Saltar navegación

Activa JavaScript para disfrutar de los vídeos de la Mediateca.

Educación y Liderazgo de la mujer: Dª Beatriz Morilla Piñeiro

Ajuste de pantalla

El ajuste de pantalla se aprecia al ver el vídeo en pantalla completa. Elige la presentación que más te guste:

Subido el 10 de marzo de 2022 por Consejo Escolar D.

208 visualizaciones

Más información Transcripción

Descargar la transcripción

Estar aquí, sobre todo, además do Consello Escolar, que é unha institución que para nós, na Fundación Empieza por Educar, é importante porque refleja moi ben como facemos as cousas, 00:00:00
en alianzas en colaboración. Unha institución que ten estudiantes, que ten familias, que ten profesores, que ten administracións públicas, unha institución que ten todo tipo de persoas que están involucradas nun sistema, é un luxo. 00:00:14
Así que me hace mucha ilusión estar aquí no Consejo Escolar e encima para falar de tres cousas que son moi cercanas para mi. 00:00:33
Voy a falar como apasionada dellas, non como experta, non sou unha experta en liderazgo, ni en educación, ni en mujer, pero sí é verdade que esos tres conceptos son ejes de mi vida, sobre todo profesional e personal, e además son ao que me dedico a cien por cien nos últimos tres años. 00:00:43
E cando falaba destes tres conceptos, cando estaba preparando a ponencia e pensaba como explico la relación, o consejero a hecho fenomenal en seu escrito, se pode facer, pero eu encontro dificultades para dar-le o sentido que para mi teñen. 00:01:07
E entón, faco o que faco sempre, cando veo que faço moi grande, o divido en trocitos, en fases, e comezo a explicar as cousas. 00:01:28
E iso é o que vou facer, neste exposición me vais a permitir que unha a unha desgrabando estes conceptos e compartindo a mia visión en cada unha, e espero que ao final podo facer unhas relacionadas entre eles. 00:01:38
E empezarei a falar de equidad. 00:01:52
E vou a falar de equidad porque, como a dito Pilar, a fundación que teño a sorte de erigir se empieza por educar e nos dedicamos, nosas misiónes, a facer que luchar e trabajar para que todos os nenos e nenas, independentemente de onde nascan, do código postal que les tenha tocado, 00:01:55
tengan derecho e acceso a unha educación de calidad, que esta educación ademais les permita ser o que queran ser. 00:02:17
E entón, vou falar de equidad asociándolo a equidad educativa, que é ademais un concepto raro e un pouco complicado. 00:02:24
Vou explicar este concepto de equidad educativa utilizando unha das imágenes que me gustan máis que hemos tomado de nosa rede Teach for All, a que pertenece Empieza para educar. 00:02:37
É unha imágen que explica esas tres fases ou tres tipos de equidad educativa. 00:02:50
É unha primeira fase en que a equidad equivale ao acceso de todos á educación. 00:02:57
Outra segunda fase en que se entende como equidad educativa unha igualdad de oportunidades. 00:03:04
E unha terceira fase é un pouco máis complicada en que se entende esa equidad educativa en o marco de un liderazgo colaborativo. 00:03:10
Ese concepto é un pouco máis exceso, pero espero explicarlo ben máis adelante. 00:03:19
Cando falo desa primeira fase de equidad educativa equivalente á igualdad de acceso, 00:03:26
agora me estou referindo a que nosa, todos os niños e as niñas, poderían ir á escola. 00:03:35
E, de facto, se non vas, tens un problema. 00:03:43
Pero iso non é sempre así. 00:03:47
Si pensamos, por exemplo, no mundo universitario, 00:03:49
tenemos á Concepción Arenal que hace cien anos iba disfrazada a escuchar as clases da universidade. 00:03:51
E pasaron máis anos até que non só pudera acceder a unha moxa disfrazada, sino que se pudera matricular. 00:03:59
Que, por certo, esa moxa, para que se pudera matricular, teve que pedir permiso ao Consejo de Ministros. 00:04:09
Pero é que, además, esa moxa teve permiso para licenciarse, pero non a deixaron ejercer como médico. 00:04:18
Então, tiveron que pasar outros anos máis para que pudera ejercer como médico. 00:04:25
Então, bueno, creo que esa primeira fase, que además vou pasar, para que veáis esta página, 00:04:31
que utiliza nosos compañeros de Pichorol, 00:04:42
aquí seria en esta primeira fase en que todos esos tres niños que veis que están en a bicicleta, 00:04:45
con caminos distintos, 00:04:51
non utilizando a metófala dos caminos, 00:04:53
os niños tínen unha bicicleta. 00:04:54
Os tres tínen unha bicicleta. 00:04:56
O que pasa, claro, os caminos son distintos. 00:04:58
Então, nesta fase, a educativa seria que todos os niños e niñas tuvieron a bicicleta. 00:05:01
É o que chamamos nosa unha igualdade formal. 00:05:07
Por certo, esa igualdade formal que temos a nosa, a temos en España, 00:05:12
pero permítanme recordarles que hai 129 millóns de niñas. 00:05:18
129 millóns de niñas no mundo que non vão ao colegio. 00:05:23
É como dizer que toda a población de México, 00:05:30
que é o décimo país máis poblado do mundo, 00:05:34
non poden ir ao colegio. 00:05:37
Entón, hai moito por facer e eu creo que cando moita xente dice que já temos avançado moito, 00:05:39
recordemos. 00:05:45
Tambén nos dicían no de concepción oral, 00:05:46
un amigo meu dicía, 00:05:48
pasou hace unhao anos, 00:05:48
mas é que na universidade, 00:05:50
havia universidades desde hace 700. 00:05:52
Entón, deberíamos irnos con un pouco máis depressa, 00:05:54
ser un pouco máis avancesos. 00:05:57
Volvendo a España, 00:05:58
temos en España unha quedada gratuita, 00:05:59
de hecho, todos os meus niñas poden acceder ao colegio. 00:06:02
O que pasa é que estas bicicletas que veis en a imaxe, 00:06:06
ui, perdón, 00:06:09
eu creo que non a... 00:06:10
esta é a imaxe que non teñía que haber echado ou posto antes, perdóname. 00:06:12
O que pasa é que estas bicicletas, 00:06:17
hai palos que ponen nas ruedas. 00:06:19
Vou poner un exemplo que se ve moi claro, 00:06:23
sobretudo comigo. 00:06:26
En mi casa, 00:06:29
eu sou a terceira despois de dous niños, 00:06:30
de cuatro. 00:06:32
E todos, tanto os chicos como as chicas, 00:06:34
teríamos que ir ao colegio, 00:06:36
deso non había dúda. 00:06:36
Pero que pasaba? 00:06:38
Que de repente, 00:06:39
meu irmano, que era o peor estudiante que eu, 00:06:40
unha vez en junio, 00:06:42
no segundo de BUP, 00:06:44
aprobou todas en junio. 00:06:45
E ao meu irmano Eduardo le marcaron as notas. 00:06:47
E eu que havia sacado o sobresaliente, 00:06:49
digo, admite, que he sacado o sobresaliente, 00:06:52
me van a poner, non sei, 00:06:54
un piso no alcalá. 00:06:55
Me dijeron, 00:06:56
oi, Beatriz, 00:06:57
eu saco moitos sobresalientes, 00:06:58
non sei, Beatriz, está moi ben, 00:06:59
pero non penses que vai salir máis das 10? 00:07:00
Porque as 10 é dura, 00:07:02
porque é moi perigoso para unha niña. 00:07:03
E me acordo de outro momento que para mi foi crucial, 00:07:05
que é cando tive que elegir entre 00:07:07
entre letras ou ciências. 00:07:09
Entonces, 00:07:11
cando ese momento pasaba, 00:07:13
mi padre se sentou con mis irmãos, 00:07:15
empezaron a ver tú que é o que queres, 00:07:17
que se te dá ben, que non se te dá ben, 00:07:19
que tiénes salidas, 00:07:21
entonces, bueno, este é o momento. 00:07:22
Tenemos que hablar de 00:07:24
tengo que elegir entre letras ou ciências. 00:07:26
E me acordo de mi padre 00:07:28
que me dijo, 00:07:30
da igual, a ti que te apetece, 00:07:32
a ti se te dá ben as letras, 00:07:34
ou seja, te gusta. 00:07:36
E tú non dijiste outro día 00:07:38
a abogacía, non sei, 00:07:40
é tu o que queres. 00:07:42
A ver, e por un lado, fenomenal, 00:07:44
porque non tenía a presión de mi irmano, 00:07:46
que tenía que ser ingeniero industrial, 00:07:48
pero claro, 00:07:50
é o momento del primer momento de euforia. 00:07:52
Que expectativas tién mis padres 00:07:54
de mi? 00:07:56
Se les da igual, 00:07:58
se hago letras, se hago ciências, 00:08:00
e isto é unho dos momentos 00:08:02
en tú vida en los que 00:08:06
as expectativas que tién esas personas 00:08:08
a las que máis quieres e as máis respetas son importantes. 00:08:10
Entonces, bueno, 00:08:12
cando falamos desta fase de equidad, 00:08:16
o que soñamos é pasar a 00:08:18
a segunda fase de equidad, 00:08:20
que é a igualdad de oportunidades. 00:08:22
En esta imagen que comparto con vosotros 00:08:26
de Teach for All, 00:08:28
seguindo esta metáfora 00:08:30
de los caminos e as dificuldades, 00:08:34
vemos que todo o mundo 00:08:36
té direito 00:08:38
a acceso á educación, 00:08:40
pero que vemos que así é unha serie de condicionantes, 00:08:42
digamos, a tú género, a tú condición económica, 00:08:44
tú religión, tú raza, 00:08:46
o que hace que en términos educativos 00:08:48
o camino de moitos de nosos estudiantes 00:08:50
non sea o mesmo. 00:08:52
Entón, esta fase, 00:08:54
ou este concepto de equidad educativa 00:08:56
está asociada á igualdad de oportunidades. 00:08:58
Es decir, algo que ha comentado 00:09:02
el consejero, la hice consejera, 00:09:04
se trata, por exemplo, de aumentar 00:09:06
as carreras que estén para chicas, 00:09:08
se trata de hacer proyectos 00:09:10
para impulsar a educación en ciertas etnias 00:09:12
en que tradicionalmente se han puesto dificuldades, 00:09:14
a educación das niñas, 00:09:16
e facer proyectos especificos 00:09:18
para evitar o abandono escolar 00:09:20
por motivos económicos. 00:09:22
E a verdad, 00:09:26
non está mal estar en esta fase, 00:09:28
ojalá pudéramos estar en esta fase 00:09:30
en que todos temos a obligación 00:09:32
e todos estamos inspirados 00:09:34
a que todos esos niños, 00:09:36
independentemente do caminho que estén, 00:09:38
lleguen á meta, 00:09:40
a adquirir esos conocimientos. 00:09:42
Pero, en empieza a provocar, 00:09:44
tenemos pues la ambición, 00:09:46
el sueño de que haya una tercera fase. 00:09:48
Hablamos dun tercer concepto 00:09:50
de equidad educativa que quería, 00:09:52
que apunte antes e que contaba 00:09:54
que era un pouco máis complicado 00:09:56
de entender. 00:09:58
Que unha vez asimilado 00:10:02
que teníamos esa igualdad de acceso, 00:10:04
que teníamos esa igualdad de oportunidades, 00:10:06
non sería fantástico evitar, 00:10:08
en este caso da metáfora, 00:10:10
en lugar de poner 00:10:12
bicicletas distintas, 00:10:14
non sería 00:10:16
una pasada 00:10:18
inspirar ese liderazgo colectivo 00:10:20
con os estudiantes para facer que 00:10:22
este camiño fosse o mesmo 00:10:24
en un caso ou en outro. 00:10:26
Para evitar esas barreras, 00:10:28
esos obstáculos. 00:10:30
Este es el concepto de equidad educativa 00:10:32
en lo que soñamos 00:10:34
en la Fundación. 00:10:36
É un sistema donde non hai caminos diferentes. 00:10:38
Tenemos as barreras e construimos 00:10:40
un camiño único en el que todos 00:10:42
colaborativamente con esos estudiantes 00:10:44
utilizando este liderazgo 00:10:46
colectivo que he mencionado antes, 00:10:48
alcanzamos esas metas. 00:10:50
Unos dicen que é un sonho. 00:10:52
Nosotros sabemos que non é un sonho 00:10:54
porque já está pasando 00:10:56
en moitos centros, 00:10:58
e además en moitos países 00:11:00
están dando 00:11:02
ese concepto de equidad educativa 00:11:04
con el que soñamos aquí. 00:11:06
E mencionado que é ese concepto 00:11:08
de equidad educativa 00:11:10
soñando de liderazgo. 00:11:12
E así une moi ben con o seguinte concepto 00:11:14
que é o que quero falar, que é o de liderazgo. 00:11:16
Esta imagen 00:11:20
sempre a utilizo cando hablo de liderazgo 00:11:22
e además me recuerda moito 00:11:24
á niña que está en el típtico 00:11:26
que é 00:11:28
a imagen desta jornada. 00:11:30
Esta escultura de bronce 00:11:32
que está en Nova York 00:11:34
se chama La Niña Sin Miedo 00:11:36
e me identifico moito con esa actitud 00:11:38
de valentía desa niña. 00:11:40
Quizás o único que non me gusta desta escultura 00:11:42
é o nome. 00:11:44
O nome é La Niña Sin Miedo 00:11:46
e eu, na verdade, ten medo. 00:11:48
E creo que o medo é bueno porque 00:11:50
o medo te ajuda a non facer certas cousas 00:11:52
que non deberías tomar decisiones 00:11:54
o que tiene para mi esta niña 00:11:56
é que é valiente. 00:11:58
E eu sou valiente. 00:12:00
As moces valientes 00:12:02
sentimos medo 00:12:04
pero a pesar deste medo o gestionamos 00:12:06
e vamos máis adelante. 00:12:08
Igual que os digo que a valentía 00:12:10
é unha condición 00:12:12
central á figura do líder 00:12:14
a mi o que me pasa 00:12:16
con a palabra liderazgo 00:12:18
é que se me face bola. 00:12:20
É un concepto como 00:12:22
sostenibilidade 00:12:24
ou inovación. 00:12:26
Son palabras demasiado grandes. 00:12:28
Demasiado abstractas. 00:12:30
Pero eu que e estado leñendo 00:12:32
sobretudo estes tres anos 00:12:34
desde que estou na Fundación e começo a produzar 00:12:36
con este concepto 00:12:38
de liderazgo sistémico e colaborativo 00:12:40
e estado leñendo moito 00:12:42
e vos vou explicar 00:12:44
como entendo 00:12:46
eu o liderazgo. 00:12:48
E o vou facer como sempre, como antes, por trozos. 00:12:50
E entonces, cando falo de liderazgo 00:12:52
por certo, de hombres 00:12:54
e moces 00:12:56
non vou entrar no debate se hai liderazgo feminino 00:12:58
como dixo antes 00:13:00
a vice-consejera, creo que somos iguales 00:13:02
eu falo de liderazgo de personas. 00:13:04
E cando falamos de liderazgo de personas 00:13:06
aqui vou poner o quadro que dixo antes 00:13:08
que e hecho, e hecho un quadro de doble entrada 00:13:10
para aquí, para que veáis 00:13:12
para que veáis que isto é casero, que lo eixo eu 00:13:14
para poder explicar este concepto. 00:13:16
Os comentaba 00:13:18
que as persoas, tanto hombres e moces 00:13:20
teñen, digamos, tres dimensiones. 00:13:22
Corazón 00:13:24
Cerebro 00:13:26
Voluntad 00:13:28
Cando falo de corazón, estou falando 00:13:30
das emocións, estou falando 00:13:32
do sentimiento 00:13:34
cando falo de 00:13:36
cerebro, falo de mente 00:13:38
falo de razón, e cando falo de voluntad 00:13:40
falo de unha parte 00:13:42
fundamental, que é a visión 00:13:44
é o que quero 00:13:46
que eu faco, que me lleve a acción 00:13:48
na parte da direita 00:13:52
eu posto as competencias 00:13:54
porque 00:13:56
unha das cousas que distingue ao líder, que o líder é 00:13:58
alguén que influye 00:14:00
nos demas para lograr un ben comum 00:14:02
é que o líder é 00:14:04
sempre líder en colectivo 00:14:06
os líderes non son 00:14:08
non son heróis 00:14:10
Mandela é un gran líder 00:14:12
e ele consigue 00:14:14
eliminar a apartheid no Sudáfrica 00:14:16
en colaboración con outros 00:14:18
actos de heroísmo individuales 00:14:20
non son de liderar 00:14:22
cando falo de competencias 00:14:24
interpersonales, sobretudo 00:14:26
e en combinación con a parte 00:14:28
do coração, falo sobretudo 00:14:30
dunha competencia esencial que é a empatía 00:14:32
esa capacidade para 00:14:34
ponerse no lugar do outro, ese líder 00:14:36
é capaz de, sem comunicarse 00:14:38
ponerse nos pés 00:14:40
nas suelas do outro 00:14:42
e chegar a un grado de comunicación 00:14:44
que o aúde a entender por o que está pasando 00:14:46
creo que é unha condición, unha capacidade 00:14:48
unha competencia esencial do líder 00:14:50
dentro dese apartado 00:14:52
interpersonal 00:14:54
dentro del apartado 00:14:56
mente, está a parte 00:14:58
de construcción 00:15:00
de relaciónes 00:15:02
Mandela, unha das grandes 00:15:04
competencias 00:15:06
que tenía era de establecer 00:15:08
esas relaciónes, construir esas relaciónes 00:15:10
honestas e sinceras 00:15:12
que le permitieron 00:15:14
lograr algo que antes era impensable 00:15:16
e en moi pouco tempo, que era a eliminación 00:15:18
de la apartheid 00:15:20
con grupos de interés que se ideaban entre sí 00:15:22
tribos completamente 00:15:24
con objetivos distintos 00:15:26
esta construcción de relaciónes 00:15:28
é unha capacidade vital dese líder 00:15:30
e logo, cando falamos desa voluntad 00:15:32
desa visión, o que face o líder 00:15:34
nesa capacidade 00:15:36
interpersonal, se pergunta 00:15:38
que quero 00:15:40
que suceda a mi alrededor 00:15:42
en mi papel como responsable 00:15:44
da fundación, é que quero que haga 00:15:46
que papel, que sistema educativo 00:15:48
quero lograr, que papel 00:15:50
tiene a fundación para lograr 00:15:52
ese sonho 00:15:54
pero claro, todas estas competencias 00:15:56
interpersonales 00:15:58
pasan por unhas competencias 00:16:00
intrapersonales 00:16:02
del yo, e isa é a parte 00:16:04
que eu posto á esquerda 00:16:06
hablo de autoconocimiento 00:16:08
de saber quien soy 00:16:10
de que identidade 00:16:12
como mujer 00:16:14
cando de repente 00:16:16
deixo de tener confianza en mi mesma e mis propias capacidades 00:16:18
esa voz interior que tenemos 00:16:20
sobretudo as moxeres 00:16:22
que nos están machacando constantemente 00:16:24
que hace? 00:16:26
que estemos aquí e estemos pensando 00:16:28
en nostros hijos 00:16:30
e que pensarán os membros da audiencia 00:16:32
este tipo de vocecita interior 00:16:34
e gestionarla 00:16:36
gestionarla de forma 00:16:38
para ponerse objetivos 00:16:40
para ponerse metas 00:16:42
para pensar en el ámbito de la voluntad 00:16:44
que quero para mi misma 00:16:46
este tipo de liderazgo 00:16:48
eu creo que é o que tenemos 00:16:50
que fomentar 00:16:52
en as escuelas 00:16:54
e aquí estamos 00:16:56
profesores que somos 00:16:58
líderes, porque liderar 00:17:00
ensñar é liderar 00:17:02
é unha mellor definición 00:17:04
do que facemos todos os días 00:17:06
nas escuelas 00:17:08
e juntando con iso e a cabo 00:17:10
todo ese liderazgo 00:17:12
non se nasce líder 00:17:14
se aprende 00:17:16
e se aprende 00:17:18
desarrollando esas capacidades 00:17:20
e tenendo referentes 00:17:22
como dixo antes el consejero 00:17:24
e non ten nada 00:17:26
que ver con os líderes 00:17:28
de cargos de empresa 00:17:30
eu son responsable da fundación 00:17:32
hai máis liderazgo nos membros da fundación que en mi 00:17:34
eu son gestora e son responsable 00:17:36
da fundación e portanto tenho un deber 00:17:38
de ser unha buena líder 00:17:40
pero iso non significa 00:17:42
que non haia liderazgo 00:17:44
en todas as posiciones de mi fundación 00:17:46
entón liderar é outra cousa 00:17:48
é xente extraordinária que se compromete 00:17:50
con facer algo grande 00:17:52
que va máis allá de isos mesmos 00:17:54
e neses referentes, cando eu busco 00:17:56
nos encontramos en un montón 00:17:58
de sitos 00:18:00
antes eu mostraba a Concepción Arenal 00:18:02
Arenal 00:18:04
e ha hablado 00:18:06
de unha moça que conseguiu 00:18:08
ser licenciada en medicina 00:18:10
e exercer medicina 00:18:12
pero estou falando de referentes non só na historia 00:18:14
sino na esteta actual, estou falando de Greta 00:18:16
que con 13 anos 00:18:18
esta moça activista 00:18:20
a conseguido que la reciban nos foros internacionales 00:18:22
e mover consciencia 00:18:24
sobre o cambio climático 00:18:26
que moitas referentes nois non o habían conseguido 00:18:28
en anos e con informes así de gordos 00:18:30
hablo de Malala 00:18:32
que se enfrentou aos talibanes 00:18:34
e ese premio de Nobel 00:18:36
de la parte máis joven do mundo 00:18:38
hablo pero non só 00:18:40
de esas referentes, hablo de xente normal 00:18:42
aqui he posto a foto 00:18:44
de dos de nosas alumnas 00:18:46
que son ejemplos de liderazgo 00:18:48
interpersonal e interpersonal 00:18:50
fantástico que veo todos os días 00:18:52
hablo de personas de mis companheiras da fundación 00:18:54
e hablo 00:18:56
e he posto esa foto de que está mi madre 00:18:58
mi abuela e mi tía 00:19:00
que me han enseñado 00:19:02
que ser lider 00:19:04
desde que nací 00:19:06
eu creo que tenemos que ter un trabajo 00:19:10
por delante moi potente 00:19:12
eu pido a Pilar e a Rocío 00:19:14
que son líderes no sistema educativo 00:19:16
na administración pública 00:19:18
que non olviden esa mirada desa niña 00:19:20
desa moxa 00:19:22
en o dia a dia e sobre todo 00:19:24
teño que pedir un favor 00:19:26
a curar 00:19:28
sobretodo nesas niñas que están en colectivos 00:19:30
vulnerables 00:19:32
non necesitan moito desa referencia 00:19:34
necesitamos que en o dia a dia 00:19:36
en todo o que hagamos tengamos a mirada 00:19:38
e les demos voz 00:19:40
les ayudamos a convertirse nesas liderazgos 00:19:42
que son antes colectivos para que sean ellas mismas 00:19:44
las que eliminen todas esas barreas 00:19:46
que le impiden hacer lo que queren ser 00:19:48
mi abuela 00:19:52
tenía 12 hermanos 00:19:54
e a ella le tocou 00:19:56
ser la que cosía 00:19:58
a labor de postura 00:20:00
para a familia 00:20:02
eu vou a trabajar 00:20:04
e os pido que trabajemos todos 00:20:06
para que ninguna niña 00:20:08
que imponga unha serie de roles 00:20:10
na vida e que teña a liberdade 00:20:12
para poder elegir 00:20:14
e ser inspirada para fazer 00:20:16
lo que queres ser 00:20:18
e chegar a esa mellor versión de ti 00:20:20
que queres 00:20:22
moitos gracias 00:20:24
Aplausos 00:20:30
Subido por:
Consejo Escolar D.
Licencia:
Reconocimiento - No comercial - Sin obra derivada
Visualizaciones:
208
Fecha:
10 de marzo de 2022 - 8:00
Visibilidad:
Público
Duración:
20′ 36″
Relación de aspecto:
1.78:1
Resolución:
1280x720 píxeles
Tamaño:
256.00 MBytes

Del mismo autor…

Ver más del mismo autor

EducaMadrid, Plataforma Educativa de la Comunidad de Madrid

Plataforma Educativa EducaMadrid