.
Encuentro anual de Equipos de Orientación Educativa 2020 (6 de 7): Turno de preguntas
Ajuste de pantallaEl ajuste de pantalla se aprecia al ver el vídeo en pantalla completa. Elige la presentación que más te guste:
Subido el 16 de diciembre de 2020 por EST ADMI DIRECCIÓN DE AREA TERRITORIAL MADRID-CAPITAL
301 visualizaciones
El pasado 15 de diciembre de 2020 se emitió en streaming el “Encuentro anual de Equipos de Orientación Educativa” con el título “Un paso adelante en la atención a la diversidad: Presentación del EOEP Específico de Altas Capacidades”.
Vamos a comenzar com o período de preguntas.
00:00:00
En primer lugar, agradecer a todos aqueles que estén seguindo o encuentro a vosa participación.
00:00:05
Han chegado un gran número de preguntas e é imposible poder presentar todas.
00:00:12
As preguntas que nos habéis enviado se irán a mandar ao equipo de altas capacidades para que poda responderlas.
00:00:19
Entón, o que se ha llevado a cabo é unha selección das cuestiones que habéis planteado.
00:00:26
Va a ser a directora do equipo de altas capacidades a que irá responder estas cuestiones.
00:00:33
Vamos a comenzar entón con a primeira delas.
00:00:40
Pensáis que nos queda moito camino por recorrer no proceso de sensibilización,
00:00:44
identificación e valoración das altas capacidades nos alunos desfavorecidos social e culturalmente?
00:00:50
E nas ninas?
00:00:59
Como poderíamos favorecer esta detección nos colectivos anteriormente mencionados desde o papel de orientadores?
00:01:01
Gracias, Javier.
00:01:11
Como decíamos antes, é moito importante tener en cuenta a población que se encuentra en unha situación máis desfavorecida.
00:01:14
Actualmente somos tres no equipo específico de altas capacidades,
00:01:20
pero a normativa contempla tamén que tengamos PTSC, entón suponemos que se unirá nos años seguintes.
00:01:25
E este papel e este perfil de PTSC é moito importante,
00:01:32
porque esa brecha tenemos que trabajar moito.
00:01:34
Se creemos realmente en que a escola nos dá esa igualdad de oportunidades,
00:01:39
justamente a estes niños e estas niñas es donde tenemos que garantizárselo,
00:01:45
non só no acceso á educación, né na permanencia, sino na propía promoción.
00:01:49
Justamente nos barrios, nas zonas máis desfavorecidas,
00:01:54
é onde tenemos que insistir máis en llevar a cabo estes proyectos como el de Fuente del Talento.
00:01:57
Sé que é complicado, porque son situaciones moi difíciles,
00:02:01
situaciones familiares moi dramáticas, moi complexos,
00:02:06
moita reunión con servicios sociales,
00:02:09
lo sabemos desde a realidade de estar nos equipos.
00:02:12
Pero, moitas veces, como dicimos, lo urgente non é sempre o importante.
00:02:15
Se realmente queremos ayudar a esta población a que poda prosperar e tener un futuro mellor,
00:02:20
lo que tenemos que hacer é trabajar, detectarlos,
00:02:25
ayudarles, identificarles e darles esa resposta educativa para que podan
00:02:27
realmente desarrollar ese potencial.
00:02:31
Sería doblemente injusto que, por estar á unha zona diferente,
00:02:33
non tengas esa resposta educativa.
00:02:37
Entón, aí, na verdade, os PTSCs tenéis un papel impresionante por facer
00:02:40
esas campañas nos centros, sobre todo neses coles máis desfavorecidos,
00:02:44
máis deprivados, para que estos alumnos e estas alumnas
00:02:48
tengan ese mesmo derecho á igualdad de oportunidades que lo tiene cualquier outro.
00:02:51
Y respecto ás niñas, así como os ponía antes,
00:02:55
tenemos que prestar especial atención.
00:02:58
Cando facemos esas propuestas de sensibilización,
00:03:00
tenemos que incluir en nosas presentaciones as niñas.
00:03:03
Por iso ha sido facilitaros investigaciones recientes
00:03:07
que hablan sobre qual é a situación de as mujeres.
00:03:10
Fijaros, os niños normalmente, además, son máis inquietos,
00:03:15
se les ve máis esa necesidad que ten el movimiento,
00:03:18
participan máis en clase, es máis fácil identificarles.
00:03:21
As niñas están máis ocultas.
00:03:25
De hecho, no programa de enriquecimiento,
00:03:27
aproximadamente un tercio son niñas,
00:03:29
cada vez un poquito máis y se están facendo esfuerzos,
00:03:31
sobre todo porque nos llegan máis demandas de niños,
00:03:33
porque llaman máis la atención en la clase.
00:03:36
Entón, bueno, pues con ellas tenemos que tener especial cuidado.
00:03:38
Yo sí que, bueno, como os decía,
00:03:41
hay cursos en los que son especialmente necesarios
00:03:44
empezar a observar cómo pueden ser los cuatro o cinco años
00:03:48
cuando son pequeños.
00:03:51
Y en esto, fijaros, muchas veces nos da cierto reparo
00:03:53
valorar o identificar cuando son muy pequeños,
00:03:56
porque dices, bueno, es que no sé si es un desarrollo precoz,
00:03:59
si esto va a seguir.
00:04:01
Fijaros, si a las familias les explicamos bien
00:04:03
que lo que vamos a hacer es responder a las necesidades
00:04:05
que tiene su hijo en ese momento,
00:04:07
que no es tan importante si es o no es,
00:04:09
que realmente eso es que, de verdad, es lo de menos,
00:04:11
sino que vamos a dar esa respuesta educativa,
00:04:13
las familias lo comprenden.
00:04:14
Y se quedan tranquiles, decir, vale,
00:04:16
se le va a dar lo que mi hijo o mi hija necesita.
00:04:18
Entón, aunque sean pequeños,
00:04:20
y les incluyamos en este tipo de proyectos
00:04:23
y observemos desde el aula,
00:04:25
luego, bueno, pues a lo largo de la educación primaria
00:04:27
iremos viendo cómo evoluciona.
00:04:30
Entón, bueno, el detectar a las niñas
00:04:32
y estar muy atentos en esos niveles de cuatro o cinco años
00:04:34
es fundamental.
00:04:38
Muchas gracias por tu respuesta.
00:04:40
Otra pregunta más.
00:04:42
¿En qué grado va a colaborar el equipo específico
00:04:44
de altas capacidades en las valoraciones?
00:04:46
Bien.
00:04:49
Como decía al principio,
00:04:51
no vamos a hacer valoraciones complementarias,
00:04:53
¿no?, a las vuestras.
00:04:56
Y yo creo que esto, a lo mejor,
00:04:58
cuesta un poco al principio,
00:05:00
porque sí que estamos acostumbrados
00:05:02
al resto de equipos específicos
00:05:04
que sí que participan y colaboran en las evaluaciones.
00:05:06
Pero nosotros entendemos, bueno,
00:05:08
que la competencia es desde los orientadores,
00:05:10
es de esa red de orientación.
00:05:12
Lo que sí vamos a hacer es ayudaros mucho
00:05:14
a definir cuáles son esos criterios,
00:05:16
¿no?, como hemos estado hablando hoy,
00:05:18
a conocer muy bien las pruebas.
00:05:20
No se trata de aplicar muchas pruebas,
00:05:22
sino de aplicar las que son necesarias,
00:05:24
las que son justas y, sobre todo,
00:05:26
interpretar muy bien los resultados.
00:05:28
Entonces, ahí sí que vais a tener un soporte con nosotros
00:05:30
porque vamos a trabajar en elaborar esos criterios,
00:05:32
esas pruebas y os va a facilitar mucho el trabajo
00:05:34
y os va a quitar incluso conflictos,
00:05:36
¿no?, que sabemos que hay momentos
00:05:38
que son delicados con las familias, con los centros.
00:05:40
Eso sí que lo vamos a tener,
00:05:42
pero si nos perdemos en hacer esas evaluaciones individuales,
00:05:44
dejaríamos de hacer todo lo demás.
00:05:46
La pregunta es, ¿para qué me sirve valorar a un alumno
00:05:48
o a una alumna si luego no tengo tiempo
00:05:50
de ajustar la respuesta educativa?
00:05:53
No tiene sentido.
00:05:55
Entonces, bueno, pues vamos a participar
00:05:57
desde esa generación de materiales,
00:05:59
unificación de criterios y apoyo vuestro.
00:06:01
Entonces, bueno, pues sí que podéis elaborar una demanda
00:06:03
para que vayamos a vuestra sede,
00:06:05
a vuestro equipo,
00:06:07
y ahí abordemos aspectos generales
00:06:09
de la evaluación psicopedagógica
00:06:10
y aspectos más concretos.
00:06:12
A lo mejor no la individualidad de tal alumno o tal alumna,
00:06:14
sino si en general, pues cómo podemos proceder,
00:06:16
¿no?, para elaborar, por ejemplo,
00:06:18
un buen informe de evaluación,
00:06:20
que quede todo claro, que la familia lo comprenda.
00:06:22
Entonces, en ese sentido, es lo que...
00:06:24
Una pregunta más.
00:06:26
¿Vais a proporcionar un modelo de adaptación curricular
00:06:28
sencillo y unificado
00:06:30
para el alumnado de altas capacidades?
00:06:32
Bien, como todos sabéis,
00:06:35
todos funcionamos con raíces,
00:06:37
con la aplicación Raíces.
00:06:38
Entonces, bueno,
00:06:40
todos vamos a seguir
00:06:42
esas indicaciones que tenemos
00:06:44
en las adaptaciones curriculares
00:06:46
que vienen en Raíces.
00:06:48
Si bien es cierto que nosotros lo que queremos
00:06:50
es ofrecer materiales que sirvan
00:06:52
para adaptar el currículo,
00:06:54
para hacer esa adaptación,
00:06:56
por ejemplo, con el compactador curricular.
00:06:58
Entonces, aunque esté el modelo de Raíces
00:07:00
y lo tenga que hacer siguiendo esa propuesta,
00:07:02
pero sí que vamos a elaborar diferentes materiales
00:07:04
que nos lo hagan mucho más sencillo a nosotros
00:07:06
y a los equipos docentes.
00:07:08
¿Van a existir criterios unificados
00:07:10
para la identificación
00:07:14
a nivel de la comunidad?
00:07:16
Sí, efectivamente.
00:07:18
Estamos en ese proceso, en ese momento.
00:07:20
Cuando lo terminemos de elaborar,
00:07:22
lo difundiremos.
00:07:24
Pero bueno, yo creo que en la presentación de hoy
00:07:26
sí que os hemos dado pistas
00:07:28
de por dónde van esos criterios,
00:07:30
ese CI 130, dejarlo atrás,
00:07:32
abrirlo hacia esa factorización,
00:07:35
a tener en cuenta
00:07:38
tanto los aspectos verbales como no verbales,
00:07:40
que puede haber perfiles
00:07:42
que perfectamente sean heterogéneos
00:07:44
y sí que cumplen criterios
00:07:46
de presentar altas capacidades.
00:07:48
Vamos por el tema también de valorar
00:07:50
ese rendimiento académico, como hemos dicho,
00:07:52
el no tomar la creatividad
00:07:54
como un factor que pueda ser determinante
00:07:56
y, sobre todo, por ese enfoque
00:07:58
de la respuesta educativa.
00:08:00
Pero sí, los criterios los tendremos,
00:08:02
además que nos parece muy, muy importante.
00:08:04
Y permítanme, a lo mejor,
00:08:06
deciros que el CI 130
00:08:08
no puede ocurrir en San Madrid.
00:08:10
Sabemos que es urgente desde la orientación educativa,
00:08:12
lo llevamos viviendo años
00:08:14
y estamos en ello.
00:08:16
Una pregunta muy interesante
00:08:18
que acaba de llegar
00:08:20
es la siguiente.
00:08:22
Cuando nos encontramos con alumnos
00:08:24
que presentan la doble excepcionalidad,
00:08:26
es decir, altas capacidades
00:08:28
asociadas a discapacidad,
00:08:30
dificultades específicas de aprendizaje,
00:08:32
estamos realizando
00:08:34
una adecuada evaluación
00:08:36
y determinación
00:08:38
de sus necesidades educativas
00:08:40
para darle una adecuada respuesta?
00:08:42
¿Cómo lo consideras?
00:08:44
Sí, como dije al principio
00:08:47
en la primera ponencia,
00:08:49
tenemos que tener muy en cuenta este alumnado
00:08:51
porque es un alumnado excesivamente vulnerable,
00:08:53
tiene en cuenta esa doble excepcionalidad.
00:08:55
Hemos visto el perfil de esa alta capacidad
00:08:57
y todo lo que conlleva,
00:08:59
y además a nivel emocional y de desarrollo,
00:09:01
y tenemos que tener en cuenta
00:09:03
todo lo que conlleva esa parte de discapacidad,
00:09:05
si es su caso,
00:09:06
o de dificultad de aprendizaje.
00:09:08
Por lo tanto, ahí tenemos que hacer evaluaciones amplias,
00:09:10
que una evaluación amplia no implica
00:09:12
aplicar muchas pruebas,
00:09:14
sino tener ese abanico entero,
00:09:16
ese gato que quiero que os quedeis con esa foto
00:09:18
para poder dar respuesta
00:09:20
a todas esas necesidades.
00:09:22
Y la verdad que
00:09:24
yo recuerdo casos
00:09:27
que se me han quedado grabados.
00:09:29
Hace años que estuve en el equipo de Alcobendas,
00:09:31
estuve en el Molar,
00:09:33
que era diferente también,
00:09:34
y tenía una alumna de sexto de primaria
00:09:36
con discapacidad motora,
00:09:38
tenía dificultad en la movilidad
00:09:40
de los miembros superiores
00:09:42
y además tenía alta capacidad.
00:09:44
Y yo aprendí de ella, aprendí muchísimo.
00:09:46
Estaba entonces aplicando el WIS,
00:09:48
entonces era el 4, claro,
00:09:50
y ella tenía por las manos puestas
00:09:52
en sus piernas
00:09:54
e hicimos la prueba de dígitos inversos,
00:09:56
que es una prueba en la que tú dices
00:09:58
una serie de números que vienen
00:10:00
y el alumno lo tiene que repetir,
00:10:02
que es una prueba muy complicada.
00:10:04
A mí siempre me ha parecido,
00:10:06
quizá por mi dispersión, muy difícil.
00:10:08
Yo creo que de todas las alumnas
00:10:10
y alumnos que he valorado
00:10:12
a lo largo de estos 20 años,
00:10:14
ha sido la que mejor lo ha hecho.
00:10:16
Es que llegó hasta la última fila.
00:10:18
Yo no di crédito,
00:10:20
pero me dejó perpleja cuando le pregunté
00:10:22
¿cómo lo has hecho?
00:10:24
Y me dijo, utilizando las manos.
00:10:26
Lo que menos me podía esperar
00:10:28
es que ella utilizara sus manos
00:10:30
para contar los dígitos.
00:10:32
Porque esas manos que a priori
00:10:34
no se podían mover,
00:10:36
era capaz de utilizarlas
00:10:38
para contar y repetir los dígitos al revés.
00:10:40
Es impresionante lo que estos alumnos
00:10:42
nos pueden...
00:10:44
se me pone la piel de gallina
00:10:46
solo de recordarlo de verdad,
00:10:48
lo que podemos aprender de estas personas.
00:10:50
Esa fortaleza, ese como,
00:10:52
a pesar de la discapacidad,
00:10:54
era capaz de utilizar.
00:10:56
Entonces es un mundo,
00:10:58
yo estoy deseando de verdad reunirme
00:11:00
con los compañeros de los equipos específicos
00:11:02
de niños y niñas con dislexia
00:11:04
y con alta capacidad.
00:11:06
Ese descoloque que tienen que tener
00:11:08
tanto en su mente como en su cuerpo.
00:11:10
Entonces tenemos que ser especialmente sensibles
00:11:12
a esta población.
00:11:14
Muy bien.
00:11:16
Una pregunta más antes de empezar
00:11:18
con la clausura del encuentro.
00:11:20
¿Es necesario,
00:11:22
aunque esto también
00:11:24
lo has comentado ya
00:11:26
en vuestras intervenciones,
00:11:28
¿es necesario un perfil homogéneo
00:11:30
en las capacidades
00:11:32
de un alumno con alta capacidad?
00:11:34
Gracias.
00:11:36
Vale.
00:11:38
Respecto al perfil,
00:11:40
sé que es por lo que más inquieta
00:11:42
porque es nuestro día a día
00:11:44
y al final terminamos,
00:11:46
concluyeron un informe psicopedagógico.
00:11:48
Fíjaros que va a depender mucho
00:11:50
de cada alumno que valoremos.
00:11:52
Si, por ejemplo,
00:11:54
en el área no verbal
00:11:56
se da una puntuación muy alta
00:11:58
y en la verbal se da más bajita,
00:12:00
esos extremos suelen ser muy raros.
00:12:02
Normalmente no son tan distantes.
00:12:04
Lo que pasa que a nosotros
00:12:06
cuando valoramos sí que nos parece
00:12:08
que hay mucha diferencia entre tener
00:12:10
un 130 en un área y un 115 en otra,
00:12:12
pero si lo pensamos no está tan lejos.
00:12:14
Realmente ese umbral del que hablábamos antes
00:12:16
sí que sigue estando ahí.
00:12:18
Por lo tanto, efectivamente,
00:12:20
eso es una alta capacidad intelectual.
00:12:22
Luego, además, sí que tenemos que tener en cuenta
00:12:24
ese contexto, el área verbal.
00:12:26
Cuando el área verbal,
00:12:28
como he explicado antes,
00:12:30
es muy alta, sí que puede deberse
00:12:32
y quizás sí que vamos a requerir
00:12:34
que esa inteligencia no verbal
00:12:36
sea un poquito más elevada,
00:12:38
que se encuentre en esa zona de umbral
00:12:40
por lo menos para asegurarnos.
00:12:42
Sobre todo porque sí que cometemos
00:12:44
y es arriesgado etiquetar
00:12:46
y poner aquella alta capacidad
00:12:48
y luego que sea un falso positivo,
00:12:50
que luego realmente ese potencial no sea tal.
00:12:52
Porque fijaros la imagen que se crea
00:12:54
la familia de ese alumno
00:12:56
y la imagen que se crea el propio alumno.
00:12:58
Entonces, por eso es tan importante
00:13:00
el conocimiento propio
00:13:02
para crear un conflicto
00:13:04
de tenerlo en cuenta.
00:13:06
Ocurre muchas veces
00:13:08
cuando tenemos esas evaluaciones
00:13:10
de sexto, de primaria,
00:13:12
que nos parecen tan complicadas.
00:13:14
¿Qué ocurre?
00:13:16
Que cuando tenía siete años
00:13:18
en un CEI de 138
00:13:20
y ahora resulta que se me queda en un 125.
00:13:22
¿Y ahora qué? No es, sí es.
00:13:24
Ya volvemos otra vez con el sí, no,
00:13:26
que hemos dicho que no debemos caer en eso.
00:13:28
Es que tenemos que tener en cuenta
00:13:30
los tests a esas edades
00:13:32
y si tienes un CEI muy alta
00:13:34
no puedes fallar casi en nada.
00:13:36
Entonces, si conocemos bien la prueba por dentro
00:13:38
vamos a entender por qué bajan en sexto.
00:13:40
No es porque seamos más inteligentes
00:13:42
es que la prueba exige mucho.
00:13:44
Quizá la evaluación no vaya tanto
00:13:46
por aplicar más pruebas
00:13:48
sino por ver qué va a necesitar ese alumno
00:13:50
en primero de la ESO.
00:13:52
¿Dónde tenemos que enriquecer?
00:13:54
¿Qué pistas le doy al profesor o profesora del instituto
00:13:56
para que pueda seguir con ese enriquecimiento
00:13:58
y no haya ese fracaso que hemos visto
00:14:00
que muchas veces ocurre?
00:14:02
Muchas gracias por responder.
00:14:04
Yo creo que ya hemos hecho un buen número de preguntas
00:14:06
y tampoco conviene abusar
00:14:08
porque nos quedaríamos muchísimo tiempo más aquí.
00:14:10
- Idioma/s:
- Autor/es:
- Daniel Esteban Roque
- Subido por:
- EST ADMI DIRECCIÓN DE AREA TERRITORIAL MADRID-CAPITAL
- Licencia:
- Reconocimiento - No comercial - Sin obra derivada
- Visualizaciones:
- 301
- Fecha:
- 16 de diciembre de 2020 - 11:16
- Visibilidad:
- Público
- Duración:
- 14′ 13″
- Relación de aspecto:
- 1.78:1
- Resolución:
- 1920x1080 píxeles
- Tamaño:
- 221.23 MBytes